7.2 en 7.3 Zuren en basen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Zuren en basen 

lesdoel: na de les kan je 

Opbouw Tabel 49  toepassen

sterke/zwakke zuren/basen op juiste manier noteren

Zuur-base reacties op juiste manier noteren en kloppend maken

Zuren in water

Zuren in water

Algemeen:

HZ (aq) + H₂O (l)--> H₃O⁺  (aq) + Z^- (aq)

H₃O⁺ = oxonium ion (dan weet je wat bedoeld wordt als je dit leest in tekst/boek) 

Z- = zuur rest ion/geconjugeerde base (of te wel het deeltje dat op dezelfde regel staat in Binas T49 als het zuur)

Sterke en zwakke zuren 

Tabel 49

de eerste 7 zuren (linksboven) zijn sterk ==> splitsen 100%

de laatste 5 zuren (rechterpaginalinksonder) zijn zeerzeerzwak ==> splitsen en reageren niet

Tekst

Sterke en zwakke zuren 

Tabel 49

                      Tussen eerste 7 zuren (==> splitsen 100%)

                  en laatste 5 zuren (==> splitsen niet en reageren niet)

hebben de zuren een Kz ==> evenwichtsconstante
==> splitsen x%
 (dit gaan we in andere paragraaf ook berekenen en toepassen)

Tekst

Hoe noteer je zwakke en sterke zuren
(bv in een reactievergelijking)

sterk: 100% gesplitst ==> geconjugeerde base + H3O+

zwak: x % gesplitst ==> K <<1 ==> evenwicht aan kant niet gesplitste deeltjes ==> dus deeltje dat je opgelost hebt zelf !

zeer zwak: 0 % gesplitst ==> dus deeltje dat je opgelost hebt zelf !

^{samenvatting: Sterk Splitst (= H}₃^{O+) Zwak Zelf (hele deeltje)}

Basen in water

Uitleg van zuren en basen komt overeen

B^- (aq) + H₂O (l)--> OH^-  (aq) + HB (aq)

OH^- = hydroxide ion 

HB = geconjugeerde zuur

*Tip* Basen zijn vaak (niet altijd) negatief geladen

Sterke en zwakke basen  

In BiNaS tabel 49 --> het omgekeerde van de zuren

Een sterk zuur <=> een zeer zwakke base 

(logisch ?)

Zwak zuur <=> zwakke base

zeer zwak zuur <=> sterke base

Hoe noteer je zwakke en sterke basen
(bv in een reactievergelijking)

sterk: 100% gesplitst ==> geconjugeerde zuur + OH-

zwak: x % gesplitst ==> K <<1 ==> evenwicht aan kant niet gesplitste deeltjes ==> dus deeltje dat je opgelost hebt zelf !

zeer zwak: 0 % gesplitst ==> dus deeltje dat je opgelost hebt zelf !

samenvatting: S^terk S^{plitst (= OH-) Zwak Zelf (hele deeltje)}

Zuur - base reacties

1. Welke deeltjes heb je --> welk deeltje reageert als zuur, welk deeltje reageert als base? Hiervoor gebruik je dus die ''notatie'' uit vorige slides

2. Controleer op de reactie mogelijk is in tabel 49 --> het zuur moet schuin boven de basen staan

3. Reactie kloppend maken (let op hoeveel H⁺ er overgedragen kunnen worden)

4. Aflopend of evenwicht --> is minstens 1 base/zuur sterk --> aflopende pijl. Beide zwak = evenwichtspijl 

Zure of basische zouten ?

Zout oplossen --> losse ionen (hfst 4)

 

Zoek de gevormde losse ionen op in T49; ze kunnen als zuur/base reageren 

Voorbeeld: los natriumfluoride op in water. Leg mbv reactievergelijking uit of de pH van de oplossing hoger of lager dan 7? 

1. geef de verhoudingsformule

2. geef de oplosvergelijking 

3. Controleer in T49 of een deeltje als zuur/base kan reageren

4. Geef dan de vergelijking van het zuur/base in water 

5. conclusie

Voorbeeld: los natriumfluoride op in water. Leg mbv reactievergelijking uit of de pH van de oplossing hoger of lager dan 7? 

stap 1+2: NaF ^aq --> Na⁺ + F^- 

stap 3. Na⁺ = tribune ion en F^- = zwakke base (K = 1,6*10^-11)

stap 4+5: F^- + H2O <-> HF + OH^-  

ook al is het een evenwicht dat links ligt er wordt toch een klein beetje OH^- gevormd ==> pH > 7

Stel de zuur-base reacties op als je de onderstaande oplossingen mengt 

1. oplossing van waterstofchloride en een oplossing van natriumfluoride 

2. Ammonia en fosforzuur

3. waterstofperoxide met een oplossing van natriumcyanide (NaCN) 

Stel de zuur-base reacties op als je de onderstaande oplossingen mengt 

1. oplossing van waterstofchloride en een oplossing van natriumfluoride 

==> H₃O⁺ en Cl^- en H₂O en Na⁺ + F^-

2. Ammonia en fosforzuur

==> NH₃, H₂O , H₃PO₄

3. waterstofperoxide met een oplossing van natriumcyanide (NaCN) 

H₂O₂ en H₂O , Na⁺ + CN^-

Stel de zuur-base reacties op als je de onderstaande oplossingen mengt 

1. H₃O⁺ + F^- --> HF + H₂O  (1 sterk ==> 1 pijl = aflopend)

2. NH₃ + H₃PO₄ <--> NH₄⁺ + H₂PO₄^-  (2 zwak ==> 2 pijlen = evenwicht

3. H₂O₂ + CN^- --> HO₂^- + HCN (g) (2 zwak; waarom toch 1 pijl ??)