Introductie - Oorlog in Joegoslavië

Instructie LessonUp

Er zijn verschillende componenten zoals hotspots waarop je kunt klikken voor meer informatie. 

Mijn klassen werken altijd met LessonUp en de functionaliteiten worden altijd aan het begin van het schooljaar uitvoerig besproken. Daarom is nu geen extra uitlegtijd besteed aan de functionaliteiten van LessonUp.

Hotspot

Met regelmaat staan er verschillende bronnen in de hotspots om de leerlingen te ondersteunen.

Introductie - Oorlog in Joegoslavië

De Joegoslavische Burgeroorlog

• In 1943 werden de landen op de Balkan verenigd in een één staat, de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië. Het nieuwe land kwam onder leiding te staan van de maarschalk Josip Broz Tito (1892-1980), die door middel van geweld en onderdrukking alle vormen van nationalisme binnen Joegoslavië de kop indrukte. Lange tijd bleef hierdoor de vrede in de Balkan bewaard, maar na de dood van Tito in 1980 staken de nationalistische en etnische verschillen alsnog de kop op.
• Aanvang: 1991. Servische orthodoxe christenen, Bosnische moslims en Kroatische katholieken vechten er om territorium. In deelstaat Bosnië, dicht bij de grens van deelstaat Servië, ligt Srebrenica.

Oorzaken

• Oprichting van Joegoslavië (als federatie van verschillende etnische groepen. Serviërs, Kroaten, Bosniakken, Slovenen, Macedoniërs en Montenegrijnen) na de Eerste Wereldoorlog.
• Einde van het communisme. Nationalistische gevoelens in de republieken namen toe, er was een roep om onafhankelijkheid.
• Onafhankelijkheid van Slovenië en Kroatië in 1991. Dit leidde tot gewapende conflicten, waarbij het Servische leger ingreep om de Servische bevolking in die gebieden te beschermen.
• Stijgende spanningen in Bosnië en Herzegovina: Bosnië had een diverse bevolking met een mix van Serviërs, Kroaten en Bosniakken. In 1992, na een referendum dat leidde tot de onafhankelijkheid van Bosnië, escaleerde de spanning tussen de groepen.

De Joegoslavische Burgeroorlog

• In 1943 werden de landen op de Balkan verenigd in een één staat, de Socialistische Federale Republiek Joegoslavië. Het nieuwe land kwam onder leiding te staan van de maarschalk Josip Broz Tito (1892-1980), die door middel van geweld en onderdrukking alle vormen van nationalisme binnen Joegoslavië de kop indrukte. Lange tijd bleef hierdoor de vrede in de Balkan bewaard, maar na de dood van Tito in 1980 staken de nationalistische en etnische verschillen alsnog de kop op.
• Aanvang: 1991. Servische orthodoxe christenen, Bosnische moslims en Kroatische katholieken vechten er om territorium. In deelstaat Bosnië, dicht bij de grens van deelstaat Servië, ligt Srebrenica.

Bosniakken

Bosnische Moslims

• Begin van de oorlog in april 1992: Bosnische Oorlog. De Bosnische Serviërs, gesteund door het Servische leger, probeerden gebieden binnen Bosnië te veroveren. Dit leidde tot een grootschalige etnische zuivering van Bosniakken en Kroaten.
• Gedurende de oorlog werden er talloze oorlogsmisdaden gepleegd, waaronder massamoorden, verkrachtingen en het ontheemden van duizenden mensen.
• De internationale gemeenschap, waaronder de VN en de NAVO, was aanvankelijk terughoudend om in te grijpen. Dit leidde tot een gevoel van verlatenheid bij de Bosniakken, die de grootste slachtoffers waren van het geweld.
• In 1993 roept de Veiligheidsraad in Resolutie 819 de plaats Srebrenica uit tot 'veilig gebied', een zogenoemde enclave. 
• 1994: Dutchbat III. De bescherming bleek ineffectief. De VN-vredesmacht was onderbezet en niet uitgerust om de bevolking te beschermen tegen de opmars van de Servische troepen.
• Joegoslavië-tribunaal, Srebrenica, Verenigde Naties, NAVO, vredesmissies. Leg een relatie met de actualiteit, bijvoorbeeld de uitzending van Nederlandse militairen naar Afghanistan.

Schuldvraag

• Verantwoordelijkheid Servische leger: het leger onder leiding van generaal Ratko Mladić, heeft de genocide uitgevoerd. Het Internationaal Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië (ICTY) heeft verschillende leiders veroordeeld voor deze oorlogsmisdaden en genocide. 
• Verantwoordelijkheid van de Verenigde Naties (VN): De VN heeft Srebrenica uitgeroepen tot een 'veilige zone', maar de troepen waren niet in staat om de bevolking te beschermen. Het falen om goed te reageren heeft veel kritiek gekregen. De VN-militairen waren niet goed uitgerust en beschikten niet over een duidelijk mandaat om geweld te gebruiken. Dit heeft bijgedragen aan de indruk dat de internationale gemeenschap niet bereid was om in te grijpen.
• Maar de internationale gemeenschap was bang dat de situatie in de Balkan nog erger zou worden, dat heeft bijgedragen aan de keuze om later in te grijpen.
• De schuld bij het Nederlandse kabinet was in ieder geval groot genoeg voor Wim Kok om af te treden in 2002.

quiz.ntr.nl