10.1 Blokvorming in de wereld en Europa

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

10.1 Blokvorming in de wereld en Europa

• De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
• De eenwording van Europa

Kapitalisme

• Vrijheid van het individu staat centraal
• Vrije verkiezingen
• Vrije markteconomie, je mag maken, kopen en verkopen wat je wil. Je bepaalt zelf de prijs van je product/ dienst

Communisme

•  Het draait om het collectief, het individu is van ondergeschikt belang.
• Geen vrijheid van meningsuiting, commentaar op de overheid kon leiden tot een "verdwijning"
• Fabrieken waren staatseigendom.
• De overheid bepaalde, hoe, wat, waar en wanneer er werd geproduceerd. Ook bepaalden zij de prijs.

Chinese Revolutie

•  In 1949 werd China communistisch na een burgeroorlog tussen communisme (o.l.v. Mao) en de regering van Chiang Kai-Shek. 
• De communisten werden gesteund in de strijd door de SU.
• De kapitalistische wereld reageerde geschokt, en Truman verklaarde dat de Trumandoctrine wereldwijd ging gelden.

Chinese Revolutie

•  Mao nam het economische systeem van de SU over.
• Het platteland werd gecollectiviseerd.
• De vrije markt economie verdween in China.
• De nadruk kwam te liggen op de zware industrie ( chemische industrie, staalindustrie)
• In 1958 besloot Mao dat China eigen vorm van het communisme moest  invoeren.

Chinese Revolutie

•  De plannen van Mao kwamen bekend te staan als de "Grote Voorsprong Voorwaarts".
• In deze plannen werden collectieve boerderijen samengevoegd tot volkscommunes, gigantische zelfvoorzienende boerderijen.
• De regering legde hierbij de bevolking slavenarbeid op, zonder dat er sprake was van een logische planning.

Chinese Revolutie

•  De Grote Sprong Voorwaarts draaide dan ook uit op een ramp.
• Ongeveer 45 miljoen Chinezen stierven in deze periode door honger, uitputting of door martelingen (ook Mao had concentratiekampen)

De Cubacrisis

•  In 1959 kwam op Cuba Fidel Castro aan de macht.
• De Amerikanen waren daar niet erg blij mee, en mede daardoor zocht Castro hulp bij de SU.
• De leider van de SU, Chroestsjov, was blij met Castro als bondgenoot, immers Cuba lag vlak voor de kust van de VS.
• Chroestsjov besloot om atoomwapens op het eiland te plaatsen, als bescherming voor Cuba (althans dat zei hij)

De Cubacrisis

•  Naast bescherming boden de wapens ook de mogelijkheid om de VS onder druk te zetten.
• In 1962 ontdekten Amerikaanse spionagevliegtuigen de raketinstallaties op Cuba.
• President Kennedy zag hierin een ernstige bedreiging van de Amerikaanse veiligheid.
• Kennedy stelde een zeeblokkade in rondom Cuba.

De Cubacrisis

•  Kennedy eiste daarnaast dat de raketinstallaties werden weggehaald van het eiland Cuba.
• Chroestsjov negeerde deze eis van Kennedy, de Russische schepen bleven koers zetten naar Cuba en naderden de zeeblokkade.
• Op het allerlaatste moment verlegden de Sovjetschepen hun koers en keerden ze terug naar de SU.

De Cubacrisis

•  Daarnaast gaf Chroestsjov ook het bevel om de al gebouwde raketinstallaties van Cuba weg te halen.
• De VS verwijderde, als tegenprestatie, raketten in Turkije en beloofden om Cuba niet aan te vallen.
• De Cubacrisis liet de wereld inzien dat het gevaar op een atoomoorlog reëel was.