14-6-2021 Herhaling Blok 5 Verkleinwoorden en zinsontleding

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Nederlands

Blok 5 Verkleinwoorden 

Lesdoel

# Je kunt verkleinwoorden op de juiste manier spellen.

# Je kunt de zinsdelen wwg, ond, lv, mv, bwb benoemen.

Noem een voorbeeld
van een verkleinwoord

theorie

Pak je boek erbij en kijk op blz. 227

Verkleinwoorden

Een verkleinwoord maak je door achter de grondvorm een achtervoegsel te plaatsen. Meestal schrijf je het zoals het klinkt.

dop -> dopje

slak -> slakje

boom -> boompje

Verkleinwoorden

Bij sommige woorden kan je niet horen hoe je het verkleinwoord spelt :

Regels:

•  woorden eindigend op -ng                             -->       -nkje of -etje                               vb. koning -> koninkje   
• woorden eindigend op een lange klinker  -->       verdubbeling klinker               vb. foto -> fotootje                                                                                                                            café -> cafeetje

Verkleinwoorden

Bij sommige woorden kan je niet horen hoe je het verkleinwoord spelt :

Regels :

• bij een letter, cijfer of afkorting -->    apostrof 'je of 'tje 

            vb. f'je

                   tv'tje

                   mp3'tje

Verkleinwoorden

Bij sommige woorden kan je niet horen hoe je het verkleinwoord spelt :

Regels :

• woorden eindigend op -i                -->              + etje

              vb. taxi -> taxietje

                     ski ->   skietje

• woorden eindigend op -y               -->              + 'tje

        (behalve als er voor de y een klinker staat)

              vb. pony -> pony'tje

                     hobby -> hobby'tje

Wat is het goede verkleinwoord van
handdoek

1. handdoekje
2. handdoek'je
3. handdoektje

Wat is het goede verkleinwoord van
baby

1. babytje
2. babyje
3. baby'tje

Wat is het goede verkleinwoord van
accu

1. accu'tje
2. accuutje
3. accutje
4. accuu'tje

Wat is het goede verkleinwoord van
bikini

1. bikinietje
2. bikini'tje
3. bikinitje

Wat is het verkleinwoord van
koning

Wat is het verkleinwoord van
bij

Wat is het verkleinwoord van
tv

Wat is het verkleinwoord van
radio

Ik begrijp de regels voor verkleinen van woorden.

1. ja
2. nee

Zinsdelen

1. werkwoordelijk gezegde

2. onderwerp

3. lijdend voorwerp

4. meewerkend voorwerp

5. bijwoordelijke bepaling

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alleen maar  werkwoorden. Het gezegde geeft aan dat iemand iets is, dat iemand iets doet of dat er iets gebeurt.

Het werkwoordelijk gezegde is alle werkwoorden in de zin.

# Elske gaat koekjes bakken

alle werkwoorden: gaat bakken -> wwg = gaat bakken

# Jayden leest het boek

alle werkwoorden: leest  -> wwg = leest

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de volgende zin?
De jager liep door het bos.

1. De jager
2. liep
3. door het bos
4. De jager liep

Wat is het werkwoordelijk gezegde in de volgende zin?
De laborant heeft een onderzoek uitgevoerd.

1. De laborant
2. heeft
3. uitgevoerd
4. heeft uitgevoerd

Het onderwerp

Het onderwerp is altijd een persoon, een dier of een zaak. Het is datgene waar het in de zin om gaat.

Je vindt het onderwerp door te vragen: 

Wie/wat + persoonsvorm.

Voorbeeld: Ik loop naar school.

De persoonsvorm is "loop". 

Wie loopt? Ik. "Ik" is dus het onderwerp. 

Wat is het onderwerp in de volgende zin?
Jan en Henk fietsen naar huis.

1. Jan
2. Henk
3. Jan en Henk
4. huis

Wat is het onderwerp in de volgende zin.

Gisteren heeft hij een spelletje gespeeld.

1. Gisteren
2. een spelletje
3. heeft
4. hij

Lijdend voorwerp

Het lijdend voorwerp vind je door de vraag te stellen: Wie/wat + persoonsvorm/werkw.gez + onderwerp?

Voorbeeld

Mark gaf mij gisteren een cadeautje. 

- Persoonsvorm: Gaf Mark mij gisteren een cadeautje?

- Onderwerp:  Wie gaf? Mark

- Lijdend voorwerp: Wat +gaf+ Mark? een cadeautje

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Marjan heeft vandaag appels gekocht.

1. vandaag
2. appels
3. Marjan
4. heeft gekocht

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Morgen krijg ik een nieuwe fiets.

1. Morgen
2. krijg
3. ik
4. een nieuwe fiets

Meewerkend voorwerp

Het meewerkend voorwerp herken je doordat er "aan" voor staat of ervoor gezet kan worden.

Je vindt het door te vragen: 

Aan wie+persoonsvorm+onderwerp+lijdend voorwerp (+werkwoordelijk gezegde)?

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?

Mijn zus geeft een beeldje aan mijn moeder.

1. Mijn zus
2. geeft
3. een beeldje
4. aan mijn moeder

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin?
De boer brengt de kip zaadjes.

1. de boer
2. brengt
3. de kip
4. zaadjes

Bijwoordelijke bepaling

De bijwoordelijke bepaling geeft vaak meer informatie over tijd en plaats.

# Mark gaat vandaag een nieuwe jas kopen.

 Wat geeft tijd aan in de zin -> vandaag

Dus vandaag = bwb

# Morgen gaan we een boek kopen in de boekenwinkel.

Wat geeft plaats aan in deze zin -> in de boekenwinkel

Dus in de boekenwinkel = bwb

Wat is de bijwoordelijke bepaling in deze zin?
De beker staat op het aanrecht.

1. de beker
2. staat
3. op het aanrecht

Wat is de bijwoordelijke bepaling in deze zin?
Ik eet mijn bord vanavond leeg.

1. Ik
2. eet
3. mijn bord
4. vanavond

En nu alles tegelijk ...

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

Zin:

bijwoordelijke bepaling

Marjan

had

een mooi gedicht

voor haar opa 

geschreven. 

bij de open haard

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vvw

ww gezegde

meewerkend vw

Zin:

Gisteren

bracht

ze

een goed boek

voor mij

mee.

Sleep de zinsdelen naar het juiste vak.

onderwerp

lijdend vw

ww gezegde

meewerkend vw

Zin:

Bijwoordelijke bepaling

De ober 

heeft 

de jas

na het eten

aan de klant 

gegeven.

Succes met het voorbereiden voor de toets!