Van Brugge naar Antwerpen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Lekker lezen

Lees in alle rust en alleen p. 74-79

Agenda

1.Herhaling (gedaan)

2.Vraag van vandaag

3.Uitleg 

4.Aan de slag

Vlaanderen wordt Bourgondisch

Hoe kan er een Bourgondische staat ontstaan, hoe wordt deze nieuwe staat vormgegeven en hoe komt deze staat twee honderd jaar later weer tot einde 

Vlaanderen wordt Bourgondisch

1363: Franse koning Jan de Goede geeft graafschap Bourgondië in leen aan Filips de Stoute.

Hij werd gekweld door alle opstandige steden, maar ook doordat zijn vrouw en dochter aan de pest waren overleden.

Vlaanderen wordt Bourgondisch

1369: Filips trouwt met Margaretha van Vlaanderen (erfgename) >

 Vlaanderen, Antwerpen, Mechelen en Artesië van de Hertogen van Bourgondië

Vlaanderen wordt Bourgondisch

 Beleid opvolgers Filips de Stoute (Filips de Goede, Karel de Stoute):

1.  centralisatie van het bestuur, door:

     - uniformering wetgeving > de Grote Raad

     - oprichting Staten- Generaal

    - instelling Rekenkamer

2.onafhankelijkheid  van Frankrijk

De grote raad van Mechelen

Tot de Tachtigjarige Oorlog in gebruik geweest

Onder Karel V uiteindelijk voor de gehele Zeventien Provinciën 

Eerste Staten Generaal in Brugge

Voor belangrijke zaken werden alle graven en gravinnen bijeen geroepen. Voor het eerst door Filips de Soute

Rekenkamer Rijsel

Ambtenaren moesten jaarlijks kosten en baten uitleggen.

Vlaanderen wordt Bourgondisch

• 1363: Koning Jan de Goede geeft Bourgondië in leen aan Filips de Stoute
  
• 1369: Filips trouwt met Margaretha van Vlaanderen (erfgename) >
  
•  Vlaanderen, Antwerpen, Mechelen en Artesië van de Hertogen van Bourgondië
•  Beleid opvolgers Filips de Stoute (Filips de Goede, Karel de Stoute): 
•  1. zelfstandigheid Bourgondië
• 2. centralisatie van het bestuur, door:
•      - uniformering wetgeving > de Grote Raad
•      - oprichting Staten- Generaal 
•     - instelling Rekenkamer 

download.omroep.nl

Bourgondië wordt onderdeel Habsburgse Rijk (Heilige Roomse Rijk)

Steden kwamen in verzet > particularisme  

Bourgondië wordt onderdeel Habsburgse Rijk (Heilige Roomse Rijk)

Door oorlogen  en verhoging belastingen:

Karel de Stoute impopulair >

Na dood Karel de Stoute (1477): machtsstrijd met koning en gewesten/steden.

Franse koning plundert Atrecht en legt een boete op= einde economisch succes Atrecht.

Bourgondië wordt onderdeel Habsburgse Rijk (Heilige Roomse Rijk)

Maria van Bourgondië enige erfgenaam Karel de Stoute. Zoekt hulp bij Maximiliaan van Habsburg. Hiermee ruilt zij stabiliteit voor onafhankelijkheid.

Bourgondië wordt onderdeel Habsburgse Rijk                           (Heilige Roomse Rijk)

• Steden kwamen in verzet > particularisme  
  
• Door oorlogen en verhoging belastingen:
  
• hertogen impopulair >
  
• Na dood Karel de Stoute (1477): machtsstrijd met koning en gewesten/steden >
  
• Maria van Bourgondië (erfgename) zoekt steun > Huwelijk met Maximiliaan van Habsburg > einde zelfstandigheid Bourgondië
  
• Maximiliaan hervat centralisatiepolitiek
• bij verzet: inperking vrijheden > Brugge
• bij steun: ec. privileges > Antwerpen belangrijker,
• ook door Spaans/Portugese koloniën

Maria 1457 - 1482

Maximiliaan 1459-1519

(Extra)Enige achtergrondinformatie Habsburgse stamboom

- Keizer Maximiliaan 1 van Habsburg (Oostenrijk): 1459 - 1519

- Getrouwd met Maria van Bourgondië: 1477 > 

                          - zoon: Filips (1478)

                         - gestorven in 1482 > Maximiliaan regent tot 1494 (Filips volwassen verklaard)

- 1506: Filips gestorven > opvolger: Karel V (zoon, 6 jaar oud) >

- Maximiliaan voogd > liet voogdijschap over aan (dochter) Margaretha van Oostenrijk tot 1515 > 

- Karel V wordt keizer en Heer der Nederlanden >

               - alle gewesten onder controle gebracht >

               - 1643: Staatkundige eenheid 'De 17 Verenigde Nederlanden' gecreëerd.

               - 1555: Karel V treedt af (sterft in 1558) >

- Filips II wordt keizer (deel Habsburgse Rijk) en 'Heer der Nederlanden' 

  

Vlaanderen wordt Bourgondisch

Hoe kan er een Bourgondische staat ontstaan, hoe wordt deze nieuwe staat vormgegeven en hoe komt deze staat twee honderd jaar later weer tot einde 

Kenmerkende aspecten:

1. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.

2. Het begin van staatsvorming en centralisatie.

3. De protestantse Reformatie die de splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot gevolg had.

4. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van een Nederlandse staat

Waardoor werd de Opstand veroorzaakt?

• Beleid Karel V (1515 - 1555):
• belastingen in ruil voor privileges steden >
• sterkere positie steden (particularisme)
• Belang Karel V: centralisatie >
• - Brussel centraal bestuur en
• - ambtenaren in dienst (tkv de adel)
• - bestuursraden 
• Gevolg: groeiend verzet vanuit steden en adel (beide uit op zelfstandigheid)
• Verzet ook door bestrijden Reformatie:

Reformatie:

• Luther (1517: 95 stellingen) 
  
• Rijksdag te Worms (1521) > verbanning  Luther >
  
• steun keurvorst van Saksen
  
• door boekdrukkunst snelle verspreiding ideeën van de hervorming >
• Vrede van Augsburg (1555):
• 'wiens gebied, diens godsdienst'

Calvijn (1509-1564)

• Frans-Zwitserse geleerde
• veel aanhangers in de Ned.
• enkele verschillen met Luther
• 1. lagere overheden mogen zich verzetten tegen de vorst 
• 2. onderdanen mogen zonder toestemming van de vorst een kerk oprichten

Begin van de Opstand:

• Verzet tegen plakkaten >
• aanbieden van smeekschrift (april 1566)
• Margaretha van Parma schort vervolgingen op >
• grotere opkomst bij hagepreken >
• Beeldenstorm >
• komst Alva (1567):
• 'Raad der Beroerten' (Bloedraad) >
• vele vluchtelingen o.a Willem van Oranje

Bourgondische Rijk

Stamboom van de Bourgondische vorsten

Filips de Goede 

Filips de Goede: 

- Brabant, Limburg Holland, Zeeland bij Bourgondië

- oprichting van de Staten-Generaal (1464)

- begint met centralisatiepolitiek

Karel de Stoute:

- Grote Raad van Mechelen opgericht (1473)

- veel gebiedsuitbreiding

Maria van Bourgondië:

- Groot Privilege (1477)

Habsburgse Rijk

Stamboom van Karel V

Karel V 

Karel V

Habsburgse Rijk

Karel V 

Karel V

Zeventien Verenigde Nederlanden

- 17 zelfstandige gewesten met eigen wetten en regels

- zelfstandigheid gekregen door het Groot Privilege (1477)

Karel V (1500-1558)

Karel V 

Karel V

1506: heer der Nederlanden (door overlijden vader Filips de Schone)

1516: koning van Spanje (door overlijden grootvader Ferdinand II van Aragon)

1519: aartshertog van Oostenrijk (door overlijden grootvader Maximiliaan I)

1519: keizer van het Heilige Roomse Rijk (gekozen door Duitse keurvorsten