Hoofdstuk 7

• Dierverzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Diergenees-middelen

Hoofdstuk 7, specifieke therapie 

Wat is specifieke therapie?

1. Therapie die symptomen vermindert
2. Therapie die een ziekteverwekker aanpakt

Immunologische therapie     vs 

-> Doormiddel van immuniteit

Passieve immuniteit (antisera):

• Aanpak van ziekteverwekker door het toedienen van antistoffen
  
• Werkt onmiddellijk en kortdurend

Actieve immuniteit (vaccins):

• Levende en dode vaccins
• Lichaam maakt zelf antistoffen tegen ingebracht virus (= actief)

Antimicrobiële therapie

-> Middelen die werken tegen de ziekteverwekker

Welke ziekteverwekkers zijn er?

Antibacteriële farmaca - antibiotica

Antibiotica verstoort de stofwisseling van bacterie waardoor bacterie:

• Doodgaan (= bacteride)
  
• Remmen de vermenigvuldiging (= bacteriostatisch)

Breedspectrum antibiotica: werkt tegen veel bacteriën

Smalspectrum antibiotica: werkt tegen beperkt aantal bacteriën

Antibacteriële farmaca - antibiotica

Resistentie: de bacterie is ongevoelig voor het antibioticum

Kruisresistentie: bacterie is ook ongevoelig voor gelijkende antibiotica

Combinatiepreparaten: twee antibiotica gelijkertijd toedienen.

Synergisme: stoffen versterken elkaar -> 1+1= 2,5

Antagonisme: stoffen werken elkaar tegen -> 1+1= 1,5

Additie: stoffen vullen elkaar aan -> 1+1= 2

Als een bacterie resistent is voor de meest voorkomende antibiotica, wat voor spectrum kan je dan inzetten?

1. Breedspectrum antibiotica
2. Smalspectrum antibiotica

Antimycotica

Gebruiken bij huidinfecties (Trichophyton en Microsporum)

                                                                                                                                  -> Zoönose! 

Te behandelen met: tabletten (systemisch) of met zalf/crème (topicaal)

Imaverol® = enilconazol

- Topicaal middel om een dier te wassen

- Goed inwrijven!

Honden, paarden, runderen

Mycophyt® = natamycine

- Topicaal middel om het dier te wassen

- Ook voor de kat!

 

Griseofulvine:

- Het enige systemische middel

- Oraal, samen met voedsel

- Langdurige toediening, minimaal 4-6 weken

Antiprotozoica

• Eencellige dieren
  
• Maken gastheercellen kapot
  

Coccidiose:

• Pluimvee, konijnen en schapen
  
• Maken darmcellen kapot -> diarree
  
• ESB® = sulfonamide
  

              -> Tegen coccidiose bij duif, kip en kalkoen

Wat voor ziekteverwekker is Coccidiose?

1. Bacterie
2. Protozo
3. Endoparasiet
4. Schimmels

Antiprotozoica

• Babesiose:
  
• Overdracht door een teek
  
• Rode bloedcellen gaan kapot -> anemie

• Trichomonas:
  
• Zitten in de keel van o.a. duiven
  
• Spartix® = carnidazol (tabletten)
  

Waaraan herken je anemie (bloedarmoede)?

1. Rode slijmvliezen
2. Bleke slijmvliezen
3. Sloomheid
4. Beter uithoudingsvermogen

Welke endoparasieten kan je benoemen?

Welke ectoparasieten kan je benoemen?

Antiparasitica

• Parasieten:
  
• Leven ten koste van de levende gastheer
  
• Overbrengen ziekten
  

• Antiparasitica:
  
• Bestrijden parasieten in de omgeving -> bestrijdingsmiddelen
  
• Bestrijden parasieten op het dier -> diergeneesmiddelen
  

Ectoparasieten

• Luizen: jeuk en overlast
  
• Vlooien: jeuk en overbrengen lintworminfecties, allergie speeksel vlo
  
• Vliegen: overdragen ziekten (uierontsteking, myasis)
  
• Mijten (enige spin-achtige): jeuk
  
• Teken: overbrengen ziekten (Babesiose, Ziekte van Lyme)

• Ectoparasitica:
  
• Middelen tegen volwassen stadia = adulticide
  
• Middelen tegen eieren en larven = oviciden en larviciden
  

Ectoparasieten

• Bijwerkingen ectoparasitica:
• Giftig voor de ectoparasiet, maar niet voor de gastheer -> wel bij overdosering!
  
• Afbraak in de lever
  

• Resistentie:
• Een deel van de oude vlooienmiddelen niet meer werkzaam, maar resistentie bij vlooienmiddelen komt niet veel voor.
  

Vlooienmiddelen

• Vlooien op het dier en in de omgeving bestrijden!
  
• Allergische honden en katten: middel op/ in de huid
  

Frontline® = fipronil

• Spray of spot-on: verspreidt zich over de huid
  
• Ook tegen teken
  
• Resistentie? -> niet wetenschappelijk aangetoond
  
• Frontline Combo: ook vlooien in de omgeving
  

Advantage® = imidacloprid

• Spot–on
  
• Vlooien binnen 24 uur dood
  
• Middel beschermt 3-4 weken

Cyclio spot-on® = pyriproxyfen

• Eitjes en larven groeien niet uit tot volwassen vlooien
  
• Niet bij drachtige of zogende dieren!
  

Vlooienmiddelen

Program® = lufenuron

• Tabletten (hond), suspensie (kat), injectie (kat)
  
• Volwassen vlooien worden niet gedood
  
• Program Plus ®
  

Stronghold® = selamectine

• Tegen maagdarmwormen, vlooien, luizen, mijten, hartworm, oormijt kat
  
• Druppels in de nek -> via de huid in het bloed
  
• Werkt 30 dagen
  

Vlooienmiddelen in de vorm van poeders, shampoo, druppels, halsbanden en spot-ons geef je:

1. Oraal
2. Lokaal
3. Topicaal
4. Parentaal

Cyclus van een vlo (en lintworm!)

Tekenbestrijding

Scalibor® = deltamethrin/ Kiltix®= propoxur en flumetrine

• Tekenbanden, ook tegen vlooien
  
• Frontline® en Defendog® ook tegen teken
  

Ectodex® = amitraz

• Tegen demodex bij de hond -> hond mag het niet oplikken!
  
• Taktic® = amitraz: voor rund en varken. Ook tegen luizen.
  

Middelen tegen mijten

Overige anti-ectoparasitica

Ivomec® = ivermectine

• Runderen, varkens, schapen
  
• Tegen wormen, luizen, mijten, horzels e.d.
  
• Dectomax® = doramectine -> rund, schaap, varken
  

Welk(e) hondenrassen zijn gevoelig voor ivermectine?

1. Golden Retriever
2. Duitse herder
3. Border Collie
4. Jack Russel Terrier

Terug naar die verhoogde gevoeligheid voor ivermectine...

Door deze mutatie van dat eiwit werkt ... niet goed en komen medicijnen in te hoge doseringen in de hersenen.
Wat moet er op de ... staan?

1. Bloed-hersenbarrière
2. Hersen-bloedbarrière
3. Het zenuwstelsel
4. De bloedbaan

Endoparasieten

Anthelminticum = tegen wormen

• Spoelworminfecties komen vaak voor
  
• Symptomen: afvallen, groeivertraging, diarree, anaemie, evt. sterfte.
  
• Zoönose

• Lintworminfecties: overdracht door de vlo
  
• Standaard: 4 keer per jaar ontwormen.
  
• Middelen: smal- en breedspectrum. Resistentie neemt toe!
  

Waarom zijn wormen zoonoses?

Endoparasieten

Anthelminticum = tegen wormen

• Drontal® = breedspectrum
  
• Tegen spoel- en lintwormen
  

• Vitaminthe® (pasta)
  
• Tegen spoel- en lintwormen
  
• Flubenol® (pasta)
  

forms.office.com

Wat kan je doen?

• Werkblad 7 maken en nakijken 

(Wil je feedback op je opdracht? Lever hem dan in op It's Learning!)

• Samenvatting maken voor DiGe
• Extra uitleg vragen over de lesstof van dige 
• Aan de slag met een ander vak