Atlasvaardigheden - Kaartsoorten & registers (les 1)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo b, k, t, havo, vwo
• Leerjaar 1

Kaartvaardigheden met Van Gogh

Leerdoelen

- Je kunt met behulp van de atlas landen, topografische namen en trefwoorden opzoeken.

- Je kunt met behulp van de atlas verschillende soorten kaarten herkennen.

Opzoeken informatie in de atlas 🌎

Landenregister

                  Blz. 266 54e / 291 55e

Vincent heeft in verschillende landen gewoond. 

Naast een kunstenaar ook een 'wereldreiziger'. 

a) Zoek op in welke plaatsen hij heeft gewoond en gewerkt.

b) Gebruik het landenregister en benoem alle kaarten die je kunt gebruiken om informatie te vinden over deze landen.

Register van topografische namen

Blz. 267 54e / 292 55e

Vincent heeft op veel plekken in Europa gewoond en gewerkt. Daar ben je met de vorige opdracht inmiddels achterkomen. Hij heeft in deze landen in verschillende steden zijn schilderijen gemaakt. 

Bij deze opdracht ga je met behulp van een aantal schilderijen bekijken welke kaarten je kunt gebruiken om te bepalen waar de plaatsen te vinden zijn. 

Geniet natuurlijk ook van de mooie kunst!

De Zonnebloemen behoren tot de bekendste schilderijen van Van Gogh. Hij maakte ze in Arles, in Zuid-Frankrijk, in 1888 en 1889. In totaal schilderde hij vijf grote doeken van zonnebloemen in een vaas, met drie tinten geel ‘en anders niets’. Zo liet hij zien dat het mogelijk was een voorstelling te maken met veel varianten van één kleur zonder aan zeggingskracht in te boeten.

Voor Van Gogh hadden zijn schilderijen van zonnebloemen speciale betekenis. Ze drukten ‘dankbaarheid’ uit, schreef hij. 

Van Gogh hield van afgeknotte bomen met hun knoestige stammen. Hij gaf ze vaak de hoofdrol in zijn tekeningen en schilderijen, zoals hier. In een brief aan zijn broer Theo vergeleek hij een rij knotbomen met een ‘processie weesmannen’. Daarmee bedoelde hij dat ook de natuur een ziel had. De Knotberken werd geschilderd in Nuenen.

In Antwerpen schilderde Van Gogh verschillende stadsgezichten, waaronder dit werk. Deze gepleisterde achterkanten van de huizen waren minder mooi dan de voorgevels – maar het ging Van Gogh dan ook om de sfeer. Hij had een zwak voor de op elkaar gepakte huizen in de armoedige delen van de stad.

Van Gogh woonde zelf in zo’n buurt: in de Lange Beeldekensstraat 194  te Antwerpen huurde hij een kleine kamer. Dit is het uitzicht aan de achterkant van dat huis. Het schilderij maakt een grauwe indruk. Dat beeld wordt nog versterkt door het laagje sneeuw op de daken, dat her en der al lijkt te smelten.

Van Gogh schilderde dit zelfportret in de winter van 1887-1888, toen hij al bijna twee jaar in Parijs woonde. Het werk laat zien dat hij de stippeltechniek van de pointillisten had bestudeerd en op zijn eigen, originele manier toepaste. De streepjes verf zijn in verschillende richtingen geplaatst. Ze volgen de omtrek van zijn hoofd en vormen zo een soort aureool.

Steeds koos Van Gogh weer schoenen als onderwerp. Deze leren klompen met houten zool schilderde hij in het Zuid-Franse Saint-Rémy. Hij verbleef daar in een inrichting vanwege zijn slechte psychische gesteldheid en ging korte tijd liever niet naar buiten. Schilderen deed hij wel, zodra hij zich goed genoeg voelde. Ook deze klompen schilderde hij toen.

De Ruijterkade te Amsterdam.

Brief van Vincent van Gogh aan Theo van Gogh, Londen, 30 april 1874

Opzoeken informatie in de atlas 🌎

Algemene legenda

Algemene inhoud

Vind snel een kaart (vanaf blz. 2   54e)

Statistiek

                                            Blz. 252 54e / 278 55e

Landenregister

                  Blz. 266 54e / 291 55e

Register van topografische namen

                                     Blz. 267 54e / 292 55e

Trefwoordregister

                 Blz. 300 54e / 324 55e

Bladwijzer

                       Kaft achterzijde atlas

Soorten kaarten 🗺

- overzichtskaarten
(natuurkundig & staatkundig)

- topografische kaarten (is een bijzonder soort overzichtskaart)

- thematische kaarten

- navigatiekaarten

Het graadnet 🌐

- De windroos

- Breedte- en lengtecirkels

De windroos

Breedte- en lengtecirkels