Zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 1

Wat gaan we doen?

• Oefenen met zinsdelen

Wat is een zin?

1. Woorden op een rijtje
2. Een zin bestaat uit woorden die samen iets vertellen
3. Een zin vertelt je niks
4. Een zin maakt een verhaal

Kun je de woorden in de zin zomaar door elkaar husselen?

1. Ja
2. Nee

Wat is een zinsdeel?

1. Stukje uit een zin
2. Woorden die los staan
3. Stukje van een zin
4. Losse woorden

Probeer zoveel mogelijk nieuwe zinnen te maken van “De man
loopt op straat""

Mogelijkheden

De man loopt op straat

Loopt de man op straat?

Op straat loopt de man.

Probeer zoveel mogelijk nieuwe zinnen te maken van: De vrouw leest een boek

Mogelijkeheden

De vrouw leest een boek

Leest de vrouw een boek?

Een boek leest de vrouw.

Zinsdelen

• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• De woorden in een zinsdeel kunnen niet uit elkaar gehaald worden.
  
  Voorbeeld:
  Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

Zinsdelen

Een zin | bestaat | uit zinsdelen.

Kijk welk deel voor de persoonsvorm kan.

Dit deel is dan een zinsdeel.

Voorbeeld: 

De timmerman | had | zijn gereedschap | laten | liggen.

Zinsdelen

Het onderwerp [ow] en de persoonsvorm [pv] zijn zinsdelen.

Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

ow  |   pv    | vorige week | een film | gekeken.

Zinsdelen

Het onderwerp [ow] en de persoonsvorm [pv] zijn zinsdelen.

Jan | heeft | vorige week | een film | gekeken.

ow  |   pv + wg | vorige week | een film | wg

Het werkwoordelijk gezegde [wg] is ook een zinsdeel.

Bouwplan

Een zinsdeel geeft antwoord op de vragen:

Wie?

Wat? 
Waar?

Wanneer?

Waarom/waarheen?

Voorbeeld

Piet loopt in de morgen over de stoep naar school.

Wie? Piet

Wat? loopt

Waar? over de stoep
Wanneer? in de morgen

Waarom/waarheen?  naar school

En nu jij!

Verdeel in zinsdelen en benoem de zinsdelen.

Gisteren gaf ik mijn moeder een mooie bos bloemen.

Sleep de blauwe zinsdelen naar de juiste plek. 

Let op: soms staan er twee zinsdelen in één vak.

wwg

ond

overige zinsdelen

Hij

had

de moed

al

opgegeven.

Onderwerp

Persoonsvorm

Werkwoordelijk
gezegde

Dit zinsdeel geeft aan wie of wat iets doet.

Dit zinsdeel vertelt wat het onderwerp in een zin doet.

Dit zinsdeel verandert mee als je de zin van tijd verandert.

Maak zinsdelen en sleep ze naar de juiste plek. 

Zinsdeel 1

Zinsdeel 2

Zinsdeel 3

Zinsdeel 4

Zinsdeel 5

Ik

maak

straks

mijn

opdrachten

wel

Sleep de blauwe zinsdelen naar de juiste plek. 

Let op: soms staan er twee zinsdelen in één vak.

wg

ond

overige zinsdelen

Hij

had

de moed

al

opgegeven.

zinsdeel 1

zinsdeel 2

zinsdeel 3

Mijn

vriend

eet

een

broodje

kroket

zinsdeel 1

zinsdeel 2

zinsdeel 3

zinsdeel 4

zinsdeel 5

Larissa

gaat

morgen

op

de

fiets

naar

school

Onderwerp

Persoonsvorm

Dit zinsdeel geeft aan wie of wat iets doet.

Dit zinsdeel verandert mee als je de zin van tijd verandert.

Maak zinsdelen en sleep ze naar de juiste plek. 

Zinsdeel 1

Zinsdeel 2

Zinsdeel 3

Zinsdeel 4

Vrijdag

gaat

de

kat

naar

de

dierenarts

zinsdeel 1

zinsdeel 2

zinsdeel 3

zinsdeel 4

zinsdeel 5

Joris

ging

gisteren

op

de

fiets

naar

voetbal

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak. Zet eerst de pv in vak 2 en begin dan vooraan en werk in volgorde van links naar rechts. Zet woorden die bij elkaar horen in hetzelfde vak.

Zinsdeel 1

Zinsdeel 2

Zinsdeel 3

Zinsdeel 4

Over

vijf

weken

gaan

we

met

vakantie.

Als je zinsdelen gaat benoemen, dan begin je altijd met de persoonsvorm.

1. Waar
2. Niet waar

Is de zin juist verdeeld in zinsdelen?
De jonge held | kreeg | een onderscheiding.

1. juist
2. onjuist