Rechtsstaat H3: Strafrecht - de opsporing (deel 1)

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom

Ga rustig zitten

Berg je telefoon (en oortjes/koptelefoon) op

Pak al je spullen (=boek+schrift+pen)

Leerdoelen vandaag

• Je herkent begrippen uit eerdere hoofdstukken (H1 en H2) 
•  Je kunt veiligheid en vrijheid van elkaar onderscheiden
• Je kunt misdrijven en overtredingen van elkaar onderscheiden
• Je kunt benoemen wat criminaliteit betekent
• Je kunt verschillende theorieen over oorzaken van crimineel gedrag onderscheiden (opdracht) 

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Wetgevende macht

Staatsrecht

Bestuursrecht

Strafrecht

Personen- en familierecht

Ondernemingsrecht

Vermogensrecht

Wat is een rechtsstaat?

Onafhankelijke rechters

Het feit dat rechters neutraal en onafhankelijk zijn, zorgt voor bescherming. 

1. We kunnen rekenen op                    ...........waarin de eigen mening van rechters in principe niet meespeelt. 

2. Je wordt                    tegen ongeoorloofd optreden of nalatigheid van de overheid. 

3. Onafhankelijke rechtspraak zorgt ervoor dat mensen               gaan spelen, doordat daders in een eerlijk proces hun verdiende straf krijgen.     

...................

...................

...................

geen eigen rechter

beschermd

eerlijke rechtspraak

Veiligheid en vrijheid (1)

• Overheid - veiligheid van burgers en rechsthandhaving 
• Overheid - meer macht dan burgers en als enige geweld gebruiken = geweldsmonopolie
• Voorbeelden: politie die wapenstok of pepperspray gebruikt of zelfs schieten

Veiligheid en vrijheid (2)

• Overheid - niet teveel macht, moeten zich aan de regels houden 
• Voorbeelden: niet zomaar arresteren of niet zomaar je e-mail lezen of je huis overhoop halen
• Dus: naast rechtshandhaving ook rechtsbescherming
• Rechtsbescherming = de grondwet beschermt burgers tegen andere burgers en tegen machtsmisbruik overheid

Misdrijven en overtredingen (1)

• Legaliteitsbeginsel betekent dat precies in de wet staat waarvoor je veroordeeld kunt worden 
• Misdrijven = meer ernstige strafbare feiten zoals diefstal, mishandeling en moord, maar ook rijden onder invloed
•  Overtredingen = minder ernstige strafbare feiten zoals rijden door rood en te hard rijden

Misdrijven en overtredingen (2)

• Misdrijf = maximaal levenslang detentie
• Overtreding = max 1 jaar detentie

• Poging tot overtreding = NIET strafbaar
• Poging tot misdrijf = WEL strafbaar

• Meeste overtredingen en misdrijven in Wetboek van Strafrecht + aparte wetten zoals Wet wapens en munitie en Opiumwet

Wat is criminaliteit?

• Overtredingen zoals door rood rijden = NIET crimineel gedrag
• Criminaliteit = alle misdrijven die in de wet staan 

Opdracht: wie wordt crimineel?

• Werk zelfstandig: dus alleen en in stilte
• Lees aandachtig 'Wie wordt crimineel?' - pagina 40 en 41
• Oefen met gebruik 'concept map' - toetsstof! 
• Maak de bijbehorende vragen (zie werkblad)  
• Aan het eind van de les inleveren :-)

Evaluatie

• Nabespreking opdracht 
• Exitticket