Er komen andere tijden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3,5

Sociaal-culturele veranderingen en toenemende welvaart in de jaren 1960

Vandaag

Sociaal-culturele veranderingen en toenemende welvaart in de jaren 1960

Je kunt uitleggen welke sociaal-culturele veranderingen in de jaren 1960 plaatsvinden

…en welk verband die hielden met de welvaartsstijging

1. Introductie - twee songs + songteksten en vragen over generatieverschillen

2. Uitleg over het belang van de jaren 1960

3. Afronding en check

My generation - The Who (1966)

'people try to put us down (talkin' bout' my generation)

just because we all get around (talkin' bout' my generation)

things they do look awful c c cold (talkin' bout' my generation)

I hope I die before I get old (talkin bout my generation)

My Generation, It's My Generation baby

Why don't you all fade away (talkin bout my generation)

and don't try an'thing what we all s s say (talkin bout my generation)

I'm not trying to cause a big sensation (talkin bout my generation)

just talkin 'bout my generation (talkin bout my generation)

Muzieksmaak van mijn ouder(s)/verzorger(s)...

Ik heb dezelfde muzieksmaak als mijn ouders

1. Helemaal
2. Redelijk
3. Een beetje
4. Totaal niet

Over (de generatie van) mijn ouders weet ik...

Ik ben mij bewust van het feit dat ik andere culturele opvattingen heb dan de generatie voor mij

1. Helemaal mee eens
2. Enigszins mee eens
3. Niet helemaal mee eens
4. Mee oneens

Kom mensen en luister en hou nu je bek,

het water dat komt jullie al tot je nek,

en geef toe dat je nat bent, doorweekt tot je hemd.

Probeer het maar niet te vermijden.

En wie niet wil verzuipen is wijs als hij zwemt,

want er komen andere tijden.

Kom schrijvers, geleerden, profeten op papier,

de kans komt niet weer, dus kijk maar eens hier.

En zeg nog maar niks, de roulette draait nog door

en de winnaar is niet te bestrijden.

Maar hij die straks wint, is wie gisteren verloor,

want er komen andere tijden.

Kom heren regeerders, partij-jongens kom,

en blijf daar niet hangen en kijk niet zo stom.

Want hij die blijft zeuren is hij die crepeert.

De legers buiten strijden.

Op het slagveld wordt ieder van jullie verteerd,

want er komen andere tijden.

Kom vaders en moeders, kom hier en hoor toe.

Wij zijn jullie praatjes en wetten zo moe.

Je zoons en je dochters die haten gezag,

je moraal die verveelt ons al tijden.

En vlieg op als de wereld van nu je niet mag,

want er komen andere tijden.

De streep is getrokken, de vloek is gelegd

op alles wat vals is en krom en onecht.

Jullie mooie verleden was bloedig en laks.

Wij zullen die fouten vermijden.

En de man bovenaan is de laagste van straks,

want er komen andere tijden.

De jaren 1960

Veel van onze huidige maatschappij en wat wij belangrijke normen en waarden vinden zijn gegrondvest in de jaren 1960

1. Kapitalisme en de bijbehorende economische groei enerzijds, maar ook de kloof tussen (super)rijk en de rest, uitputting van de aarde (Grenzen aan de Groei, Club van Rome)
2. Verzorgingsstaat: de overheid is er voor alle burgers (of zou er voor alle burgers moeten zijn) in de vorm van sociale wetgeving en een sociaal vangnet
3. Individualisering - identiteit van groepen - zijn wie je bent (en dat laten zien en horen)
4. Pluriforme en multiculturele samenleving - diversiteit, omgaan met verschillen
5. Jongerencultuur (elke generatie heeft een aantal (sub)culturen
6. Vrouwenemancipatie - de Tweede Feministische Golf

Verzorgingsstaat

Welvaartsgroei na de oorlog is ongekend (1948-1973), m.n. in Nederland en West-Duitsland 

Erfenis van de oorlog: dit nooit meer --> een overheid die de eigen bevolking tiranniseert en als middel inzet voor eigen doeleinden (fascisme, nationaalsocialisme)

Overheid heeft een verantwoordelijkheid voor alle burgers en dient toe te zien op 

• een eerlijke verdeling van de welvaart(sgroei): discriminerend belastingsysteem
• stimuleren van werkgelegenheid - vrije markt enerzijds en de (semi)overheid anderzijds
• het opvangen van burgers die niet mee kunnen komen (sociaal vangnet = uitkeringen)

Politieke stabiliteit na de oorlog: confessionelen (CDA en haar voorlopers), socialisten (PvdA) en liberalen (VVD) vormen in afwisselende samenstelling de regering

Tot halverwege de jaren 1950 werden werkende vrouwen die trouwden door de wet handelingsonbekwaam verklaard en ontslagen

1. Waar
2. Niet waar

Vrouwenemancipatie

We bekijken een aflevering van 'de jaren zestig in de klas' over vrouwenemancipatie

Voorbeeldvraag

Twee ontwikkelingen in de jaren 1960 rond de Britse popgroep The Beatles, die werd opgericht in 1962:

1 The Beatles droegen er met hun uiterlijk toe bij dat lang haar onder jongeren populair werd, wat door veel ouderen in de jaren 1960 werd afgekeurd.

2 Een van hun nummers was de eerste grammofoonplaat in Groot-Brittannië, waarvan in de voorverkoop in 1964 al één miljoen exemplaren werden verkocht.

Leg uit dat beide ontwikkelingen passen bij de sociaal-culturele veranderingen en toenemende welvaart in de jaren 1960. (2 punten)

2p Verklaar elk van beide ontwikkelingen (uiterlijk enerzijds, enorme verkoop van hun nieuwe plaat uit 1964 anderzijds)