Examentraining: H11 Erfelijkheid

Examentraining: H11 Erfelijkheid

Hoe wordt deze verandering van DNA genoemd?

Thomas is laborant. Hij werkt met fruitvliegjes die hij gebruikt voor onderzoek naar allerlei erfelijke eigenschappen. Het is een geschikt proefdier, omdat Thomas in korte tijd veel generaties fruitvliegjes kan kweken.

Een fruitvlieg heeft acht chromosomen in elke lichaamscel.

Hoe wordt deze verandering van DNA genoemd?

1. Evolutie
2. Mutatie
3. Reductie
4. Selectie

Hebben bij deze ontwikkeling mutaties een rol gespeeld? En heeft natuurlijke selectie daarbij een rol gespeeld?

Volgens de evolutietheorie is de ontwikkeling van de verschillende groepen apen lang geleden begonnen..

Hebben bij deze ontwikkeling mutaties een rol gespeeld? En heeft natuurlijke selectie daarbij een rol gespeeld?

1. Geen van beide
2. Alleen mutaties
3. Alleen natuurlijke selectie
4. Mutaties en natuurlijke selectie

Planten fytoplasma’s zich geslachtelijk of ongeslachtelijk voort? En zijn de genotypen van de dochtercel en de moedercel gelijk aan elkaar of verschillend van elkaar?

Fytoplasma’s zijn bacteriën die in bastvaten van planten kunnen leven. Ze voeden zich met stoffen die door de bastvaten stromen.

  

Fytoplasma’s hebben geen celwand, maar verder hebben ze dezelfde bouw als andere soorten bacteriën. Net als andere soorten bacteriën hebben fytoplasma’s alleen één cirkelvormig chromosoom. Ze planten zich voort door tijdens de celdeling het chromosoom te verdubbelen, zodat de dochtercellen die hierbij ontstaan weer een cirkelvormig chromosoom hebben.

Planten fytoplasma’s zich geslachtelijk of ongeslachtelijk voort? En zijn de genotypen van de dochtercel en de moedercel gelijk aan elkaar of verschillend van elkaar?

1. Geslachtelijk, de genotypen zijn gelijk
2. Geslachtelijk, de genotypen zijn verschillend
3. Ongeslachtelijk, de genotypen zijn gelijk
4. Ongeslachtelijk, de genotypen zijn verschillend.

Is er bij dit kweken sprake van selectie?

Goudvissen worden al meer dan 1000 jaar gekweekt. Ongeveer 400 jaar geleden ontstond een goudvis met dubbele vinnen (zie de afbeelding). 

Kwekers hebben goudvissen met dubbele vinnen gekruist met verschillende typen goudvissen met enkele vinnen. 

Zo zijn er na verloop van tijd goudvissen met dubbele vinnen ontstaan met verschillende kleuren en vormen.

Is er bij dit kweken sprake van selectie?

1. Ja, van kunstmatige selectie
2. Ja, van natuurlijke selectie
3. Nee, er is geen sprake van selectie

Zijn deze conclusies volgens de gegevens in de stamboom juist?

In de afbeelding hieronder staat de stamboom van de spinachtigen volgens de evolutietheorie.

Ellen trekt twee conclusies uit de stamboom.

1. Teken zijn meer verwant aan schorpioenen dan aan spinnen. 
2. Hooiwagens zijn eerder ontstaan dan teken.

 

1. Geen van beide conclusies is juist
2. Alleen conclusie 1 is juist
3. Alleen conclusie 2 is juist
4. Beide conclusies zijn juist

Kan de gemberplant zich geslachtelijk voortplanten? En kan de gemberplant zich ongeslachtelijk voortplanten?

In de keuken worden vaak kruiden gebruikt, zoals kruidnagels, peperkorrels en gember. Gember zoals op de afbeelding is een stuk van de wortelstok van de gemberplant. Uit de wortelstokken kunnen nieuwe stengels groeien. De gemberplant heeft bloemen met een geel-paarse kleur.

Kan de gemberplant zich geslachtelijk voortplanten? En kan de gemberplant zich ongeslachtelijk voortplanten?

1. alleen geslachtelijk
2. alleen ongeslachtelijk
3. geslachtelijk en ongeslachtelijk

Welke dieren zijn volgens de informatie het meest aan elkaar verwant?

Wolven behoren tot de familie van de hondachtigen (Canidae). Er zijn ongeveer 35 soorten hondachtigen, waarvan er zes soorten in Europa in het wild voorkomen. In de afbeelding zie je een deel van een stamboom waar de wolf in voorkomt.

1. de boshond en de jakhals
2. de boshond en de wol
3. de jakhals en de manenwolf
4. de jakhals en de wolf

Vindt in de periode van stadium 3 tot en met stadium 5 meiose plaats? En vindt in die periode mitose plaats?

In de afbeelding zie je vijf stadia van de levenscyclus van een plant.

Vindt in de periode van stadium 3 tot en met stadium 5 meiose plaats? En vindt in die periode mitose plaats?

1. geen meiose en geen mitose
2. alleen meiose
3. alleen mitose
4. meiose en mitose

In welke volgorde in de tijd zijn deze splitsingen in aparte groepen ontstaan volgens de gegevens in de stamboom?

Volgens de evolutietheorie ontstaan er in de loop van de tijd verschillen tussen organismen. Bij het ontstaan van grote verschillen worden ze ingedeeld in aparte groepen. In de stamboom geven de cijfers 1, 2 en 3 het ontstaan van zulke aparte groepen aan.

In welke volgorde in de tijd zijn deze splitsingen in aparte groepen ontstaan volgens de gegevens in de stamboom?

1. 1-2-3
2. 1-3-2
3. 2-1-3
4. 2-3-1

Stamboom

Bart vindt op internet een stamboom die de afstamming weergeeft van apen en halfapen volgens de evolutietheorie (zie de afbeelding).

Hoeveel miljoen jaar geleden begon de ontwikkeling van de apen van de oude wereld als aparte groep volgens de gegevens in de stamboom?

1. Ongeveer 25 miljoen jaar geleden.
2. Ongeveer 35 miljoen jaar geleden.
3. Ongeveer 37 miljoen jaar geleden.
4. Ongeveer 43 miljoen jaar geleden.

Hoe heet zo’n verandering in het erfelijk materiaal?

Onderzoekers hebben de snavellengte vergeleken van 214 vogelsoorten uit gebieden over de hele wereld. Ze hebben ontdekt dat er een verband bestaat tussen de snavellengte van de vogels en de temperatuur van de omgeving waarin de vogels leven.

  

Vogels verliezen veel warmte via de snavel. Volgens de onderzoekers hebben vogels met een grotere snavel een grotere overlevingskans dan soortgenoten met een iets kleinere snavel als de gemiddelde temperatuur in een gebied toeneemt.

Een plotselinge verandering in het erfelijk materiaal van vogels kan tot gevolg hebben dat ze nakomelingen krijgen met een iets grotere snavel.

Hoe heet zo’n verandering in het erfelijk materiaal?

1. Mutatie
2. Gradatie
3. Traktatie
4. Validatie

Hoe wordt zo’n verandering in het DNA genoemd?

Kinkhoest is een zeer besmettelijke ziekte van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door een bacterie. Sinds 1952 worden kinderen in Nederland tegen deze ziekte ingeënt. Sinds 1996 komt kinkhoest toch weer regelmatig voor.