Werking van de hersenen

• biologie
• Secundair onderwijs

De werking van de hersenen

Braingame: Wat zie je?

Oude vrouw of jonge vrouw?

De neus van de oude vrouw kan je zien als de kin en neus van de jonge vrouw. De jonge vrouw lijkt naar achter te kijken, de oude vrouw opzij naar voor.

Het oog van de oude vrouw kan je ook als oor van de jonge vrouw interpreteren...

Of de mond van de oude vrouw als halsband van de jonge.

GEZIEN?

HERSENSCHADE

Vroeger kon men enkel in hersenen kijken nadat personen overleden waren. Het gaat over gevallen van hersenbeschadiging. Na het onderzoeken van de hersenen (na overlijden van die persoon,) kon men het beschadigde gebied linken aan de hersenfunctie die was uitgevallen bij die persoon. Op die manier werden verschillende gebieden van de hersenen en hun functie in kaart gebracht.

oefening

Lees de 4 tekstjes op p.189/104. Duid in elk tekstje aan welke hersenfunctie beschadigd/beïnvloed werd.

Duid in de groene tekst ook de namen aan van twee artsen die de beschadiging en de daarbij horende functie hebben omschreven.

Een van de delen van de hersenschors noemen we de visuele schors. Daar vindt de verwerking van prikkels plaats. Welke kleur krijgt dat gebied op de figuur p.189/104? (Noteer dit in je map op p.190/105)

1. Blauw
2. Lichtgroen
3. Geel
4. Paars

visuele schors

De visuele schors (betere benaming dan de gezichtsschors,) verwerkt alle info die via de ogen worden geregistreerd. We hebben bij beide ogen een rechterdeel en een linkerdeel van het gezichtsveld. Het rechterdeel van beide ogen wordt in de linkerhelft van de visuele schors verwerkt en omgekeerd.

Deze info kreeg je in het blauwe tekstje.

CONTROLEER OF JE HET CORRECTE AANDUIDDE IN JE MAP.

Een van de delen van de hersenschors is belangrijk bij het begrijpen van gesproken taal. Welke arts ontdekte dit gebied?

1. Paul Broca
2. Carl Wernicke

Een van de delen van de hersenschors is belangrijk bij het begrijpen van gesproken taal. Dat heet het gebied van Wernicke. Welke kleur krijgt dat gebied op de figuur p.189/104? (Noteer dit in je map op p.190/105)

1. Geel
2. Lichtgroen
3. Donkergroen
4. Paars

Een van de delen van de hersenschors is belangrijk bij het spreken van taal. Welke arts ontdekte dit gebied?

1. Paul Broca
2. Carl Wernicke

Een van de delen van de hersenschors is belangrijk bij het spreken zelf. Dat heet het gebied van Broca. Welke kleur krijgt dat gebied op de figuur p.189/104?
(Noteer dit in je map op p.190/105)

1. Geel
2. Lichtgroen
3. Donkergroen
4. Paars

BROCA vs WERNICKE

^{Iemand wordt aangereden met de fiets. Jij vraagt aan die persoon of alles oké met hem is en hij antwoordt: 'supercalifragilisticexpialidocious.' (Mary Poppins: https://www.youtube.com/watch?v=vZ9Mh0yOj6k)}

^{Dan is het wel duidelijk dat die persoon nog goed kan praten, maar helemaal niet begreep waar jij naar vroeg. Het gebied van Wernicke is aangetast, dat van Broca is intact.}

^{Deze info kreeg je in het groene tekstje.}

^{CONTROLEER OF JE HET CORRECTE AANDUIDDE IN JE MAP. LET OP: de tekst bevat een fout; men wisselde licht- en donkergroen om. Verander dat!}

Welke naam wordt er volgens jou nog gegeven aan het centrum van Broca?
(Noteer dit in je map op p.190/105)

1. motorisch spraakcentrum
2. sensorisch spraakcentrum

Welke naam wordt er volgens jou nog gegeven aan het centrum van Wernicke? (Noteer dit in je map op p.190/105)

1. motorisch spraakcentrum
2. sensorisch spraakcentrum

De voorhoofdskwabben herbergen functies als sociale vaardigheden, onderscheid tussen goed en kwaad, redeneren en problemen oplossen. Welke kleur krijgt dat gebied op de figuur p.189/104?

1. Geel
2. Lichtgroen
3. Donkergroen
4. Paars

FRONTALE KWABBEN

^{De frontale kwab bestaat uit twee delen.}

^{De prefrontale cortex is het voorste gebied. Dat is in volle ontwikkeling als je in de puberteit bent (tot aan je 25ste.) Die bevat hersenfuncties als sociale vaardigheden (waarom heb je het nu extra moeilijk door Corona, juist ja...) Maar ook plannen en ordenen worden daarin nu volop ontwikkeld (volg dus goede raad van je ouders op en ruim je kamer op en plan je schoolwerk goed...) Ohja, heb je het wat vaker aan de stok met je ouders. Normaal, maar leg het dan op een goede manier bij. Zo ontwikkel je je prefrontale cortex om later uit te groeien tot een succesvol volwassene.}

^{Het achterste deel (zie blauwe schors op bijgevoegde figuur,) is het motorisch centrum. Niet gek dus dat het schrijfcentrum en het centrum van Broca zich erin bevinden (voor rechtshandigen in linkerhemisfeer.)}

^{Deze info kreeg je in het gele tekstje.}

^{CONTROLEER OF JE HET CORRECTE AANDUIDDE IN JE MAP.}

De hippocampus speelt een rol bij geheugenfuncties. Het is een gebied dat zich binnenin de hersenen situeert. Welke kleur krijgt dat gebied op de figuur p.189/104? (Noteer dit in je map op p.190/105)

1. Geel
2. Lichtgroen
3. Donkergroen
4. Paars

HIPPOCAMPUS

De hippocampus is niet gelijk aan het geheugen. Het speelt een cruciale rol in het korte termijngeheugen en dus ook het doorsluizen van info naar je lange termijngeheugen.

Deze info kreeg je in het paars-roze tekstje.

CONTROLEER OF JE HET CORRECTE AANDUIDDE IN JE MAP.

LET OP DE SCHRIJFWIJZE VAN ´hippocampus´!

Volgende slide

Op de volgende slide vind je een link naar de site van 'hersenstichting.' Daar kan je je kennis over de hersenen wat herhalen. Scroll wat door en je kan dan de verschillende benamingen aanklikken. De figuur bovenaan is nogal moeilijk.
Let wel; 'fornix', 'gyrus cinguli, ' 'pijnappelklier' en 'ventrikels' hoef je niet te kennen.

https:

Hersenen en drugs

Drugs verstoren de impulsoverdracht tussen neuronen. Ze werken in op de neurotransmitters. We zullen nog in een werkblad achterhalen hoe.

Stel: je bent zat geweest op een fuif en je hebt black-outs van wat er allemaal is gebeurd. Je vrienden weten nog hoe schaamtelijk jij je gedragen hebt... Welk deel van de hersenen was bij jou gedrenkt in de alcohol? (Duid aan op p.191/106)

1. voorhoofdskwabben
2. hippocampus
3. hypofyse
4. verlengde merg

Je ziet een zatlap zwalpen langs de straat. Hij is duizelig en verliest bijna het evenwicht. Hij komt aan bij zijn voordeur en heeft immense moeite om de sleutel in het sleutelgat te krijgen... Welk deel van zijn zenuwstelsel is beïnvloed door de alcohol? (Duid aan op p.191/106)

1. gehele zenuwstelsel
2. hippocampus
3. kleine hersenen
4. verlengde merg

Rijden onder invloed van alcohol kan niet door de beugel omdat je niet snel genoeg kan reageren in onverwachte situaties. Je hebt trage reflexen...
Welk deel beïnvloedt de alcohol hier? (Vul opdracht 3 aan op p.191/106)

1. gehele zenuwstelsel
2. voorhoofdskwabben
3. kleine hersenen
4. verlengde merg

Drinken op jonge leeftijd en tijdens de puberteit kan leiden tot groeistoornissen. Welk deel van het zenuwstelsel raakt in de war door de alcohol? (Vul opdracht 3 aan op p.191/106)

1. hippocampus
2. voorhoofdskwabben
3. hypofyse
4. verlengde merg

Iemand die alcohol heeft gedronken kan soms aanhankelijker worden, kan soms agressief reageren... en kan al helemaal niet goed zijn eigen gedrag inschatten. Welk deel van het zenuwstelsel is hier door alcohol beïnvloed? (Vul aan op p.191/106)

1. gehele zenuwstelsel
2. voorhoofdskwabben
3. verlengde merg
4. hippocampus

Een beangstigende trend bij jongeren is dat ze aan 'binge-drinking' doen; op korte tijd heel veel drinken om zat te worden. Er belanden steeds meer jongeren op spoedafdelingen in coma daardoor. Welk deel van het zenuwstelsel werkt even niet (goed)?

1. gehele zenuwstelsel
2. kleine hersenen
3. hypofyse
4. verlengde merg

Volgende slide

Doe alvast voor de rest van het lesuur wat inspiratie op voor het werkblad dat nog volgt i.v.m. drugs... En bedenk dan vooral waarom je er nooit aan moet beginnen.

https: