TH 6.5 en 6.6 Ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

Ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting

Vorige les

De vorige les ging over vruchten en zaden, wie kan mij hier nog iets over vertellen?

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat bij ongeslachtelijke voortplanting de nakomelingen dezelfde erfelijke eigenschappen hebben als ouder.
• Je kunt een voorbeeld geven van ongeslachtelijke voortplanting. 
• Je kunt uitleggen dat bij geslachtelijke voortplanting elk van de ouders 50% van het DNA levert.
• Je kunt voorbeelden geven van geslachtelijke voortplanting.

Geslachtelijke voortplanting

Als er bevruchting plaatsvindt, spreken we van geslachtelijke voortplanting.

Ongeslachtelijke voortplanting

Als een deel van de plant uitgroeit tot een nieuwe plant spreken we van ongeslachtelijke voortplanting.

Voorbeelden: 

• knollen
• bollen
• uitlopers
• wortelstokken
• stekken

Broedplant

Voortplanting

Bij de groei van een klein plantje vindt celdeling plaats.

Bij celdeling worden eerst de chromosomen in de celkern gekopieerd.

Bij ongeslachtelijke voortplanting hebben de nakomelingen precies dezelfde erfelijke eigenschappen als ouder.

Ongeslachtelijke voortplanting door knollen

Knollen

Verdikte stengel met reservevoedsel en knoppen.

Bollen

Bestaat uit wortels en rokken en vormt nieuwe bollen door ongeslachtelijke voortplanting.

Onderdelen:

bolschijf= hele korte stengel

rokken= verdikte bladeren met reservevoedsel

Uitlopers

Bovengrondse stengel waaraan op bepaalde plaatsen jonge planten ontstaan. 

Wortelstokken

Ondergrondse stengel waaraan op bepaalde plaatsen jonge planten ontstaan.

Weefselkweek

Groeipunten worden afgesneden en in een speciale voedingsbodem geplaatst.

We gaan gelijk verder met paragraaf 6.6

Geslachtelijke voortplanting

Geslachtscellen

• lichaamscellen
• zaadcellen of eileiders
• versmelting = bevruchting
• geslachtscel heeft de helft van het aantal chromosomen van de ouder
• na versmelting net zoveel chromosomen, maar ander setje 

Ongeslachtelijke voorplanting

• geen bevruchting
• dochter hetzelfde als moeder: dezelfde erfelijke eigenschappen, weinig variatie
• dochtercellen ontstaan door mitose

Geslachtelijke voortplanting

• bevruchting = versmelting
• twee ouders
• dochter anders dan moeder: andere erfelijke eigenschappen, variatie
• dochtercellen ontstaan door meiose

Mitose

Normale celdeling met als doel groei, vervanging en herstel van cellen.

Meiose

Reductiedeling, met als doel de vorming van geslachtscellen.

Bevruchting

Bevruchting kan zowel in-als uitwendig plaatsvinden

Geslachtscellen:

Mannelijk= zaadcel

Vrouwelijk= Eicel

Uitwendige bevruchting

Bij dieren die in het water leven.

• Afzet van zaadcellen en eicellen in het water
• Bevruchting in het water
• Eitjes drijven en in het water of worden afgedekt of uitgebroed in buidel of bek.

Inwendige bevruchting

Bevruchting die plaatsvindt in het lichaam van het vrouwtje.

• Bij insecten, vogels, zoogdieren
• Bij libelle: na de bevruchting afzet van eitjes, ontwikkeling van larven.

Aan de slag!!

Jullie gaan paragraaf 6.5 en 6.6 lezen 

en daarna maken.

Ben je hiermee klaar?

Ga dan verder met de samenhang en afsluiting!

Succes!!