les 3

• Economie
• Tertiary Education

les 3

Herhaling

Ruilen en de waarde van geld

Leerdoelen (op bord laten staan)

• je kent de 3 functies van geld
• je kent de 4 technische vereisten van geld
• je kent het verschil tussen geldwissel en bankbiljeten
• je kent wat is fiduciair geld
• je weet wat chartaal en giraal geld is
• je kunt de waarde van geld op 4 manieren uitleggen

Hoe noemen we het als je iets koopt met cash geld?

1. Directe ruil, giraal geld.
2. indirecte ruil, giraal geld.
3. Directe ruil, chartaal geld.
4. Indirecte ruil, chartaal geld.

3 functies van geld

De functies van geld

Ruilmiddel

Rekenmiddel

Spaarmiddel

Ruilmiddel

Wat zijn de drie functies van geld?

1. Rekenmiddel, ruilmiddel en spaarmiddel
2. Ruilmiddel, betaalmiddel en spaarmiddel
3. Spaarmiddel, rekenmiddel en potmiddel
4. Spaarmiddel, rentemiddel en ruilmiddel

Markeerpunt

Geld is ontstaan om ruilen te vergemakkelijken. Het wordt ook gebruikt als rekenmiddelen en opportmiddel. Door de teachnische vereisten aan geld kan niet ieder middle as geld dienst doen. In modern economieen bestaat alleen fiduciair geld. Dit geld is gebaseerd op vertrouwen en komt als chartaal en giraal geld voor.

Verschijningsvormen van geld

Technische vereisten

Verschijningsvormen

4 technische vereisten van geld

1. Deelbaar
2. Handzaam
   
3. Duurzaam
   
4. Niet gemakkelijk na te maken

Verschijiningsvormen

Goud en zilveren munten => geldwissel

 

Geldwissel: officieel document waarop het aantal een soort munten stond beschreven

Geldwissel => bankbiljetten

Fiduciair geld:

Het geld ontleent zijn waarde aan het vertrouwen dat mensen erin hebben, en niet aan de waarde van het materiaal waarvan het gemaakt is.

Giraal geld

Chartaal geld

Maatschappelijke geldhoeveelheid

Al het girale en chartale geld in handen van niet-geldscheppende instellingen (consumenten, bedrijven en secundaire banken) heet de maatschappelijke geldhoeveelheid. 

De centrale bank regelt de hoeveelheid geld in een land / gebied. 

Wat is chartaal geld?

1. munten
2. bankbiljetten
3. munten en bankbiljetten
4. giraal geld

Op mijn spaarrekening staat € 100.
Is dit chartaal geld of giraal geld?

1. chartaal
2. giraal
3. geen van beide
4. beide

Als je via internet met iDeal afrekent, noemen we dat

1. elektronisch betalen
2. chartaal betalen
3. giraal geld
4. witwassen

Als ik geld pin dan

1. Stijgt chartaal geld
2. Stijgt giraal geld
3. Stijgt chartaal geld en daalt giraal geld
4. Stijgt giraal geld en daalt chartaal geld

antwoord

30 a Het geld is niet onmiddellijk beschikbaar.

  b 28% = € 130 miljard, dus 100% = € 130 miljard / 28 × 100 = € 464,29 miljard.

  c De samenstelling verschuift van minder chartaal naar meer giraal geld.

Hoeveel is geld waard?

1. Intrinsieke waarde
2. Extrinsieke waarde (nominale waarde)
   
3. Interne waarde
   

Intrinsieke waarde

De waarde van het materiaal waarvan het geld is gemaakt.

Extrinsieke waarde (nominale waarde)

Interne waarde

Koopkracht van het geld: hoeveel goederen en diensten kun je met een bepaalde hoeveelheid geld kopen?

Inflatie => daling koopkracht = met een euro minder kopen

m.a.w. interne waarde van de euro daalt door inflatie

Interne waarde

Indexcijfer

Formule indexcijfers

Indexcijfer=nieuw/oud* 100

(oud= basisjaar =100)=> een cijfer

Inflatie/deflatie/procentuele verandering=

Nieuw-oud/oud* 100%= %

Maak opdrachten 21 , pag 45

Antwoord

Waarde schommeling

Dit is wanneer de intrinsieke waarde verandert. Dus bv als een munt gemaakt is van goud.  De prijs van goud verandert. Dus deze kan schommeling. Dit leidt dat de interne waarde ook verandert. 

Let op 

Chartaal geld blijft in omloop zolang de nominale waarde groter is dan de intrinsieke waarde. 

Maar bij munten kan de nominale waarde lager zijn dan de intrinsieke waarde. 

Wet van Gresham: bad money drives out good money

De externe waarde
van 20 euro is...

1. 20 euro, wat op het briefje staat
2. wat je van 20 euro in NL kunt kopen
3. wat het kost om een briefje van 20 te maken
4. de wisselkoers, bijv. hoeveel dollar je ervoor krijgt

De nominale waarde
van 20 euro is...

1. 20 euro, wat op het briefje staat
2. wat je van 20 euro in NL kunt kopen
3. wat het kost om een briefje van 20 te maken
4. de wisselkoers, bijv. hoeveel dollar je ervoor krijgt

De intrinsieke waarde
van 20 euro is...

1. 20 euro, wat op het briefje staat
2. wat je van 20 euro in NL kunt kopen
3. wat het kost om een briefje van 20 te maken
4. de wisselkoers, bijv. hoeveel dollar je ervoor krijgt

Waar komt geld vandaan

Centrale bank bepaalt hoeveel geld er in omloop wordt gebracht.

Twee manieren:

Centrale bank maakt munten en bankbiljetten en brengt deze in omloop (=chartale geldschepping);

De centrale bank bepaalt hoeveel giraal geld de handelsbanken mogen creëren (lening).

Waar komt geld vandaan?

Geldschepping= het maken van geld

Door centrale bank= de bank der banken

Centrale bank van Nederland is de Nederlandsche Bank => Europese Centrale Bank

Centrale Bank van Aruba

Waar komt geld vandaan

Maatschappelijke geldhoeveelheid=

Chartale geld + girale geld in omloop

Centrale bank bepaalt hoeveel maatschappelijke geld mag toenemen.

Deze neemt toe door geldschepping.

Om inflatie laag te houden mag de maatschappelijke geldhoeveelheid niet te veel groeien.

Niet-geldscheppende instellingen zijn:

- Gezinnen

- Bedrijven

- Secundaire banken

Geldscheppende instellingen zijn:

- De Centrale bank (brengt bankbiljetten in omloop)

- de Staat (brengt munten in omloop)

- De primaire banken (brengen giraal geld in omloop)

Lesdoel

• wat is giraal en wat is chartaal geld

Lesdoel

• hoe bereken je een saldo

Nieuw saldo berekenen

oud saldo

+ Ontvangsten

- Uitgaven
-----------------

nieuw saldo

+ Positief saldo = Credit Saldo

 - Negatief saldo = Debet Saldo = rood staan          

Samenvatting

wat is directe en indirecte ruil

wat zijn de drie functies van geld

wat is giraal en wat is chartaal geld

hoe bereken je een saldo

Hoe noem je munten en bankbiljetten?

1. chartaal geld
2. giraal geld

Sofian rekent bij de kassa af met zijn mobiel. Hier is sprake van...

1. Chartaal geld
2. Giraal geld

Munten en bankbiljetten noemen we?

1. giraal geld
2. chartaal geld

Wat is een ander woord voor contant geld?

1. giraal geld
2. chartaal geld

Je koopt een chili chicken bij de Mc Donalds. Je banksaldo is € 36. Je betaalt € 1,-- met chartaal geld. Hoeveel heb je hierna op je bankrekening staan?

1. 35
2. 36
3. 37