H5 p2 Nederland na 1945

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3,4

Nederland en de wereld na 1945

P 2 Nederland na 1945

Leerdoel

Herhalen H5 Europa en de wereld 1945-1989

- VN en dekolonisatie

- Nederland na 1945

De Nederlandse economie in de tweede helft van de 20ste eeuw

 

 De wederopbouw was niet eenvoudig door:

• Tekort aan voedsel (vlak na WOII)
• Grootste Nederlandse afzetmarkt was in puin --> Duitsland

 Vanaf 1947 Marshallplan 

economisch herstelplan waarbij Nederland en andere West-Europese landen

- geld

- goederen

- grondstoffen

- levensmiddelen kregen van de Amerikanen

De Nederlandse industrie werd nieuw opgebouwd.

Noem nog twee redenen waarom de welvaart na WO snel steeg in Nederland?

Welvaart na WO II Nederland

* Marshall hulp

*Poldermodel

*Europese samenwerking

Waarom gaven de Amerikanen Marshallhulp?

1. Rust en vrede in Europa brengen

2. Europese landen konden met hun leningen spullen kopen in Amerika

3. VS wilde dat Europese landen gingen samenwerken.
4. De VS wilden zo politieke invloed krijgen > communisme tegen gaan

Poldermodel

• Overheid gaat samenwerken met werkgevers en werknemers. 
• Doel: overeenstemming bereiken!
• lonen zouden niet teveel stijgen
• belastingen en premies werden niet verhoogd door de overheid
• bezuinigen op de verzorgingsstaat
  

DE EGKS is de voorloper van de EEG.
Zij zorgden voor Europese samenwerking.

1. goed
2. fout

Hoe heet deze organisatie nu?

De Nederlandse economie 

Jaren '50 zuinigheid en vlijt

 

•  Opkomst van de verzorgingsstaat
• Veel werken, weinig vakantie
• Lonen zo laag mogelijk 
• Mensen die werken, moeten met belasting en premies het geld opbrengen voor hen die niet kunnen werken.

Wat is de verzorgingsstaat?

1. Een staat waarin de overheid zorgt voor haar burgers.
2. Een staat waarin de overheid de burgers controleert.
3. Een staat waarin de overheid persvrijheid toestaat.
4. Een staat waarin de overheid zorgt voor goed onderwijs.

De consumptiemaatschappij ontstaat..... jaren '60

• gevolg van sociale zekerheid
  
• van 1963 stijgende lonen
• mensen hebben meer geld te besteden (meer welvaart)
  
• men gaat geld uitgeven aan luxeproducten (auto's)
  
• consumptiemaatschappij

Er zijn teveel mensen die van der verzorgingsstaat gebruik maken, waardoor het evenwicht weg is. Hiermee wordt het evenwicht tussen mensen die betalen voor de verzorgingsstaat en mensen die gebruik maken van de verzorgingsstaat bedoeld.

Beeldelement: de donkere wolk geven aan dat er storm op komst is. Er komen nog moeilijkere tijden aan (bijvoorbeeld: de vergrijzing), terwijl het schip nu al schade heeft en dreigt om te slaan.

Beeldelement: het schip, de verzorgingsstaat, dreigt om te slaan.

Beeldelement: het roer ligt in het water waardoor het schip onbestuurbaar is geworden. Met andere woorden: er moet iets gebeuren, maar het lijkt erop dat het al te laat is.

Waarom moest de verzorgingsstaat worden aangepast?

Verandering in de jaren ''60

 Amerikanisering: Nederlandse
cultuur lijkt steeds meer op Amerika, o.a. door opkomende Amerikaanse films in Nederland

Noem voorbeelden van Amerikanisering?

Verandering in de jaren 60

Jongerencultuur

Verschillende groepen met eigen cultuur 

 Eind jaren ‘50 nozems 

 Halverwege jaren ‘60 provo’s

 Eind jaren ‘60 hippies

Nozems

• Eind jaren '50
• werkende jongeren in steden
• brommers, vetkuiven, petticoats
• Elvis Presley, Rock and Roll

Provo

• Midden jaren '60
• Hoger opgeleid
• Veel witte kleding
• Provoceren = uitdagen van ouders, kerk , politie en school
• Milieu bewust (witte fietsen plan)
• Politiek bewust (willen dat jongeren meer inspraak krijgen)
• Democratisering 

Hippies

• Uit Amerika (eind jaren '60)
• Love and Peace
• Tegen de consumptiemaatschappij
• Voor vrije sex en drugs
• Bloemen, lang haar en 2e handskleding

NL werd vanaf 1980 meer democratisch, waardoor?

1. mensen kregen meer inspraak
2. sociale grondrechten namen toe, onderwijs, werk en gezondheidszorg
3. stemmen vanaf 18 jaar
4. alle drie zijn goed

Tweede Feministische golf

• 1900 Eerste Feministische golf (kiesrecht)
• 1960 Tweede Feministische golf
  
  

1. Gelijke kansen en beloning in opleiding en werk
2. Verandering van het vaste rollenpatroon
3. Baas over hun eigen lichaam (recht op abortus)

Wat waren de doelen van de Tweede Feministische golf?

1. Stemrecht en het doorbreken van rolpatronen
2. Stemrecht en recht op anticonceptie
3. Recht op abortus en doorbreken van rolpatronen
4. Doorbreken van rolpatronen en recht op anticonceptie

Individualisering

Secularisatie

(ontkerkelijking)

Ontzuiling

Democratisering

Wat is secularisatie?

1. dat je heel precies bent
2. ontkerkelijking
3. ontzuiling
4. een sociale grondwet

Welke groepen mensen met een andere cultuur kwamen naar Nederland?

Nederland multiculturele samenleving

• mensen uit voormalige kolonie Nederlands-Indië
• jaren 60: gastarbeiders uit bv. Spanje, Turkije, Marokko en Italië
• vanaf 1975: Surinamers (voormalig kolonie)
• vanaf de jaren 90: vluchtelingen uit voormalig oorlogsgebieden zoals voormalig Joegoslavië en Syrië
• seizoensarbeiders uit Oost-Europese landen
  

Willem Drees zorgde voor ...

1. ...de opbouw van de verzorgingsstaat.
2. ...de opbouw van de autovrije zondag.
3. ...het harmoniemodel.
4. ...dat luxeproducten in Nederland kwamen.

Welk begrip past NIET bij de historische persoon Marga Klompé?

1. Algemene bijstandswet
2. kiesrechtstrijd
3. verzorgingsstaat
4. 1e vrouwelijke minister

Soekarno was:

1. een Japanse generaal tijdens de bezetting van Ned-Indië
2. een Molukse generaal van het KNIL in Ned-Indië
3. een nationalistische Vietnamese vrijheidsstrijder
4. de leider van de nationalisten in Indonesië

Sinds welk jaar is Willem-Alexander koning van Nederland?

1. 2013
2. 2014
3. 2015
4. 2016

Aan de slag

Kies uit:

• Ga naar blz. 168 en maak de begrippenvragen
• Maak de oefentoets online
• Oefen online de begrippen

Populisme

De groeiende ontevredenheid in de samenleving zorgde voor de opkomst van populisten, zoals Pim Fortuyn. Populisten zeggen op te komen voor het volk en af te keren tegen de elite.

Gastarbeiders

Door de stijgende welvaart is er in Nederland zoveel werk dat mensen uit andere landen worden gehaald om hier te werken. Deze gastarbeiders (uit Marokko, Turkije, Spanje en Italië) doen hier ongeschoold werk. 

Kennis van de Nederlandse taal of cultuur was niet nodig om het werk te kunnen doen: de mensen waren te gast en zouden weer teruggaan.

Nederlandse identiteit?

• Wie is 'ons'? En wat bedoelen 'onze cultuur' en 'onze geschiedenis'? Het blijft een lastige discussie. 
• De wereld kleiner is geworden: we zijn voortdurend in contact met andere delen van de wereld, bijvoorbeeld via internet. 
• Ook lijken sommige van onze gebruiken op die van mensen in andere delen van de wereld. Dit heet: globalisering

Pim Fortuyn

Pim Fortuyn wordt in 2001 leider van de nieuwe partij Leefbaar Nederland. Fortuyn beweert ‘te zeggen wat hij denkt en te doen wat hij zegt’. 

Vooral over de islam is hij erg negatief. Hij zei dat hij het opneemt voor de gewone mensen die door de politiek in de steek zijn gelaten. 

Fortuyn wordt snel erg populair. 

In 2002, vlak voor de verkiezingen, wordt hij vermoord.

Theo van Gogh

Theo van Gogh, een Nederlandse filmmaker, werd in 2004 door een fanatieke moslim vermoord. 

In dat jaar maakte hij samen met VVD-politica Ayaan Hirsi Ali een film over de onderdrukking van de vrouw door de islam. Film heette "Submission" 

Nederland wordt een multiculturele samenleving

Multiculturele samenleving

een samenleving waarin mensen met verschillende culturen en geloven samenwonen.

jaren 50

Voormalige kolonies

jaren 60

Gastarbeiders

jaren 90

Politieke vluchtelingen

Afnemende tolerantie

Populisme

Terugkoppeling

Hoe begon de verzorgingsstaat?

Hoe ontstond de consumptiemaatschappij?

Leg uit wat ze bedoelen met het poldermodel?

Wat veranderde er in de jaren 60?

Hoe werd NL een multiculturele samenleving?

Filmpjes om thuis te kijken.