V6 - literatuur - 4 - L'après guerre jusqu'à nos jours...

• Frans
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Aujourd'hui tu as besoin de : 

un stylo

    ton cahier

           ton ordinateur

Startopdracht: 
Open de link op jouw laptop.

link

https://sites.google.com/view/vwo6/

Programme

L'après-geurre

• L'absurde et l'existentialisme
  Jean-Paul Sartre Huis clos
  De nos jours...
• Le roman historique postmoderne
  Patrick Modiano Dora Bruder
• L'autofiction
  Michel Houellebecq La carte et le territoire

L'absurde

En attendant Godot

Dit komt voort uit de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog.

Men gaat nadenken over de zinloosheid van geweld en het leven in het algemeen.

Thema's die geregeld terugkomen zijn:

• de eenzaamheid van de mens
• het zwijgen van de wereld
• (af)wachten
• de nutteloosheid van taal 

             L'existentialisme

Jean-Paul Sartre

grondlegger van het existentialisme

<> vroegere normen en waarden / religie

zekerheid: wat je op dit moment (be)leeft

buiten onze macht: toeval

maar wij zijn zelf verantwoordelijk voor wat wij doen

onze keuzes bepalen hoe ons leven verloopt

            Jean-Paul Sartre

Jean-Paul Sartre

grondlegger van het existentialisme

1905 - 1980

belangrijk: 

• mensen moeten voor zichzelf denken
• jouw identiteit of lot staat niet van tevoren al vast
• je hebt invloed op de keuzes die jij maakt

             L'existentialisme

Jean-Paul Sartre

grondlegger van het existentialisme

belangrijkste thema's:

• existentie gaat vooraf aan essentie
  omdat jij je van jezelf bewust bent en hierop reflecteert zie jij jezelf als een ding ga je je hier ook naar gedragen (être-en-soi)
  pas als je je losmaakt van dit beeld van jezelf en je zonder vooroordelen over jezelf eigen keuzes gaat maken wordt je jezelf (être-pour-soi)
• het absurde
  wat er om ons heen gebeurt is niet rationeel, dus het is ook futiel om daar met rationele middelen grip op te krijgen. De wereld is absurd.

Huis clos

Huis clos van Jean-Paul Sartre

Inez, Estelle en Garcin zijn alledrie net overleden. Eén voor één worden zij door een bediende (le garçon) een kamer binnengeleid. Ze krijgen fragmenten te zien van hoe het leven zonder hen verder gaat. Door deze beelden realiseren zij zich dat hun invloed op hun oude omgeving voorgoed voorbij is. Nu oude bekenden hen niet meer zien, brengt dat hun bestaansrecht – of het gevoel dat ze bestaan – aan het wankelen. De enigen die hen nog wel kunnen zien, zijn de twee andere personen in de gesloten kamer.

Huis clos

Huis clos van Jean-Paul Sartre

Hun aanvankelijk naar binnen gekeerde blik begint zich zodoende meer en meer te concentreren op de ander. De ander wordt een middel om de grip op het zelfbeeld weer terug te krijgen. Dit doet de emoties in de gesloten kamer hoog oplopen en komen zij tot de realisatie

 « L’enfer, c’est les autres » (de hel, dat is de ander). Totdat de deur plotseling wijd open vliegt… 

De keuze is nu aan hen; weglopen of blijven. Hiermee accentueert Sartre de kern van zijn ideeën; een mens heeft altijd een keuze, en draagt dus ook eigen verantwoordelijkheid voor de loop van de gebeurtenissen.

Huis clos

Huis clos van Jean-Paul Sartre

Lis les fragments de Huis clos sur le site web et réponds aux questions 1 à 19. 

Huis clos

1) Hij klaagt over de inrichting van de kamer. Dat is vreemd gedrag.

2) Eigen antwoord.

3) Hij vraagt waar de martelwerktuigen zijn.

4) « Pas de glaces, pas de fenêtres, naturellement. Rien de fragile. »

5) De beul.

6) Eigen antwoord; je moet in ieder geval hebben achterhaald dat zij belangrijk voor haar was.

7) Nee.

Huis clos

8) « Allez ! Je sais ce que je dis. Je me suis regardée dans la glace. »

9) Eigen antwoord; zij heeft in ieder geval iets gedaan waardoor zij iemands beul is.

10) Idem.

11) Eigen antwoord.

12) Eigen antwoord.

13) Zij vinden haar aantrekkelijk.

14) Haar vroegere man.

Huis clos

15) In het existentialisme gaat het om de keuzes die je maakt. Deze keuzes bepalen jouw leven. Hier zie je dat de deur van de kamer dan eindelijk opengaat. De personages staan nu voor de keus, blijven of weggaan.

16) Na de absurditeit en nutteloosheid van een oorlog geeft het juist houvast dat je jouw leven kunt bepalen door de keuzes die je maakt.

17) De personages realiseren zich dat hun hel bestaat uit de twee andere personen met wie zij daar opgesloten zitten. Dood kunnen ze niet meer, want dat zijn ze al. Het is dan ook bizar/absurd dat zij hierop reageren met: “Eh bien, continuons.”

Huis clos

18) Existentie gaat vooraf aan essentie. De mens maakt zichzelf door de keuzes die hij maakt. Op een gegeven moment gaat iemand zich ook gedragen naar het beeld dat hij van zichzelf heeft geschapen. Dit zie je duidelijk terug bij de personages in dit toneelstuk. Zij kunnen zichzelf opnieuw uitvinden in deze nieuwe situatie, maar houden vast aan wie zij tot nu toe denken dat zij zijn.

Het absurde. De mens leeft in een vereenzaamd en absurd universum, dit zie je duidelijk terug in de setting van het toneelstuk. Opgesloten met mensen die je niet kent in een soort hotelkamer.

19) Thema’s die duidelijk terug te vinden zijn in dit toneelstuk zijn de eenzaamheid van de mens en het (af)wachten.

                  Le roman historique
      postmoderne

Dora Bruder et sa mère

• metafictie
  het verhaal wordt becommentarieerd of in twijfel getrokken

• intertekstualiteit
  verwijzen naar andere teksten

            Patrick Modiano

Patrick Modiano

• 2014 - nobelprijs voor de literatuur
• vergeten en herinneren
• Dora Bruder

                  Le roman historique
      postmoderne

Dora Bruder et sa mère

• metafictie
  
• intertekstualiteit
  
• vergeten en herinneren

    Dora Bruder

< Dora Bruder et ses parents

« Il y a huit ans, dans un vieux journal, Paris-Soir, qui datait du 31 décembre
1941, je suis tombé à la page trois sur une rubrique: ‘D’hier à aujourd’hui’. Au bas de celle-ci, j’ai lu :

‘PARIS’

On recherche une jeune fille, Dora Bruder, 15 ans, 1 m 55, visage ovale, yeux gris-marron, manteau sport gris, pull-over bordeaux, jupe et chapeau bleu marine, chaussures sport marron. Adresser toutes indications à M. et Mme Bruder, 41 boulevard Ornano, Paris.’ 

Ce quartier du boulevard Ornano, je le connais depuis longtemps. Dans mon enfance, j’accompagnais ma mère au marché aux Puces de Saint-Ouen. Nous descendions de l’autobus à la porte de Clignancourt et quelquefois devant la mairie du XVIIIe arrondissement. C’était toujours le samedi ou le dimanche après-midi. […]

intertekstualiteit

vergeten en herinneren

metafictie

    Dora Bruder

Lis le fragment de Dora Bruder sur le site web et réponds aux questions 20 à 23. 

    L'autofiction

Michel Houellebecq

• autofiction
  auteur is tegelijkertijd verteller en personage
• Michel Houellebecq
  
  

La carte et le territoire

« Je prépare une exposition personnelle au printemps », annonça-t-il finalement. Enfin, ça traîne un peu. Franz, mon galeriste, voudrait un écrivain pour le catalogue. Il a pensé à Houellebecq. 

— Michel Houellebecq ? 

— Tu connais ? » demanda Jed, surpris. Jamais n'aurait soupçonné que son père puisse encore s'intéresser à une production culturelle quelconque. « Il y a une petite bibliothèque à la maison de retraite ; j'ai lu deux de ses romans. C'est un bon auteur, il me semble. C'est agréable à lire, et il a une vision assez juste de la société. »