werkwoorden vervoegen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoel van vandaag:

• Je leert werkwoorden te vervoegen in de tegenwoordige tijd, verleden tijd en voltooide tijd.
• Je leert het verschil tussen sterke en zwakke werkwoorden.

Zwakke en sterke werkwoorden

Voor werkwoord vervoegen in verleden tijd vraag je je 2 dingen af:

1. Is het werkwoord sterk of zwak?
2. Wat is de ik-vorm (de stam) van het werkwoord?

Eindigt de stam op een z -> s bv: reizen -en -> reis 

Eindigt de stam op een v -> f  bv: durven -en -> durf

Heeft de stam een korte klinker dan krijgt het een klinker extra bv: spelen -en -> spel -> speel

       beloven -en -> belov-> beloof   

Er zijn geen regels voor sterke werkwoorden. Deze leer je of zoek je op in een woordenboek

Zwakke werkwoorden

Zwakke werkwoorden krijgen in de verleden tijd achter de ik-vorm de/ te in het enkelvoud en den/ ten in het meervoud. 

Vervoeg volgens schema

dansen: ik dans

                  jij danst

                  hij danst
                  wij dansen

- werken

- houden

- blijven

Hij .... (houden) van zijn kippen

Hij zegt dat hij van haar ....... .

1. houd
2. houdt
3. houden

je en jij 

Hoe je de jij- vorm in de tegenwoordige tijd schrijft, hangt af van de plek van het werkwoord in de zin:​

> werkwoord achter ‘jij’ of ‘je’:  stam + t​
Jij loopt altijd door   |      Jij wordt later boer

> werkwoord voor ‘jij’ of ‘je’ (jij/je onderwerp):     de ik-vorm

Loop jij altijd door?  |      Word jij later boer?

jij/je geen onderwerp

Soms staat ‘je’ achter de pv, maar is het ondw niet ‘je’. ​

‘Je’ wordt in dat geval gebruikt om een bezit aan te geven. Je schrijft dan de stam + t. 

> Houd jij van geitenmelk?
> Houdt jouw zus van geitenmelk?
Tip: Vervang de pv door lopen of smurfen

..... (scoren) je wel eens een doelpunt?

1. scoor
2. scoort

je ..... (bieden) haar geen kans

1. bied
2. biedt

....(scoren) je broer wel eens een doelpunt?

1. scoor
2. scoort

Het is koud dus ..... (kleden) je warm aan

1. kleed
2. kleedt
3. kleet
4. kleedte

...... jij ook wel eens moe van het eeuwige gezeur van die docenten?

1. Word
2. Wordt
3. Worden

....(houden) jij meer van varkens of koeien?

1. houd
2. houdt

(...onthouden) jouw baas alles wat je verkeerd doet?

1. onthoud
2. onthoudt

Gebiedende wijs

Gebiedende wijs

De gebiedende wijs schrijf je enkel met de stam van het werkwoord.

1. Maak een brief
2. Schrijf een brief
   
3. Luister goed
   
4. Word wakker
   

 Je kunt het K o F S C H i P T a X i  gebruiken om te bepalen of een zwak werkwoord in de verleden tijd op te(n) of de(n) eindigt.

Neem het hele werkwoord en haal daar en vanaf. De stam blijft over.

Is de laatste letter K F S C H P T X?

Dan komt er alijd  -te / -ten  achter de ik-vorm

Vb: bewerken > bewerk > ik bewerkte /  wij bewerkten 

 Is de laatste letter geen K F S C H P T X?

     Dan komt er altijd -de/ -den achter de ik-vorm.

Vb: twitteren >  twitter > ik twitterde /  wij twitterden

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord geeft aan dat iets al gebeurd is. 

Het voltooid deelwoord begint meestal met:  ge-, be-, her-, er-, ont- of ver-. 

vb: gedurfd, bedrogen, herschrijven etc..

de stam: meestal hele werkwoord -en:

Werkwoord |  de stam

dansen         -      dans

leiden            -        leid

lopen             -       loop

leven             -        leef

Hoe herken je een voltooid deelwoord in de zin? 

1. Er staan ALTIJD twee werkwoorden in een zin. 

 

Het hulpwerkwoord is BIJNA altijd: zijn, hebben of worden.

Ik HEB GEwerkt 

Ik BEN te laat GEkomen

Hij WERD netjes ONTvangen 

reizen & klappen

Belangrijk!!!!!

een voltooid deelwoord schrijf je NOOIT met DT!!!!!!!

Ik heb heel lang (geloven) dat spoken bestaan.

1. geloofd
2. gelooft
3. geloven

De broodjes in de kantine worden goed beleg....

1. t
2. d

De kat heeft de bank kapot ___ (krabben) en nu hebben wij een nieuwe bank ___ (aanschaffen).

1. gekrabd - aangeschafd
2. gekrabt - aangeschaft
3. gekrabd - aangeschaft
4. gekrabt - aangeschafd

Ik had ___ (beloven) hem de prijs te geven, maar hij heeft ___ (weigeren).

1. beloofd - geweigerd
2. belooft - geweigert
3. belooft - geweigerd
4. beloofd - geweigert

Engelse ww

- Hetzelfde als Nederlandse werkwoorden

- Bij werkwoorden die eindigen op -e de 'e' laten staan 

                              faken --> stam: fake --> hij fake+t (tt)
                                           --> hij fake+te (vt)

- Soms heb je een dubbele eindmedeklinker in de ik-vorm

vb: Volleyballen -len -> volleybal

        Crossen -sen -> cros

crashen

bloggen

Engelse ww in voltooide tijd

downloaden	gedownload	hacken	gehackt
tweeten	getweet	posten	gepost
chatten	gechat	daten	gedatet
skypen	geskypet
bloggen	geblogd

Engelse werkwoorden

Wat is de juiste spelling?
Voordat ik een date heb gevonden, heb ik al veel ...

1. geswipt
2. geswipet
3. geswiped

Engelse werkwoorden
Wat is de juiste spelling?

Ik heb al die oude contacten ....

1. gedelete
2. gedeleted
3. gedeletet

Engelse werkwoorden
Wat is de juiste spelling?
Gisteren ..... Guus met een leuke dame.

1. dated
2. datte
3. datete

Engelse werkwoorden
Wat is de juiste spelling?

Heb jij ook zoveel ... toen je jong was?

1. gedatet
2. gedated
3. gedate

Mijn vader (downloaden, tt) elke dag een paar nieuwe liedjes

1. download
2. downloat
3. downloadt
4. downloadde

Op die gladde weg (skaten, tt) mijn vriendje het liefst.

1. skatet
2. skate
3. skated

Romy en Marie (racen, vt) op hun fiets door de straat

1. raceten
2. racetten
3. raceden

Tijdens de marathon (finishen, vt) Anniek en Irma tegelijk.

1. finishden
2. finishten
3. finishtten

Vragen?