Begeleiding les 3: grammatica, voorvoegsels en achtervoegsels, spreekwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Welkom bij begeleiding Nederlands

Mevrouw Vos

Les 3

• Mevrouw Vos - [e-mail]
• 4 begeleidingslessen
• extra onderwerpen

Vandaag gaan we aan de slag met:

• Grammatica zinsdelen:
• pv, ow, wg, lv, mv, bwb
• Voor- en achtervoegsels
• Spreekwoorden en gezegdes
  
  

Volgende week:

• Herhaling grammatica, voor- en achtervoegsels, spreekwoorden en gezegdes 

Voorvoegsel

Achtervoegsel

Voorvoegsel

Bij sommige woorden kun je een stukje voor het woord toevoegen; een voorvoegsel.

De betekenis van het woord verandert door een voorvoegsel.

Voorbeelden van voorvoegsels: her- : herexamen

                                                                    in- : informeel

                                                                    on- : onjuist

Een voorvoegsel heeft vaak wel een betekenis: on-  = niet; her- = opnieuw

Door te kijken naar een voorvoegsel kun je de betekenis van een woord beter achterhalen.

 Veelgebruikte voorvoegsels

Er zijn verschillende voorvoegsels, die allemaal iets anders betekenen.

voorvoegsel	betekenis
mis -	slecht/verkeerd
on-	niet
her-	nog een keer

Noem 3 (woorden met) voorvoegsels

Meer voorvoegsels

Een voorvoegsel is een...

1. voorzetsel
2. een deel van het woord met eigen betekenis
3. een deel van het woord zonder eigen betekenis
4. bijvoeglijk naamwoord

Welk woord heeft een voorvoegsel?

1. geklets
2. gezwam
3. oeverloos
4. misverstand

Dit zijn voorvoegsels:

1. on, her ,lijk
2. on -ver -lijk
3. on-her-lijk
4. on -her- non

Wat is GEEN voorvoegsel?

1. mis-
2. inter-
3. ge-
4. aan-

Wat is geen voorvoegsel?

1. non-
2. her-
3. achter-
4. anti-

 Herhaling veelgebruikte voorvoegsels

voorvoegsel	betekenis	voorbeeld
mis-	slecht/verkeerd	mislukt
on-	niet	onbetrouwbaar
wan-	geen/slecht	wangedrag
her-	nog een keer	hergebruik

Woord met voorvoegsel

Woord zonder voorvoegsel

Heropenen

Wangedrag

onrustig

Tafelkleed

Klaarmaken

Tekstboek

non-fictie

internationaal

VOOR- of ACHTERVOEGSEL

- kijk of het woord bestaat uit een woord met een voorvoegsel en / of een achtervoegsel:

je misdragen = je slecht gedragen

hersenloos = zonder hersens = dom

Veelgebruikte achtervoegsels

achtervoegsel	betekens	voorbeeld
-achtig	een beetje als	kinderachtig
-baar	kan	vloeibaar
- loos	zonder	zoutloos
- vol	met veel	liefdevol
-arm	met weinig	caloriearm
-rijk	met veel	vezelrijk

Meer achtervoegsels 

Sleep het juiste voorvoegsel naar het woord. 

-actief

nationaal

rokje

-baas

non

    ex

on

mini

inter

her

Hondenbelasting

Samengesteld woord

Achtervoegsel

Voorvoegsel

Onherkenbaar

Vriendloos

Hertentamen

voorvoegsel

achtervoegsel

hergebruiken

internationaal

wanorde

jaarlijks

zinloos

bruikbaar

Voorvoegsels

Betekenis

niet, zonder

niet

verkeerd, fout

slecht, verkeerd

weer, opnieuw

niet meer, van vroeger

tussen

mis-

non-

on-

wan-

her-

ex-

inter-

Ik weet wat voor- en achtervoegsels zijn, ik kan ze herkennen en toepassen.

Klopt!

Mwah...

Nee!

Spreekwoorden en gezegdes

Zinsdelen

Een zin | bestaat | uit zinsdelen.

Alles wat voor de persoonsvorm staat of kan staan is 1 zinsdeel.

Meewerkend voorwerp

Stappen zinsontleding

• Persoonsvorm -  tijdsproef
• Werkwoordelijk gezegde - alle ww in de zin
• Onderwerp- Wie/wat +wwg
• Lijdend voorwerp - Wie/wat + wwg + ond
  
• Meewerkend voorwerp 
• Bijwoordelijke bepaling

Oefenzinnen:

Zijn oude docent gaf hem een groot compliment tijdens de diploma-uitreiking.

Mijn vriend stuurde mij een tikkie van drie cent.

Volgende week geen begeleiding

Geniet van het lange weekend!