5. Schuldig of onschuldig

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Maatschappijleer 

CRIMINALITEIT 

5. Schuldig of onschuldig?

5. Schuldig of onschuldig? 

Leerdoel: 

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier een rechtszaak werkt.

Eerlijk proces

Wanneer de officier van justitie besluit om jou te vervolgen, komt er een rechtszaak. De verdachte krijgt dan een dagvaarding.

Dagvaarding = Een oproep om voor de rechter te verschijnen. 

In de dagvaarding staat: 

• het feit waarvan je verdacht wordt.
  
• het tijdstip en de plaats waar de zitting plaatsvindt.
  

Belangrijke personen bij een rechtszaak

Bij een rechtszaak zijn de volgende personen aanwezig:

• de verdachte, bijgestaan door een advocaat.
  
• de officier van justitie die de verdachte aanklaagt.
  
• de rechter die bepaalt of iemand schuldig is en of hij een straf krijgt. 

 
         Rechters zijn in Nederland onafhankelijk en onpartijdig.

Wie is wie?

1. Verdachte
2. Rechter
3. Advocaat
4. Getuige(n)
5. Pers
6. Publiek
7. Officier van Justitie
8. Griffier

Officier van Justitie

Getuige(n)

Verdachte

Advocaat

Griffier

Rechter

Pers

Publiek

De Rechtzaak 

1. 

De opening

De rechter controleert de persoonsgegevens van de verdachte.

2. 

De aanklacht

De officier van justitie leest de aanklacht (=ten laste legging) voor.

3. 

Het verhoor van de verdachte

Eerst mag de verdachte zelf zijn verhaal doen en vervolgens  ondervragen de rechters, de officier van justitie en je eigen advocaat jou.

4. 

Het getuigenverhoor

Mensen die iets gehoord of gezien hebben dat met de zaak te 

maken kan hebben. Hiervoor leggen getuigen een eed af. Getuigen mogen niet liegen en geen aannames doen. 

5. 

Officier van justitie.

De officier legt uit waarom hij de verdachte schuldig vindt en eist een bepaalde straf. Dit heet het requisitoir.

6. 

Het pleidooi

De advocaat mag de verdachte een laatste keer verdedigen. Hij kan nogmaals bijzondere omstandigheden aanhalen. Of wijzen op het feit dat de verdachte geen strafblad heeft. Dit heet het pleidooi.

7. 

Het laatste woord

Als verdachte heb je altijd het laatste woord.  Je kunt ook nog iets zeggen over de strafeis van de officier.  De verdachte kan bijvoorbeeld ook aangeven of hij/zij spijt heeft. 

8. 

De uitspraak

De rechter vertelt of je schuldig of onschuldig bent en welke straf hij wil geven.  Dit kan een gevangenisstraf zijn,  een voorwaardelijke straf of boete. 

Meestal is de uitspraak of het vonnis twee weken later. 

Wanneer ben je schuldig?

• Gaat het om een strafbaar feit?
• Is bewezen dat de verdachte het gedaan heeft?
• Is de verdachte strafbaar?
  

3x ja = schuldig

Is de verdachte toerekeningsvatbaar?

Een verdachte die geestelijk gestoord was tijdens zijn daad, kan ontoerekeningsvatbaar worden verklaard.

In dat geval kan de rechter beslissen om de verdachte verplicht op te laten nemen in een tbs-kliniek waar hij wordt behandeld voor zijn stoornis.

TBS  Ter Beschikking Stelling

Wanneer een persoon een psychische afwijking of stoornis heeft, dan kan de rechter besluiten deze persoon op te laten sluiten in een TBS-kliniek. 

Hier krijgt diegene hulp en ondersteuning om om te gaan met de stoornis. Iemand met TBS komt vaak pas na vele jaren vrij, als hij helemaal genezen is. Deze straf komt regelmatig voor bij aggressieve daders en (kinder)verkrachters.  Ofwel daders bij wie 

In een gevangenis is er meestal geen hulp, daarmee verschilt TBS van een gewone gevangenis.

Een TBS-kliniek lijkt van buiten erg veel op een gevangenis.