opdracht en uitleg boekvlog

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 3

Verhaalanalyse & Boekvlog

In deze les vind je een handig overzicht om te gebruiken bij je boekvlog

Hoe maak je een boekvlog?

Je maakt een boekvlog (maximaal  7 minuten).

Je ben zelf in beeld, verder mag je de vlog vrij vormgeven, maar zorg dat ik als kijker graag blijf kijken! Denk aan de les over presenteren.

Op de volgende slides vind je de 10 punten die allemaal aan bod moeten komen bij het bespreken van jouw boek.

Check dit voor je je vlog inlevert!

Waar kijken we naar bij verhaalanalyse?

1. Titelverklaring
2. motto (niet altijd aanwezig)
3. Genre
4. Tijd en ruimte
5. Perspectief
6. Personages
7. motief
8. Spanning
9. Thema
10. Einde

Titelverklaring

Een titel kun je vaak uitleggen aan de hand van het verhaal. Soms zijn er meerdere verklaringen te geven voor een titel. 

Een titelverklaring kan letterlijk in het verhaal gegeven worden, maar je zult er soms ook even langer over na moeten denken.

Bijvoorbeeld:

- 'Hersenschimmen' (Bernlef) gaat over een man die dement wordt en wiens realiteit anders is dan die van anderen. Hij ziet dingen die er niet zijn.

- Na Mattias....... hoe leg je dat uit?

Motto

Citaat, spreuk of dichtregel (van een andere schrijver) voorin het boek.

Het motto verwijst naar het thema van het boek.

Genre

Er zijn veel verschillende soorten verhalen: over oorlog, over school, over verliefdheid, over misdaad. Dit noem je ook wel genre.

Hiernaast zie je verschillende soorten verhalen.

Sommige boeken kunnen wel bij twee soorten horen.

Bijvoorbeeld de Donald Duck. Dit zou je een dierenverhaal, maar ook een humoristisch verhaal kunnen noemen.

Tijd en ruimte

Een verhaal speelt zich af op een bepaalde locatie. De plek. Dit kan er 1 zijn, maar er kunnen uiteraard ook meer plekken zijn waar het verhaal zich afspeelt.

Niet alleen de ruimte is van belang, maar ook de tijd. 

Je kunt het hebben over tijdsduur (hoe lang het verhaal duurt) of over de historische periode (tijd)  waarin het verhaal zich afspeelt. Soms kan je hier heel concreet in zijn, maar dit is niet altijd mogelijk.

Bewijs je antwoorden altijd met voorbeelden uit het boek.

Tijd: Chronologie

Een verhaal noem je chronologisch als de gebeurtenissen in het verhaal worden verteld in de volgorde zoals ze zich in werkelijkheid ook hebben afgespeeld.

Bijvoorbeeld: Begin-midden-eind

Dit maakt het natuurlijk nogal voor de hand liggend.

Wanneer de gebeurtenissen in een andere volgorde verteld dan ze zich hebben afgespeeld, noemen we dat een a-chronologisch verhaal. 

Bijvoorbeeld: Na Mattias

Tijd: Flashback en flashforward

Wanneer een personage terugblikt of vooruitblikt op een gebeurtenis spreek je van een flashback of flash-forward. De gebeurtenis onderbreekt de loop van het verhaal. 

Pas op dat je een flashback of flashforward niet verward met een a-chronologisch geschreven verhaal.

Bijvoorbeeld:

"Twaalf jaar geleden is dokter Hogenstijn met een experimenteel onderzoek begonnen in opdracht van de regering. Het was een onderzoek naar DNA-manipulatie. Het doel was het integreren van gemodificeerd DNA-materiaal en computerhardware. Kunstmatige intelligentie. Nu, na twaalf jaar is dit doel bereikt. Dokter Hogenstijn heeft een monster geschapen."  

Perspectief en verteller

Perspectief betekent: gezichtspunt.

Daarmee wordt bedoeld dat de lezer als het ware 'over de schouder' meekijkt met een van de personages.

Er zijn 3 soorten perspectief:

1.  Ik-perspectief
2.  Hij/zij-perspectief
3. Alwetende verteller

Ik-perspectief

Bij dit perspectief lijkt het alsof de ik-figuur al schrijvend verslag doet van de dingen die hij direct meemaakt of ooit beleefd heeft. Vooral bij dagboeken zie je dit vaak terug. Je weet precies wat de persoon ziet, voelt, denkt, etc. Je weet niet wat een ander ziet, voelt, denkt, etc.

bijvoorbeeld:

"Ik loop op straat en zie voor mij op de grond een vreemd voorwerp liggen. Het is groen en het geeft de suggestie van beweging. Hoewel het maar een klein hoopje drilpudding lijkt, boezemt het me direct angst in. Ik durf er niet naar te kijken, maar kan mijn ogen niet afwenden. Ik moet. Het wil dat ik het zie."

Hij/zij-perspectief

Het verschil met het ik-perspectief is dat het verhaal in de hij/zij-vorm wordt beschreven.

Bijvoorbeeld:

"Hij staat daar, doodstil, aan de grond genageld. Het vreemde voorwerp dat voor hem op de grond ligt, lijkt hem volledig te hypnotiseren. Het gelei-achtige materiaal gloeit. Een vreemde straling lijkt doelgericht zijn weg te zoeken naar de ogen van starende jongen. Pieter beeft. Niet in staat zich te bewegen."

Alwetende verteller

Deze verteller vertelt het verhaal, maar heeft hier zelf geen rol in. Het verschil met het hij/zij-perspectief zit hierin dat de alwetende verteller vanaf het begin het hele verhaal al kent. De verteller weet niet alleen wat de hoofdpersoon doet en denkt, maar ook wat er op andere plekken, op andere momenten en met anderen personages gebeurt. De verteller is 'Alwetend'.

Bijvoorbeeld:

"Wat Pieter niet wist, terwijl hij aan de stoeptegels vastgevroren naar het vreemde object stond te staren, was dat nog geen vijf minuten daarvoor een ander op die plaats iets verloren was. Een groen, pulserend en zeer gevaarlijk voorwerp. Een voorwerp in paniek meegenomen uit het laboratorium toen daar de hel losbarstte. Toen dokter Hogenstijn zijn creatie niet langer de baas was en zijn collega's met een scalpel te lijf ging."

Personages: hoofdpersonen en bijfiguren

Hoofdpersonen worden het meest uitgebreid beschreven, zodat je goed met ze kunt meeleven. Je komt veel te weten over hun innerlijk; gedachten, gevoelens, verlangens, dromen, wensen en angsten. 

Hun karakter kan zich in de loop van het verhaal ontwikkelen: je leert ze steeds beter kennen door wat ze doen, denken en zeggen. Ze reageren niet altijd hetzelfde en zijn dus niet voorspelbaar: soms doen ze dappere dingen, maar zijn ze tegelijkertijd doodsbang. 

Personages: hoofdpersonen en bijfiguren 

De hoofdpersoon in een verhaal is:

- De persoon die het meeste aandacht krijgt van de schrijver.

- Je leest het verhaal door zijn/haar ogen.

- Je weet wat hij/zij doormaakt, denkt en zegt.

- Heel soms zijn er meerdere hoofdpersonen.

Personages: hoofdpersonages en bijfiguren

De bijfiguren worden eenvoudig beschreven. De meeste aandacht krijgt hun uiterlijk: gezichtsuitdrukking, houding en kleding. 

Vaak zijn ze aan hun uiterlijk direct herkenbaar: schurken zien er gemeen uit en helden zien er stoer uit. Tevens hebben ze vaak maar één eigenschap: schurken hebben een gemeen en slecht karakter; helden zijn sterk en nooit bang.

motief

Een motief is een verhaalelement dat steeds terugkeert. De motieven ondersteunen het thema.

Spanning 

In een boek draait het om spanning. Een schrijver kan dat op verschillende manieren doen:

- je kunt meeleven met de hoofdpersoon: de hoofdpersoon is herkenbaar voor je (door zijn leeftijd, door zijn uiterlijk, door wat hij doet) en je weet precies wat de hiofdpersoon denkt en voelt. 

- door de opbouw: vooruitwijzing, cliffhanger, uitgebreide beschrijving van een gebuertenis

- door de ruimte: het verhaal speelt zich af in een enge of donkere ruimte. 

Thema

Het thema is het onderwerp van het verhaal.

Dit moet je kunnen noemen in één woord.

In een verhaal kunnen meerdere thema's voorkomen.

Einde: open of gesloten

Een boek kan op twee manieren eindigen: een open of een gesloten einde.

Bij een gesloten einde is het verhaal afgerond. 

Bij een open einde is het verhaal niet afgerond en kan het verhaal verder gaan. Je weet niet hoe het verhaal afloopt.