H7.3 Moleculaire stoffen 3havo

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

H7.3 Moleculaire stoffen

Voor vandaag: 

Je gaat deze les zelfstandig doornemen. 

Zorg dat je alle vragen in deze les maakt. 

Op de laatste slide van deze les staat het huiswerk. 

Heb je vragen, stuur een berichtje naar Inge Heijneman in Teams. 

Voor vandaag

H7.3 gaat over de volgende onderwerpen: 

Wat zijn moleculaire stoffen? 

3 soorten bindingen

Covalentie

Hydrofiel en hydrofoob

Voor vandaag

H7.3 gaat over de volgende onderwerpen: 

Wat zijn moleculaire stoffen? 

3 soorten bindingen

Covalentie

Hydrofiel en hydrofoob

Wat zijn moleculaire stoffen?

Kijk de video op de volgende slide, of klik op deze link: 

https://www.youtube.com/watch?v=88PNuzoJE6s

(kijk tot 1:26)

Moleculaire stoffen

Een moleculaire stof bestaat uit moleculen. Het bestaat uit verschillende niet-metaal atomen die aan elkaar zitten. 

• Elementen zijn geen moleculaire stof, want die bestaan uit één of twee atomen van dezelfde soort. 
• Metalen zijn geen moleculaire stof, want die bestaan alleen uit een rooster van metaalatomen. 
• Zouten zijn geen moleculaire stof, want die bestaan alleen uit een rooster van ionen (dat zijn geladen atomen).  Hier leer je later meer over. 

Moleculaire stof

Geen moleculaire stof

Moleculaire stof of niet?

Aluminiumfolie

Suiker

Zout

Azijn

Methaan

Zuurstof

Eigenschappen van moleculaire stoffen

Moleculaire stoffen bevatten alleen niet-metaal atoomsoorten. 

Moleculaire stoffen geleiden geen stroom. 

Moleculaire stoffen hebben meestal een laag kookpunt en smeltpunt. 

Hoe komt dat? Dat wordt uitgelegd door de soorten bindingen die voorkomen in moleculaire en niet-moleculaire stoffen. 

Voor vandaag

H7.3 gaat over de volgende onderwerpen: 

Wat zijn moleculaire stoffen? 

3 soorten bindingen

Covalentie

Hydrofiel en hydrofoob

Soorten bindingen

Kijk de video op de volgende slide, of klik op deze link:

https://www.youtube.com/watch?v=g8xslGISDw4&list=PLL3Eq8VNXo26XDeBNgttKX_z4IWlTIeKQ&index=33 

Soorten bindingen

In de video zie je 5 soorten bindingen: 

Atoombinding

Metaalbinding

Ionbinding

Vanderwaalsbinding

Waterstofbinding

Ionbinding en waterstofbinding hoef je nog niet te kennen. Metaalbinding, atoombinding en Vanderwaalsbinding ken je eigenlijk al een beetje.  

3havo hoeft waterstofbruggen niet te kennen

Soorten bindingen 

Je kan de 5 soorten bindingen indelen in twee groepen: 

Er zijn bindingen die plaatsvinden binnen moleculen, dus tussen atomen. Hierbij horen: atoombinding, metaalbinding en ionbinding. 

Er zijn ook bindingen die plaatsvinden tussen moleculen. Hierbij horen: vanderwaalsbinding en waterstofbinding. 

Bindingen tussen atomen

Hiervan moet je atoombinding en metaalbinding kennen. 

Een atoombinding is een binding tussen twee verschillende 

atoomsoorten in een molecuul. De elektronen in deze binding 

zitten vast, dus moleculen met deze binding geleiden geen stroom. 

In een molecuultekening geven we een atoombinding weer met een 

streepje. 

Een metaalbinding is een speciaal soort atoombinding. Dit is een 

binding tussen metaalatomen. Bij deze binding kunnen elektronen 

van de metalen vrij rond bewegen. Daarom geleiden metalen stroom. 

Bindingen tussen moleculen

Hiervan moet je alleen Vanderwaalsbinding kennen. 

Een Vanderwaalsbinding is een binding tussen twee moleculen. Deze verbinding ontstaat eigenlijk door de zwaartekracht van de moleculen: de moleculen trekken elkaar aan. Hoe groter het molecuul, hoe groter de aantrekkingskracht en hoe moeilijker de verbinding weer te verbreken is. Daarom hebben grote moleculen een hoger kookpunt dan kleine moleculen.

Tussen de moleculen van moleculaire stoffen zitten Vanderwaalsbindingen. 

De krachten die in het deeltjesmodel de moleculen bij elkaar houden, zijn de Vanderwaalsbindingen tussen de moleculen. 

Voor vandaag

H7.3 gaat over de volgende onderwerpen: 

Wat zijn moleculaire stoffen? 

3 soorten bindingen

Covalentie

Hydrofiel en hydrofoob

Wat is covalentie? 

Bekijk de video op de volgende slide, of klik op deze link: 

https://www.youtube.com/watch?v=HKrVsI8L_XY&list=PLL3Eq8VNXo26XDeBNgttKX_z4IWlTIeKQ&index=10

Covalentie

Covalentie is het aantal atoombindingen dat een atoomsoort kan maken met andere atomen. Een atoombinding noemen we daarom ook wel een covalente binding. 

In een molecuultekening is dat het aantal streepjes rondom een atoom. 

In deze tabel zie je de covalentie van een aantal atoomsoorten: 

Wat is de covalentie van stikstof?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Voor vandaag

H7.3 gaat over de volgende onderwerpen: 

Wat zijn moleculaire stoffen? 

3 soorten bindingen

Covalentie

Hydrofiel en hydrofoob

Practicum olie, water en spiritus

Kijk de video op de volgende slide, of klik op deze link: 

https://www.youtube.com/watch?v=QApXH-e9p7M&list=PLL3Eq8VNXo26XDeBNgttKX_z4IWlTIeKQ&index=28

Hydrofiel en hydrofoob

Een stof die hydrofiel is, wil graag met water mengen (hydro = water, fiel = houden van). Deze stoffen hebben een OH-groep of NH-groep in hun molecuultekening. 

Een voorbeeld hiervan is suiker of alcohol. 

Een stof die hydrofoob is, wil juist niet met water mengen (hydro = water, foob = bang zijn voor, zoals bij een fobie). Deze stoffen hebben geen OH-groep of NH-groep in hun molecuultekening

Een voorbeeld hiervan is olie of vet. 

Hiernaast zie je de molecuultekening van suiker. Waarom lost suiker goed op in water? Meerdere antwoorden goed

1. Suiker is hydrofoob
2. Suiker is hydrofiel
3. Suiker heeft veel OH-groepen
4. Suiker maakt een atoombinding met water

Alleen voor 3vwo / 3gym

De werking van zeep

Kijk de video op de volgende slide, of klik op deze link: 

https://www.youtube.com/watch?v=AK_-SpvBel4&list=PLL3Eq8VNXo26XDeBNgttKX_z4IWlTIeKQ&index=29

Wat is het hydrofobe deel van een zeepmolecuul?

1. De kop
2. De staart
3. Het midden
4. Het hele zeepdeeltje

En wat is het hydrofiele deel van een zeepmolecuul?

1. De kop
2. De staart
3. Het midden
4. Het hele zeepdeeltje

Emulgatoren

Om hydrofobe stoffen toch met water te laten mengen, kan je een emulgator gebruiken. 

Dit gebruik je ook om emulsies te mengen, want een emulsie is een mengsel  van twee vloeistoffen die niet mengen, dus van een hydrofiele en een hydrofobe vloeistof. 

Handen wassen tegen corona

Kijk de video op de volgende slide, of klik op de volgende link: 

https://www.youtube.com/watch?v=BJ3QBHUDL8w&list=PLL3Eq8VNXo26XDeBNgttKX_z4IWlTIeKQ&index=30

Welk deel van het zeepdeeltje bindt aan het coronavirus? Meerdere antwoorden mogelijk

1. Het hydrofobe deel
2. Het hydrofiele deel
3. De kop
4. De staart

Waarom werkt handen wassen tegen corona?

Voor vandaag

We hebben vandaag deze onderwerpen van H7.3 behandeld: 

Wat zijn moleculaire stoffen? 

3 soorten bindingen

Covalentie

Hydrofiel en hydrofoob

Huiswerk

Voor de volgende les: 

Kijk de tekst van paragraaf 7.3 nog eens door en lees de stukken die je nog lastig vindt. 

Maak deze opgaven van paragraaf 7.3: 

19, 22, 23, 25, 27, 28, 30, 32, 33

Huiswerk voor 3vwo / 3gym

Extra video's

Leuk practicum met hydrofiel en hydrofoob zand: 

https://www.youtube.com/watch?v=N9vWcIRgRds&list=PLL3Eq8VNXo26XDeBNgttKX_z4IWlTIeKQ&index=31

Extra uitleg over de werking van zeep en over corona: 

https://www.youtube.com/watch?v=xohp_aChcko&list=PLL3Eq8VNXo26XDeBNgttKX_z4IWlTIeKQ&index=32