Nectar 1.2 prikkels ll

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Nectar 1.2: Prikkels

Even herhalen

Wat is het verschil tussen een signaal en een prikkel?

Leerdoelen

• je kunt uitleggen dat gedrag zowel erfelijk bepaald is als door omgeving bepaald is
• Je kunt uitleggen wat sleutelprikkels zijn en wat supernormale prikkels zijn
• Je kunt uitleggen dat inwendige prikkels en uitwendige prikkels de motivatie voor gedrag bepalen

Opdracht

Lees Nectar 1.2

Leerdoel 1 + 3

Je kunt uitleggen dat gedrag zowel erfelijk bepaald is als door omgeving bepaald is;

Je kunt uitleggen dat inwendige prikkels en uitwendige prikkels de motivatie voor gedrag bepalen.

Wat veroorzaakt gedrag?

1. Prikkels
2. Receptoren
3. Respons

Waar kunnen prikkels vandaan komen? Noem 2 mogelijkheden.

Wat veroorzaakt gedrag?

Gedrag kent verschillende vormen en functies.

We maken onderscheid tussen:

• Aangeboren gedrag (erfelijke eigenschap)
• Aangeleerd gedrag (ervaring)

Sommige apen hebben geleerd hoe je noten kunt kraken. Dit zorgde ervoor dat ze een nieuwe bron van voedsel hadden en dus hun overlevingskansen werden verhoogt.

De apen leren hun nakomelingen hoe ze ook noten moeten kraken door het aan ze voor te doen. Hoe wordt dit gedrag doorgegeven?

1. Via DNA
2. Via Aangeleerd gedrag
3. Nieuwe handelingen

Periodieke invloeden

Interne communicatie geregeld door hormoonstelsel en zenuwstelsel. Dit beïnvloedt weer motivatie voor bepaald gedrag. Concentratie hormonen veroorzaken voortplantingsgedrag, maar daglengte beïnvloedt ook voortplantingsgedrag. 

Bij vogels krimpen geslachtorganen als hormoonspiegel afneemt.

Leerdoel 2

Je kunt uitleggen wat sleutelprikkels zijn en wat supernormale (=supranormale) prikkels zijn

Gedrag bij mensen:

Bekijk de volgende video

Opdracht

Maak een begrippenlijst van 1.2 + een voorbeeld

inwendige prikkel, uitwendige prikkel, respons, sleutelprikkel, supernormale prikkel, drempelwaarde

Begrip

Omschrijving

Voorbeeld

Opdracht

Maak van Nectar 1.2 de opdrachten

Standaard: alles tot * 

Verrijkingsgroep: vanaf () + *

Welk begrip of welke vraag wil je de volgende les nabespreken?