§11.3 - Zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 11 Voortplanting

§11.3 - Zwangerschap

Programma

• Welkom
  
• Weektaak
• Terugblik
• Leerdoelen


• Uitleg 
• Aan de slag
  

Weektaak

§11.3, inclusief 'toepassen'

Deborah heeft gisteren onveilige seks gehad. Ze denkt dat ze wellicht zwanger kan zijn. Wat kan zij doen om toch niet zwanger te raken?

Waarom werkt coitus interruptus niet?

Waarom werkt periodieke onthouding niet?

Leerdoelen (1)

• Je kent de  veranderingen bij baby en moeder (bron 2):
  
• Je kan uitleggen wat er gebeurt met de embryo en de foetus gedurende de zwangerschap
• Je kan benoemen dat de uitwisseling van stoffen plaatsvindt in de placenta: Voedingstoffen en zuurstof gaan van moeder naar kind. Afvalstoffen gaan van kind naar moeder.
• Je kan uitleggen wat de gevolgen van schadelijke stoffen (nicotine, alcohol en drugs)

Leerdoelen (2)

De bevalling (bron 9)

• De leerling weet na hoeveel weken een baby wordt geboren
• De leerling kan uitleggen wat er dankzij indalingsweeën met de baby gebeurt
• De leerling kan de 3 fasen van de bevalling omschrijven:
• Ontsluiting - Uitdrijving - Nageboorte

De eerste 12 weken is het een embryo

Alle organen worden nu ontwikkeld.

Na 12 weken noem je het een foetus.

Vanaf nu groeit het ongeboren kind vooral.

Embryo of foetus?

Hoe noem je een ongeboren kind van 10 weken?

1. Foetus
2. Eicel
3. Embryo
4. Geen van allen

Bron 2

Wat verandert er bij een vrouw tijdens de zwangerschap

Wat verandert er bij de vrouw?

• Na 20 weken wordt haar buik dikker
  
• Haar organen komen in de verdrukking; daardoor moet ze vaker naar de wc en kan ze benauwd zijn.
  
• De melkklieren groeien zodat ze straks moedermelk kan geven, hierdoor worden haar borsten groter.

Waar blijven de organen?

Bron 3

Wat gebeurt er bij de man?

De hormoonhuishouding veranderd:

Er wordt meer prolactine aangemaakt en minder testosteron.

Hierdoor worden mannen geduldiger en reageren ze sneller op huilen.

Direct na de bevalling wordt er oxytocine aangemaakt. Hierdoor wordt het verzorgingsinstinct versterkt.

Waardoor worden de borsten van een vrouw groter als ze zwanger is?

1. Hormonen stapelen zich op in de borsten
2. De melkklieren groeien
3. Er zit melk in de borsten
4. Er worden vetreserves opgeslagen

Vruchtwater en vruchtvliezen

• Vruchtwater beschermt de baby tegen stoten en schokken.
• Om het vruchtwater heen zitten de vruchtvliezen. 

Bron 4:

Vruchtwater

Het embryo drijft in het vruchtwater. Het vruchtwater beschermt het emrbyo tegen stoten, uitdroging en temperatuurverandering.

Embryo

Het kind heet in de baarmoeder: embryo.

Navelstreng

Door de navelstreng lopen drie bloedvaten. 

Via de navelstrengader gaan alle stoffen die het embryo nodig heeft van de moeder naar het embryo.

Via de twee navelstrengslagaders gaan afvalstoffen, zoals CO2 van het kindje naar de moeder.

Placenta

Deel van de baarmoederwand waar bloed van de moeder vlak langs bloed van het embryo stroomt. Daarom kunnen ze stoffen en zuurstof uitwisselen.

Bloedvaten embryo

Deze bloedvaten raken de bloedvaten van de moeder niet.

Bloedvaten moeder

Door de placenta kunnen er zuurstof en voedingsstoffen aan de baby gegeven worden. 

Placenta en navelstreng

De foetus drijft in de baarmoeder. Via de navelstreng is de foetus verbonden aan de placenta. Die groeit aan de baarmoederwand.

In een deel van de placenta lopen de bloedvaten van de moeder, en in een deel lopen de bloedvaten van de foetus.

Wanneer de bloedvaten dicht langs elkaar liggen kunnen ze stoffen uitwisselen.

De moeder en de foetus delen dus NIET hetzelfde bloed. Ze kunnen ook een hele andere bloedgroep hebben.

Navelstreng

Door de navelstreng lopen drie bloedvaten:

1 navelstrengader en 2 navelstrengslagaders.

Via de navelstrengader gaan alle stoffen die het embryo nodig heeft van de moeder, zoals voedingsstoffen en zuurstof.

Via de navelstrengslagaders gaan afvalstoffen, zoals koolstofdioxide, van het kindje naar de moeder.

Schadelijke stoffen

Schadelijke stoffen

Risico's

Schadelijke stoffen, zoals nicotine, alcohol en drugs.

Gevolgen:

• Beperkte groei
• FAS, Foetaal Alcohol Syndroom (hersenen groeien niet goed)
• Verstandelijke beperking
• Embryo/foetus kan zelfs doodgaan (Miskraam)

Waar dient vruchtwater voor?

1. Voeding voor de baby.
2. Het is een bijproduct, het heeft geen nut.
3. Daar wordt het bloed gezuiverd.
4. Ter bescherming van de baby.

Hoe komt de foetus aan voeding?

Navelstrengader

Navelstrengslagaders

Via welke ader(s) worden de volgende stoffen getransporteerd?

Zuurstof

Voedingsstoffen

Afvalstoffen

Noem een schadelijk gevolg van alcohol, drugs of roken:

Hoe lang duurt een zwangerschap normaliter:

1. 28 weken
2. 40 weken
3. 10 maanden
4. Ongeveer een jaar

Een zwangerschap duurt

 40 weken

Indalingsweeen.

In de laatste weken daalt de baby met het hoofdje naar beneden, tussen de bekken. Het ligt
nu klaar voor de bevalling. (Bron 8)

De bevalling in 3 fasen:

Ontsluiting

Door ontsluitingsweeën gaat de baarmoedermond open.

Vlak voor of tijdens de ontsluiting breken de vruchtvliezen en gaat het vruchtwater via de vagina

naar buiten.

Uitdrijving

Door persweeën wordt de baby door de vagina

naar buiten geduwd.

Nageboorte

Een wee duwt de placenta met vruchtvliezen en

resten van de navelstreng naar buiten.

0

Na de geboorte

De baby begint direct met ademen,
daarom wordt het mondje gauw schoongemaakt.

De navelstreng wordt met twee klemmetjes
afgeklemd, daartussenin wordt hij
doorgeknipt. Het stukje navelstreng dat nog aan
de baby vastzit, valt binnen een paar dagen af.

De baby gaat moedermelk drinken.

Wat is de juiste volgorde?

1. 1. Uitdrijving 2. Nageboorte 3. Ontsluiting
2. 1. Nageboorte 2. Indalen 3. Ontsluiting
3. 1. Ontsluiting 2. Uitdrijving 3. Nageboorte

Hoe noem je het litteken dat overblijft na het afvallen van de navelstreng?

Hoe noem je een ongeboren kind van 10 weken?

1. Foetus
2. Eicel
3. Embryo
4. Geen van allen

Hoe noem je het orgaan bij de rode pijl?

Noem een stof die schadelijk is voor een ongeboren kind:

Wat is de volgordevan een zwangerschap en bevalling?

Innesteling

Embryo

Ontsluiting

Uitdrijving

Nageboorte

Wat vond je het leukste wat je deze paragraaf geleerd hebt?