21-11-16 vervolg capsules

• BSP apothekersassistenten
• MBO
• Studiejaar 1

Het bereiden van capsules

Benodigdheden:

- grondstoffen

- mortier

- capsules

- capsuleerapparaat

Programma van deze les

- Vragen van jullie

- Rekenen met capsules

- Uitleg verschillende capsules

Lesdoelen van vandaag:

-  Je kunt de statistiek van capsules berekenen.

- Je kunt het verschil tussen de hoge- en lage dosismethode uitleggen.

- Je kent het verschil in bereiding van de verschillende FNA capsules.

- Je weet op welke wijze je capsules uit tabletten kunt maken.

 

Hoe maken we capsules?

Een capsule is een bakje met een deksel die je vult. 

• Het gewicht van het geneesmiddel is bekend
  
• Vullen verder aan met vulstof op volume

Stappenplan capsules maken

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Stappenplan voor capsules

Kwaliteitscontrole capsules

1. Uiterlijk, geen deuken in de capsule  of poeder aan de buitenkant
2. Afwijking van het gewicht, grens is 3%
3. Spreiding = relatieve standaarddeviatie 

       RSD <3% vanaf 300 mg  

       RSD <4% tot 300 mg

Homogeniteit van de inhoud is ook een belangrijk aspect, wat je tijdens de bereiding dient te waarborgen.  

Beoordeel of de capsules goed gesloten zijn en niet ingedeukt, allemaal. Met deuk dien je te verwerpen.

Voor controle selecteer je 10 capsules, hoeken en midden aselectief.

Juiste verpakking, goed gesloten kunststof of glazen flacon.

Etiket vermelden niet openmaken, heel doorslikken tenzij anders is voorgeschreven. Bij grotere capsules zittend of staand innemen met veel water (glas).

Bewaartermijn 1 jaar tenzij FNA

Afwijking van de inhoud van de capsules

Dit percentage geeft in principe het verlies weer als gevolg van handelingen tijdens de bereiding van het poedermengsel.

  

Het verschil tussen theoretisch en praktisch gewicht met een grens van 3%

Je hebt dus het theoretische gewicht en het praktisch gewicht nodig

P-T= x 100%

   T

V= (c-e) x100%      

         e

of 

Verlies als gevolg door: restanten in de mortier(=adsorptie) en knoeien .

Is de afwijking groter dan 3% dan kan dat duiden op een rekenfout of afweegfout, indien je netjes gewerkt hebt. Of teveel verlies door geen goede stromingseigenschappen → een grotere capsulemaat of verhoog de chargegrootte.

Theoretische & praktische gewicht

Theoretische gewicht van één capsules in mg (e)→  het totaal van alle grondstoffen (inclusief hulpstoffen) in  grammen (d) ÷ het aantal capsules (n)

 e= (1000 x d)÷ n

Praktische gewicht van één capsules in mg (c), betreft dus alleen de inhoud van de capsule!  →

 - gemiddelde gewicht van 1 lege capsule (b) (weeg er dus 10, dat totaal ÷ 10) 

 - weeg 10 gevulde capsules afzonderlijk en bereken het gemiddelde gewicht van 1 capsule (a)

 c = a - b

De letters tussen haakjes verwijzen naar de formule die gebruikt worden op een CBV

Spreiding = relatieve standaarddeviatie 

De relatieve standaarddeviatie (=rsd) ookwel variatiecoëfficiënt van de gewichten van de inhoud van 10 capsules. 

 RSD <3% vanaf 300 mg

 RSD <4% tot 300 mg

rsd= (s ÷ c)x 100%

De rsd kan handmatig op rekenmachine uitgerekend worden.

S= standaarddeviatie = de mate van spreiding van getallen rondom het gemiddelde van deze getallen. C = praktisch gewicht

De standaardafwijking is gedefinieerd als de wortel uit de variantie

Gelukkig is er ook MB-weeg, waar de meeste bereidingsapotheken gebruik van maken.

Rekenen met capsules

Eindcontrole CBV

Rekenen met capsules

Berekenen van de standaarddeviatie = S op de rekenmachine:

Het gemiddeld gewicht (a) en spreiding (s) berekenen met casio fx 82

Maak eerst het geheugen leeg:           SHIFT → CLR → 2 → =

Zet de rekenmachine op statistiek:   MODE → 2

Voer de data in: 123 M+; 124 M+; enz (dus cijfer vervolgens knop M+) → AC

Bereken:               SHIFT → 2

het gemiddelde:         1 → = (= gemiddelde )

de spreiding:               3 → = (= spreiding xσn-1 ) dit is S

Standaarddeviatie is de mate van spreiding van getallen rondom het gemiddelde van deze getallen.

Bij een getallenreeks wil je weten of alle getallen rondom het gemiddelde liggen of juist er ver vanaf. Bij een hoge spreiding liggen de getallen ver uit elkaar. 

Hoe hoger de range, verschil tussen laagste en hoogste getal uit de reeks, des te groter de standaarddeviatie. 

Rekenen met capsules

Voer de volledige eindcontrole uit aan de hand van de onderstaande gegevens.

- aantal te maken capsules XXX; 

- hiervoor 6,01 g werkzame stof en 2,61 g hulpstof afgewogen; 

- 10 lege capsules wegen 0,598 g; 

- 10 gevulde capsules wegen achtereenvolgens;

 0,349 g, 0,346 g , 0,345 g, 0,345 g, 0,348 g, 0,338 g, 0,347g, 0,348g, 0,344g, 0,354g; 

Rekenen met capsules

• Gemiddeld leeggewicht in mg (b) → 10 lege capsules wegen 0,598 g = 598 mg 

                                                                               1 lege capsule weegt 598mg /10= 59,8 mg (b)

• Gemiddeld gewicht capsule in mg (a) → g omzetten in mg, de gewichten bij elkaar optellen  

gemiddeld gewicht van een capsule = 3464 mg/10= 346.4 mg (a)

• Theoretisch gewicht in mg (e) van 1 capsules →  e = (af te wegen stoffen (mg) + afgewogen vulstof (mg) / chargegrootte= ……..mg → = 6010 mg + 2610 mg / 30 =287,3 mg

• Standaardafwijking in mg (s) → op de rekenmachine → s=4,09 mg (afgerond op 1 decimaal)

0349 mg +  346 mg + 345 mg + 345 mg + 348 mg + 338 mg +   347 mg + 348 mg + 344 mg + 354 mg = 3464mg

Rekenen met capsules vervolg

• Gemiddeld gewicht van de inhoud in mg (c) →  c = a - b → 

a= 346,4 mg ( gem. gewicht van een capsule)
b= 59,8 mg (gem leeggewicht capsule)
c= 346,4 mg - 59,8 mg=286,6 mg (c = gem gewicht van de inhoud)

• Relatieve standaardafwijking in % (rsd) → s/c x 100% 

s= 4,09 (standaarddeviatie) ,    c= 286,6 mg (gem gewicht inhoud) →                                                    rsd= 4,09 mg/ 286,6 mg x 100%=1,43 %

EIS:

 Relatieve standaardeviatie (rsd);

inhoud capsule tot 300 mg: rsd < 4 %; akkoord / niet akkoord / n.v.t.

inhoud capsule vanaf 300 mg: rsd <3 %; akkoord / niet akkoord / n.v.t.

Rekenen met capsules vervolg

• Verschil tussen gemiddeld en theoretisch gewicht v %=(c - e) / e x 100%=........%
  

c= 286,6 mg (gem gewicht inhoud)

e= 287.3mg (theoretisch gewicht)

v= 286,6 mg-287,3 mg / 287,3 mg x 100%= -0.24%

EIS:

 EIS: v% moet liggen -3% en +3%;  akkoord / niet akkoord. 

Nog een oefening

Voer de volledige eindcontrole uit aan de hand van de onderstaande gegevens.

- aantal te maken capsules XXX; 

- hiervoor 5,24 g werkzame stof en 1,61 g hulpstof afgewogen;

- 10 lege capsules wegen 0,288 g;

- 10 gevulde capsules wegen achtereenvolgens;

0,249 g, 0,246 g , 0,235 g, 0,245 g, 0,248 g, 0,238 g, 0,248g, 0,238g, 0,244g, 0,254g; 

b= 28,8 mg

a= 244,5 mg

e= 228,33 mg

s= 5,89 mg

c= 215,7mg

rsd= 2,73%

v= -5,52%

rsd -> akkoord

V -> Niet akkoord 

Wat is er aan de hand? Wat is er niet goed gegaan?

MB weeg

MB weeg 

Verkeerde capsule maat

MB weeg

MB weeg 

Totale hoeveelheid ingevoerd

Afgerond gemiddelde. 

Kijk in het FNA voor de verschillende soorten capsules. 

Kijk bij LNA procedures voor de keuze van bereidingsmethode

Problemen bij bereiden zijn de zeer slechte stromingseigenschappen en het

plakt erg. 

zeer slechte stromingseigenschappen-> Primojelcapsulevulmengsel

plakt erg -> Inpakken

Bereidingsmethoden LNA

• Hoge dosis → GNM > 50 mg/caps
  
• Lage dosis →   GNM ≤  50 mg
• Lage dosis met oplosmethode → GNM < 5 mg, alleen volgens protocol
• Capsules uit tabletten

Teken mee 

Oplosmethode:  moet worden overwogen bij <5 mg farmacon per capsule, en geen andere werkzame bestanddelen. De oplosmethode kan slechts beperkt worden toegepast, namelijk bij farmaca, waarvoor een geschikt oplosmiddel voorhanden is: het farmacon lost er goed in op en het moet voldoende vluchtig zijn en weinig toxisch. Voorbeelden zijn aceton en methyleenchloride. (In tabel 3 staan uitgewerkte voorbeelden voor colchicine, diazepam en ethinylestradiol). Is een dergelijk oplosmiddel niet voorhanden, overweeg dan de inpakmethode of eventueel het gebruik van tabletten als grondstof. Gebruik de oplosmethode alleen als deze voor het te verwerken farmacon is onderzocht of onderzoek de werkwijze zelf. 

Capsules uit tabletten

Aanpassen aan handelspreparaat met gebruik van tabletten.

                        

• De werkzame stof niet op voorraad of niet verkrijgbaar is.
• Er een afwijkende sterkten gemaakt moet worden.

Wanneer??

Hoe maak je capsules uit tabletten?

• Bepaal het gemiddeld gewicht van een tablet door 10 tabletten af te wegen 

     →  gewicht 10 tabletten/10

• Bereken hoeveel werkzame stof je nodig hebt
  

     →  sterkte caps x aantal caps

• Bereken hoeveel tabletten er nodig zijn
  

     → hoeveelheid werkzame stof/sterkte tabl

• Bereken hoeveel tabletmassa je af moet wegen
  

     → aantal benodigde tabletten x gemiddeld tabletgewicht

• Bepaal de welke bereidingsmethode je moet gebruiken door de hoeveelheid tabletmassa per capsule te berekenen
  

     → hoeveelheid tabletmassa / aantal caps

Stel vast hoeveel tabletten nodig zijn voor de vereiste hoeveelheid werkzame stof. Neem een overmaat van tenminste één tablet meer dan de berekende hoeveelheid, maar gebruik minimaal 10 tabletten.

Welke tabletten zijn geschikt ?

Je hebt verschillende soorten tabletten:

 - bruistablet

- dragee

- maagsapresistente tablet

- tablet met gereguleerde afgifte

- zuigtablet

Alleen ‘gewone’ tabletten, waaronder ook dragees zijn in principe geschikt om tot poeder te worden fijngewreven. 

Van maagsapresistente tabletten, tabletten met gereguleerde of verlengde afgifte en bruistabletten gaan de eigenschappen doorgaans verloren als zij worden fijngewreven. 

Houd rekening met problemen bij fijnmalen vooral bij tabletten met een coating=dragees

Wrijf altijd 1 tablet extra fijn als overmaat

Wrijf altijd tenminste 10 tabletten fijn

Dus heb je 1 tablet nodig -> wrijf er 10 fijn

Dus heb je 8 tabletten nodig -> wrijf er 10 fijn

Dus heb je 10 tabletten nodig -> wrijf er ??? fijn

Dus heb je 12,5 tablet nodig -> wrijf er ??? fijn

In welke volgorde meng je het volgende recept?

R/

Ascorbinezuur 10 g           (wit kristallijn poeder)

Foliumzuur gemicr. 1 g   (geel/oranje poeder)

Lactose 39 g                      (wit poeder)

Overleg met een medestudent en noteer op de volgende slide jullie antwoord. 

In welke volgorde meng je het volgende recept?

Ik heb veel geleerd in deze les

😒🙁😐🙂😃