Regeling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Doel van de les

• Je kunt de bouw en de werking van het hormoonstelsel beschrijven
• Je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen
• je kunt de werking beschrijven van de hormonen uit de eilandjes van Langerhans

Wat zijn hormonen?

• Stoffen die de werking van bepaalde organen regelen
• Gemaakt in hormoonklieren
• Worden vervoerd door het bloed

Wat is de functie van hormonen?

1. hormonen regelen de werking van organen die er gevoelig voor zijn
2. hormonen zorgen voor de voeding van veel hormoonklieren
3. hormonen zorgen voor snelle reacties op bepaalde prikkels

Het verschil tussen klieren en hormoonklieren

Klieren

Een klier is een orgaan die bepaalde stoffen maakt.

De stoffen worden afgevoerd via afvoerbuizen

Voorbeelden: zweetklieren,

speekselklieren, traanklieren

Hormoonklieren

• maken hormonen
• geven de hormonen af aan het bloed dat door de klier stroomt
• hormonen zijn alleen werkzaam in organen die er gevoelig voor zijn!

Hormoonklier

Een klier is een orgaan die bepaalde stoffen maakt.

In de afbeelding zie je twee klieren.
Welk van deze twee klieren is het meest waarschijnlijk een hormoonklier?

1. klier 1
2. klier 2
3. allebei
4. geen van beiden

• Het hormoonstelsel regelt vooral langzame , langdurige processen
  
• Hebben invloed op stofwisseling, voortplanting, groei en ontwikkeling

Op welke processen hebben hormonen geen invloed?

1. groei en ontwikkeling
2. ademhaling
3. voortplanting
4. stofwisseling

In de afbeelding is de ligging van enkele hormoonklieren bij een vrouw getekend.
Hoe heet deel 1?

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

In de afbeelding is de ligging van enkele hormoonklieren bij een vrouw getekend.
Hoe heet deel 4?

1. alvleesklier
2. schildklier
3. hypofyse
4. bijnieren

Glucosegehalte of bloedsuikerspiegel  wordt geregeld

door hormonen die worden geproduceerd in de alvleesklier

Alvleesklier

Eilandjes van Langerhans

Eilandjes van Langerhans

• Glucose uit plantenvoedsel gaat door de wand van de dunne darm in het bloed
• glucosegehalte gaat boven 0,1%
• Eilandjes van Langerhans maken insuline 
• daardoor zakt het glucosegehalte weer naar 0,1%!

Eilandjes van Langerhans

• glucose is brandstof van ons lichaam
• bij inspanning veel verbranding van glucose
• glucosegehalte daalt onder 0,1%
• eilandjes van Langerhans maken glucagon
• het glucosegehalte stijgt dan weer!

terugkoppeling

Diabetes of suikerziekte

• eilandjes van Langerhans produceren te weinig insuline
• glucosegehalte blijft daardoor boven 0,1%
  
• insuline moet op andere manier in lichaam komen

De hormonen insuline en glucagon hebben beide inlvoed op het glucosegehalte van het bloed.
Is de invloed van deze hormonen op het glucosegehalte van het bloed hetzelfde of tegengesteld?

1. hetzelfde
2. tegengesteld

Welke invloed heeft insuline op het glucosegehalte van het bloed?

1. door insuline daalt het glucosegehalte in het bloed
2. door insuline stijgt het glucosegehalte in het bloed

Het bloed bij de mens bevat gemiddeld 0,1% glucose.
Wanneer maken de eilandjes van Langerhans veel insuline?

1. als glucosegehalte hoger is dan 0,1%
2. als glucosegehalte lager is dan 0.1%

Bij diabetes maken de eilandjes van Langerhans te weinig van een bepaald hormoon.
Van welk hormoon?

1. glucagon
2. insuline

Bijnieren

Adrenaline