Mariken van Nieumeghen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

middeleeuwen

Middeleeuwen

• Ongeveer van 500 (val van Romeinse Rijk) tot 1500 (renaissance, hernieuwde interesse in klassieke oudheid)
  
• 'Tussenperiode' tussen twee beschavingen > verval
• Toch nog belangrijke uitvindingen, zoals de zandloper, bril en stijgbeugels 
• http://www.de-allerbeste.nl/de-beste-uitvindingen-van-de-middeleeuwen/
• Standenmaatschappij: geboorte bepaalde je stand. 1: geestelijkheid, 2: adel, 3: boeren.

Romeisne Rijk op het 

De school van Athene is een van de bekendste schilderij uit de Renaissance. Dit fresco van Raffaello Sanzio (1483-1520)

Man van Vitruvius: Leonardo da Vinci tekent het ideale menselijk lichaam gebaseerd op een pentagon met de verhouding 1:1,618

Middeleeuwen

• Ongeveer van 500 (val van Romeinse Rijk) tot 1500 (renaissance, hernieuwde interesse in klassieke oudheid)
  
• 'Tussenperiode' tussen twee beschavingen > verval
• Toch nog belangrijke uitvindingen, zoals de zandloper, bril en stijgbeugels 
• http://www.de-allerbeste.nl/de-beste-uitvindingen-van-de-middeleeuwen/
• Standenmaatschappij: geboorte bepaalde je stand. 1: geestelijkheid, 2: adel, 3: boeren.

www.de-allerbeste.nl

Middeleeuwen

• Ongeveer van 500 (val van Romeinse Rijk) tot 1500 (renaissance, hernieuwde interesse in klassieke oudheid)
  
• 'Tussenperiode' tussen twee beschavingen > verval
• Toch nog belangrijke uitvindingen, zoals de zandloper, bril en stijgbeugels 
• http://www.de-allerbeste.nl/de-beste-uitvindingen-van-de-middeleeuwen/
• Standenmaatschappij: geboorte bepaalde je stand. 1: geestelijkheid, 2: adel, 3: boeren.

Standenmaatschappij

in de middeleeuwen

Groepsopdracht

1.    Welke taal werd in de middeleeuwen gesproken in de Lage Landen en wat zijn kenmerken van deze taal?                       www.vogala.org
2.    Welke verhaalsoorten waren er in de middeleeuwen? Vertel er iets over.
3.    Wat kun je vinden over rederijkerstoneel?
4.    Wat zijn kenmerken van literatuur in de renaissance? 
5.    Wat is de rol van de duivel in de middeleeuwen?
6.    Wat kun je vinden over de rol van de rooms-katholieke kerk in de middeleeuwen?
7.    Wat kun je vinden over de boekdrukkunst in de middeleeuwen? 

Groepsopdracht

1.    Welke taal werd in de middeleeuwen gesproken in de Lage Landen en wat zijn kenmerken van deze taal?
2.    Welke verhaalsoorten waren er in de middeleeuwen? Vertel er iets over.
3.    Wat kun je vinden over rederijkerstoneel?
4.    Wat zijn kenmerken van literatuur in de renaissance?
5.    Wat is de rol van de duivel in de middeleeuwen?
6.    Wat kun je vinden over de rol van de rooms-katholieke kerk in de middeleeuwen?
7.    Wat kun je vinden over de boekdrukkunst in de middeleeuwen?

WAAROM?

WAAROM?

• Medische wetenschap / ec. handelstromen analyseren / scheikundige experimenten / helal bestuderen = evident
• Ooit gehoord van ethiek? 
• Wanneer denk je dat de basis voor onze normen en waarden gelegd is?
• Maak jij je eigen keuzes? 
• Een kijkje in het hoofd van de voorouders om meer te weten over onzelf. 

..."dat wij vaak verder kunnen kijken dan zij, komt - om een authentiek middeleeuws beeld te gebruiken - omdat wij dwergen zijn die staan op de schouders van reuzen. " (H. Slings, 2000)

Daarom!

middeleeuwen

Volgende week

Korte presentatie van 2-3 minuten waarin je de rest van de klas uitlegt hoe het zit.

Deze informatie kun je ook gebruiken in je eindpresentatie!

Les 2

• Groepspresentaties
• Uitleg Mariken
  
• Quizvragen over uitleg
• Klassikale bespreking
  

Mariken van Nieumeghen

• 1500 (overgangsfase)
• Schrijver?
  
• Mirakelspel
• De rol van de kerk
• Toneelstuk of verhaal?
• Thema
• Historische werkelijkheid
  

Mariken van Nieumeghen is het enige mirakelspel dat bewaard is gebleven uit onze middeleeuwen.

1. waar
2. niet waar

Toneel werd nooit gebruikt in kerkdiensten.

1. waar
2. niet waar

Hoeveel jaar was Mariken samen met Moenen?

1. 5
2. 6
3. 7
4. 8

Het verhaal van Marieken speelt zich af in welke stad(en) ?

1. Antwerpen
2. Nijmegen
3. Den Bosch
4. Alle eerder genoemden

Les 3 & 4

Lezen

Wat waren de gevolgen voor de mens in relatie tot de kerk rondom het sterke geloof in de duivel?

Welke 'kunsten' zijn de zeven vrije kunsten die de duivel belooft aan Marieken?

https:

Literatuur in de middeleeuwen

• Rijm - luisteren
• Middelnederlands 1200-1500
• Andere woorden 
• Dubbele ontkenningen
    - en/ne ...ww...niet
  
• Klanken
    - aa = ae / ai / a / aa

Met welk voorbeeld kun je de tekst van Mariken waarschijnlijk vergelijken?

1. fragment van 500 jaar geleden
2. fragment van 1000 jaar geleden
3. fragment van 1500 jaar geleden

Literatuur in de middeleeuwen

• Rijm - luisteren
• Andere woorden 
• Dubbele ontkenningen
    - en/ne ...ww...niet
  
• Klanken
    - verlenging: aa = ae / ai 
    - z = s / d = t (uitspraak)
    - clisis = 2 w. aan elkaar geschreven

"Inden tijde dat hertoghe Arent van Gheldre te Grave ghevanghen wert gheset van sijnen sone Adolf ende sijnen medepleghers, so woende op dri milen na Nieumegen een devoet priester gheheeten heer Ghijsbrecht ende met hem woende een schoon jonghe maecht gheheeten Mariken, zijnder suster dochter, wiens moeder doot was."

IN WELKE WOORDEN ZIE JE VERLENGDE KLANKEN?

"Inden tijde dat hertoghe Arent van Gheldre te Grave ghevanghen wert gheset van sijnen sone Adolf ende sijnen medepleghers, so woende op dri milen na Nieumegen een devoet priester gheheeten heer Ghijsbrecht ende met hem woende een schoon jonghe maecht gheheeten Mariken, zijnder suster dochter, wiens moeder doot was."

IN WELKE WOORDEN ZIE JE VERLENGDE KLANKEN?

"Inden tijde dat hertoghe Arent van Gheldre te Grave ghevanghen wert gheset van sijnen sone Adolf ende sijnen medepleghers, so woende op dri milen na Nieumegen een devoet priester gheheeten heer Ghijsbrecht ende met hem woende een schoon jonghe maecht gheheeten Mariken, zijnder suster dochter, wiens moeder doot was."

ZIE JE CLISIS? EN ZIE JE INCONSEQUENT TAALGEBRUIK?

Les 6

• Literatuur in de middeleeuwen
  
• Middelnederlands
  
• Vertalen