5.3 de sociale kwestie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

5.3 de sociale kwestie

Leven en werken in armoede

Arbeiders hadden een heel zwaar bestaan door de slechte woon- en werkomstandigheden.

Woonomstandigheden

- kleine huisjes

- veel mensen in 1 huis

- geen toilet of badkamer 

- vervuiling door fabriek in de buurt 

- geen schoon drinkwater

Werkomstandigheden

- lange dagen van 16 uur

- geen/weinig daglicht

- geen/weinig pauze

- kinderarbeid

- gevaarlijk werk 

- weinig loon 

Sociale kwestie

Sommige mensen wilden wat doen aan deze omstandigheden. 

De manier waarop dit opgelost moest worden, heette de sociale kwestie. 

Sociale kwestie

Voorbeelden:

• Afschaffen kinderarbeid en instellen leerplicht: Kinderwetje van Van Houten 
• Instellen minimumloon 

= sociale wetten

Noem minimaal 3 slechte werk of leefomstandigheden

Wie bedacht de kinderwet van 1874?

1. Thorbecke
2. Willem II
3. Samuel van Houten
4. Willem I

SO 5.1 en 5.3

Woensdag 13 april

Wat is het kernwoord van het socialisme?

1. Vrijheid
2. Gelijkheid
3. Alles bij het oude houden
4. Geloof

Ideologie

sociale wet

socialist

vakbond

recht van initiatief

geheel van ideeën over de samenleving

wet voor steun aan mensen die minder goed voor zichzelf kunnen zorgen

iemand die in de politiek streeft naar meer gelijkheid

organisatie en werknemers

leden van de Tweede Kamer mogen een wetsvoorstel indienen

5.3 de sociale kwestie

Vakbonden

Arbeiders namen ook zelf het initiatief in handen: ze richtten vakbonden op: een vereniging van werknemers waarbij ze opkwamen voor hun belangen. 

Voorbeeld: organiseren van stakingen. 

Socialisme

Ook socialisten kwamen op voor de belangen van arbeiders. 

Zij waren politiek actief: dit was een politieke ideologie.

Doelen:

• minder verschil tussen arm en rijk 
• meer gelijkheid 
• meer rechten voor arbeiders

Marx

Karl Marx was de grondlegger van het socialisme. 

Hij geloofde dat er altijd een tegenstelling zou zijn tussen het proletariaat (arbeiders) en de bourgeoisie (rijke burgerij). 

Dit zou alleen verdwijnen door een
arbeidersrevolutie, waarbij alles in bezit
zou komen van de staat.

Ideologie

sociale wet

socialist

vakbond

recht van initiatief

geheel van ideeën over de samenleving

wet voor steun aan mensen die minder goed voor zichzelf kunnen zorgen

iemand die in de politiek streeft naar meer gelijkheid

organisatie en werknemers

leden van de Tweede Kamer mogen een wetsvoorstel indienen

0

Opdracht (in duo's)

Stel: jij werkt als kind in een fabriek. De situatie is vreselijk en daarom schrijf je aan meneer van Houten een brief met het verzoek er iets tegen te doen. 

De brief is maximaal 1 a4-tje lang en moet de volgende onderdelen bevatten:

- Een beschrijving van het werk en de werktijden

- Een omschrijving van de gevaren op het werk

- Het salaris

- De reden waarom je als kind aan het werk bent

- Schrijf iets over de situatie in je familie

- Schrijf iets over je woonsituatie: waar, in wat voor soort huis, etc.

Aan het einde van de les lever je deze in op de ELO.