Les 2 §3.2 Stromingen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE 

Wat gaan we doen?

• Opening 
• PO
• Uitleg 
• Opdrachten  

Hoofdvraag:

• Welke verschillende stromingen zijn er?

Lesdoelen 

• Je kunt de politieke hoofdstromingen in NL noemen.
• Je kunt per politieke stroming aangeven welke waarden zij belangrijk vinden.
• Je kunt per politieke stroming voorbeelden geven van politieke partijen die hieronder vallen. 

Belangrijkste begrippen:

• Ideologie
• Links en rechts
• Liberalisme: tolerantie / politieke vrijheid / individuele vrijheid

• Sociaal democratie/socialisme:   solidariteit & gelijkheid

•  Christen-democratie: confessionalisme / rentmeesterschap /naastenliefde

• Populisme: nationalisme

•  Conservatief en progressief 

In een directe democratie...

1. stemt de bevolking zelf over wetsvoorstelling
2. stemt de volksvertegenwoordiging over wetsvoorstellen
3. kiest de bevolking direct een parlement
4. kiest de bevolking direct een regering

De overheid verplicht burgers om iets te doen of juist niet te doen. Dit vindt:

1. Niet plaats in dictaturen
2. Niet plaats in democratieën
3. Plaats in dictaturen en democratieën
4. vooral plaats in landen waar wordt gemanipuleerd en geïndoctrineerd

Ideologieën 

• Basis: inrichting van de samenlevingAntwoord op twee vragen:
  
• 1. Welke waarden en normen staan centraal?
  2.  Wat is de gewenste rol van de overheid op
         sociaaleconomisch gebied? --> Links/rechts 

LINKS

RECHTS

PVV

VVD

SP

GL

FVD

PVDA

SGP

PVDD

Links en rechts:

Politiek gedachtegoed over sociaaleconomische verhoudingen: 

In welke mate moet welvaart worden gedeeld? 

Wat moet de overheid doen en wat niet?

LINKS

RECHTS

Actieve overheid

Passieve overheid

Opkomen zwakkeren

Liberalisme

Sociaal-democratie

Zelfredzaamheid

Economische vrijheid

Liberalisme (R)

Belangrijke waarden: vrijheid en eigen verantwoordelijkheid

• Economische vrijheid 
• Persoonlijke vrijheid  

Rol overheid: terughoudend 

Socialisme/Sociaal-democratie (L)

Belangrijke waarden: gelijkwaardigheid en solidariteit.

• Eerlijke verdeling van kennis, inkomen en macht --> sociale grondrechten 
• Tegenwoordig sociaaldemocratie: vrijemarkteconomie is wenselijk, maar wel met een uitgebreide verzorgingsstaat.
  

Rol overheid: sturend 

Sociale-democratische partijen vinden de sociale grondrechten erg belangrijk, zoals:

Gezondheidszorg

Onderwijs

Huisvesting 

Confessionalisme/Christendemocratie:

Belangrijke waarde: naastenliefde (vroeger geloof)

• (Vrijwilligers)organisaties kunnen een deel van de zorg voor mensen op zich nemen (Maatsch. middenveld)
•  Rentmeesterschap.

Rol overheid: aanvullend 

Ik voel mij het meest thuis bij:

Sociaal-democratie

Christen-democratie

Liberalisme

Ontideologisering 

Vanaf de jaren zestig, de tijd van de ontzuiling, is er sprake van ontideologisering, het verdwijnen van een ideologie als leidraad voor het politieke leven.

Populisme:

Kenmerken: nationalisme; afzetten tegen elite

• Populisme is meer een stijl van politiek bedrijven dan een ideologie.

Rol overheid: afhankelijk van volk

zeggen wat de burgers willen horen 

Voor de ''eenvoudige'' burger

 niet rechts niet links. 

Oftewel simpele oplossingen voor complexe problemen:

Corona? Bestaat niet!

Nederland vol? Grenzen dicht! 

Ecologisme:

• Belangrijkste waarden: duurzaamheid en bescherming van ons leefmilieu.
• Belangrijk standpunt: goed voor de aarde zorgen is belangrijker dan de groei van de economie

Rol overheid: sturend

Welke politieke stroming is voor ingrijpen van de overheid in de economie?

1. Liberalisme
2. Christendemocratie
3. Sociaaldemocratie
4. Ecologisme

"De overheid moet zorgen voor veiligheid en zich verder niet te veel met mensen bemoeien."

1. Sociaaldemocratie
2. Christendemocratie
3. Liberalisme

Ik voel mij het meest thuis bij:

Sociaal-democratie

Christen-democratie

Liberalisme

Ecologisme

Populisme

Progressief vs conservatief 

Progressief: vooruitstrevend. 

Conservatief: behoudend

Het homo huwelijk & abortus was verboden, maar dit is niet meer het geval. Is dit conservatief of progressief? 

Progressief/conservatief?

1. Schooldag starten met hijsen van Nederlandse vlag en het Wilhelmus.
2.  Homoseksuelen mogen geen kinderen adopteren
3. Zwarte piet is racisme 
4. Euthanasieregeling niet verder versoepelen
5. Gratis OV tegen fileprobleem 
6. Politie moet ook agenten met hoofddoek aannemen 

Kaartje blauw = progressief

Kaartje rood = conservatief

Hoofdvraag:

• Welke verschillende stromingen zijn er?

Lesdoelen 

• Je kunt de politieke hoofdstromingen in NL noemen.
• Je kunt per politieke stroming aangeven welke waarden zij belangrijk vinden.
• Je kunt per politieke stroming voorbeelden geven van politieke partijen die hieronder vallen. 

Belangrijkste begrippen:

• Ideologie
• Links en rechts
• Liberalisme: tolerantie / politieke vrijheid / individuele vrijheid

• Sociaal democratie/socialisme:   solidariteit & gelijkheid

•  Christen-democratie: confessionalisme / rentmeesterschap /naastenliefde

• Populisme: nationalisme

•  Conservatief en progressief 

Huiswerk: opdrachten 3, 4, 5, 9, 10 en 11 

Volgende les: politieke partijen 

AAN DE SLAG!