VP - stomazorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Stomazorg

Doel van de les

• Benoemt welke soorten stoma’s er zijn met de bijbehorende kenmerken;
  
• Legt het verschil uit tussen een enkelloops- en dubbelloops stoma;
  
• Legt uit wat de voor- en nadelen zijn van de verschillende opvangsystemen;
  

Stoma

= (kunstmatige) opening

Darmstoma = onnatuurlijke uitgang

Verbinding orgaan met de buitenwereld

Latijn: anus preternaturalis (a.p.)

Welke soorten stomata ken je?

Hoe noem je de dikke darm?

1. rectum
2. ileum
3. colon
4. duodenum

Wat is het ileum?

1. Dikke darm
2. Dunne darm
3. Twaalfvingerige darm
4. Blinde darm

Welke onderdelen van de dunne darm ken je? (Latijn)

intestinum tenue

duodenum

jejunum

ileum

Welke onderdelen van de dikke darm ken je?

colon ascendens

colon transversum

colon descendens

colon sigmoideum

rectum

3 soorten stomata

1. colostoma
2. ileostoma
3. urostoma

Colostoma

Ileostoma

Indicaties darmstoma

• tumor in de darm;
  
• chronische ontstekingen, 
• rust geven van een stuk darm om te herstellen na een operatie;
  
• neurologische aandoeningen,

Urostoma

Indicatie urostoma

aangeboren afwijking

ongeval -> beschadiging urinewegen

kwaadaardige aandoening urinewegen

Incontinent en continent stoma

2 soorten

• Incontinent urostoma: (deel van) de blaas weggehaald -> stukje darm eraan vastgemaakt -> naar buiten geleid (geen controle)
• Continent urostoma: reservoir van darm. M.b.v. katheteriseren wordt de 'blaas' geledigd -> geen opvangzakje nodig

03:31

Wat is een mogelijke complicatie na de operatie?

1. Luchtweginfectie
2. Bloedstolling in de benen
3. Buikpijn
4. Minder goede spijsvertering

04:07

Wat is GEEN voorwaarde om met ontslag te mogen uit het ziekenhuis?

1. Koortsvrij
2. Pijnvrij
3. Darmen werken weer goed
4. Eten gaat goed

Aanleggen stoma

• Eindstandig stoma = laatste deel van de darm, als de rest is verwijderd (altijd blijvend)
• Enkelloopstoma = één uitgang
• Dubbelloopstoma = twee uitgangen (tijdelijk stoma) -> 1 uitgang: ontlasting, andere: slijm

Dubbelloopsstoma

Locaties stoma

Plaatsbepaling

welk deel wordt verwijderd?

buikplooien

leef- en zitgewoonten

werkomstandigheden

culturele achtergrond

onder navel onrein

rechterhand: schoon

Pouch

Ileonale pouch = dikke darm geheel verwijderd

van ileum wordt een reservoir gemaakt -> redelijk normale ontlastingsfunctie

Continent stoma/Kock-pouch

= reservoir die via de buikwand wordt geledigd

mbv katheter

Ontlasting uit een stoma

Frequentie, consistentie, samenstelling

Dikke darm

Dunne darm

Wat is het allerleukste wat je deze les hebt geleerd?

Vaardigheden

- Incontinentiemateriaal

- Stomazorg

Incontinentiemateriaal

Protocol doornemen

Doe bij elkaar incontinentiemateriaal aan

Draag deze les een natte inco 

Stomazorg

Protocol doornemen: https://www.vilansprotocollen.nl/werkinstructie/huidplaat-en-stomazakje-verwisselen?backUrl=%2Fzoekresultaten%3Fzoekterm%3Ddarmstoma

Filmpje: https://bronnenbank.thiememeulenhoff.nl/secure/msp2.0/traject/traject_4_vth?

Oefenen huidplaat en zakje verwisselen

Oefenen stomazorg

1. samen met vaste maatje
2. 1x ééndelig systeem
3. Feedback formulier laten invullen 

Opdracht stomamateriaal

Raadpleeg achtergrondinformatie van Vilans over stomamaterialen en complicaties

Verdeling

1	Huidplaat en stomazakjes
2	1- en 2-delig systeem + voor- en nadelen
3	Stomahulpmiddelen
4	Stomabreuk
5	Bloeding, kleurverandering, hypergranulatie
6	Huidproblemen, prolaps, te nauwe stoma
7	Fistel, necrose, wratjes/zweertjes

Presentatie poepslinger

Presenteer met je groepje de aandoening die je hebt uitgewerkt

Doel van de les

De student kan hulpmiddelen, problemen en tips benoemen bij stomazorg

Stomahulpmiddelen

• huidbeschermers
•  wegwerpzakjes
• opvulringen
• aandrukringen
• pasta's
• gordel
• stomaplug

Opvulring

Stomaplug

Gordel

Pasta: tegen irritatie

Omgaan met problemen

Huidirritatie

Lekkage

Pancaking 

Allergie

Oorzaken huidirritatie

• Opplakken en weer lostrekken van de huidplaat
• In contact komen van huid met urine/ontlasting

Oorzaken lekkage

• Stomamateriaal past niet goed
• Opening huidplaat te groot/te klein
• Oneffenheden in de huid
• Aangekomen/afgevallen in gewicht

Pancaking

• Ontlasting blijft plakken bij de opening
• Zakje zuigt vacuüm
• Ontlasting duwt huidplaat eraf
• Meer drinken, meer vezels

Verzorging met stoma

Mag gewoon onder douche/in bad

ook zwemmen

Stoma en voeding

• Niet wezenlijk anders als normaal
• Wel: voldoende vezels, genoeg drinken
• Vast patroon (3-4x daags)
• Ileostoma: opname van water en zouten is verstoord

Psychosociaal

Welke impact denk je dat een stoma heeft (psychosociaal)

Zelf verzorgen: helpt bij acceptatie

betrek partner/mantelzorger

voorbereiden op lekkage

Darmspoelen

• Darmspoelen = irrigeren
• Doel: meer controle over stoelgang
• Halve liter lauwwarm water in de darm brengen
• Daarna nog een keer
• 45-60 minuten

Darmspoelen

• Voordeel: 24 uur met een klein stomazakje
• Nadeel: lang mee bezig
• Risico: eerste keer een flauwte