Ethologie ethogram/protocol

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

KWT Gedrag bij dieren

Wat gaan we vandaag doen?

Lesdoelen

Beloofde kijk opdracht uit de vorige les (15 minuten)

Uitleg gedrag onderzoeken

Tijd voor een voorproefje

Onderzoeksvraag 

Lesdoelen

Aan het einde van deze les...

....Kan je 2 redenen benoemen waarom je gedrag zou onderzoeken.

.... kan je tenminste 1 ethogram en 1 protocol maken aan de hand van een kort filmpje van een kapucijnaapje.

... kan je je zelfgemaakte protocol invullen door het kapucijn aapje te observeren

Waarom zou je gedrag onderzoeken?

Waarom zou je gedrag onderzoeken?

Dierenwelzijn, natuurbehoud, beïnvloeden van gedrag, ect...

Wat is een gedragsketen?

1. Serie handelingen in vaste volgorde
2. Gedrag dat altijd gebeurt
3. Verschillende vormen van gedrag

Gedragsketen

Vaste volgorde van gedragselementen waarbij de ene handeling leidt tot de andere

Gedrag is georganiseerd in gedragssystemen

Binnen elk type gedrag zijn met elkaar samenhangende onderdelen te onderscheiden

Gedragssyssteem	voortplantingsgedrag
Gedragselementen	vechten, nestbouw, balts, broedzorg
Gedragshandelingen	binnen de balts zoals zigzaggen, sidderen en nestingang tonen.

Objectief beschrijven van gedrag

Gedragsonderzoek is objectief

Soms maken mensen zich schuldig aan antropomorfisme: menselijke emoties toekennen aan dieren

Gedragsonderzoek

Objectief, kijk alleen naar feiten

Geen meningen

Hond is blij = mening

Hond kwispelt met staart = objectief

Wat is gedrag?

• Respons: reactie op de prikkel.
  
• Ethologie: studie naar gedrag.
• Etholoog: iemand die gedrag bestudeert.
• Ethogram: beschrijvingen van handelingen.
• Protocol: Opsomming van de handelingen tijdens het onderzoek.

Gedrag in kaart brengen

• Ethogram - kwalificeren = wat doet het dier
• Protocol - kwantificeren = hoe vaak doet het dier iets

Ethogram

Protocol

Geef een voorbeeld van
een gedragselement = gedragshandeling
die jij wel eens uitvoert

Tijd voor een voorproefje!

Je gaat in tweetallen het gedrag bestuderen van kapucijnaapjes

    

Bekijk de eerste 2 minuten 

van een youtube filmpje van 

kapucijnaapje Yuli

1. Maak een ethogram van tenminste 5 gedragselementen
2. Maak een protocol bij de eerste 2 minuten

Onderzoeksvraag

Een goed onderzoek begint met een onderzoeksvraag

• Open vraag
• Te beantwoorden met het onderzoek dat je uitvoert

Onderzoeksvraag

Een goede onderzoeksvraag is te beantwoorden met het onderzoek dat je uitvoert, dus meetbaar

Dus met een ethogram en een protocol!

Hoe zou je de volgende onderzoeksvraag beter kunnen maken?
''Wat voor type vloer vinden olifanten prettig?''