sterrenkunde les 5

• Science
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Les 5: 14 februari

• astrologie
• hoe werkt GPS
•  Opdracht : invuloefening herhaling les 3 en 4
• Lichtsnelheid - lichtjaren 

• Practicum: afmaken model van ons zonnestelsel

Astrologie (1)

• Astrologie gaat ervan uit dat iemands persoonskenmerken      en lot worden bepaald door de stand van de sterren bij              diens geboorte.
• Vroeger waren in astrologie, wetenschap en godsdienst          verenigd. Kennis van de sterren vertelde de wil van de goden.
• Sinds enkele eeuwen zijn kennis van (astronomie) en geloof    in de sterren (astrologie) strikt gescheiden.

Astrologie (2)

• In totaal zijn er 12 sterrenbeelden waarin de zon van jan tot dec 'staat': de sterrenbeelden van de dierenriem. 
• Je geboortedatum bepaalt dus je sterrenbeeld. Astrologen denken dat dat jouw sterrenbeeld invloed heeft op je kenmerkende persoons-/karaktereigenschappen. 
• Het verband tussen sterrenbeeld en eigenschappen van personen is nooit wetenschappelijk aangetoond. 

Global Positioning System GPS 1

• Systeem van 24 satellieten die op vaste posities hun banen om de aarde draaien.
• was van defensie maar is vrijgegeven voor publiek
• een GPS-apparaat op aarde is een kleine computer die communiceert met de satellieten.
• de computer meet de afstand aarde (GPS app) - satelliet op basis van de tijd die het signaal erover doet. 

GPS 2

• het signaal 'reist' met de snelheid van het licht: 300.000 km/sec
• de tijd die het signaal er over doet om van satelliet naar GPS app te gaan moet met ongelofelijke nauwkeurigheid worden gemeten,  immers:
• foutmeting van 1 sec geeft plaatsfout van 300 km
• foutmeting van 1 millisec geeft plaatsfout van 300 meter
• foutmeting van 10 nanosec geeft acceptabele fout: 3 meter

GPS 3

uitleg op bord

Opdracht maken

Afstanden in het heelal

• Lichtsnelheid: 300.000 km sec. Niets gaat sneller dan licht
• Geluid gaat 'slechts' 343 m/sec. Denk aan onweer: lichtflits      is er direct. Knal duurt langer, zegt iets over afstand onweer.
• Afstanden in heelal uitgedrukt in lichtjaren. 1 lichtjaar: de     afstand die het licht aflegt in een jaar: 9 460 730 472 581 km
• De zon staat op 8 lichtminuten van de aarde, neptunus staat    op 4 lichtuur van de zon

Afstanden in het heelal

• De dichtsbijzijnde ster (Proxima centauri) staat op 4 lichtjaar.
• Dichtsbijzijnde sterrenstelsel (andromeda-nevel) staat op        2,5 miljoen lichtjaar afstand. Dat betekent..........
• Diameter van 'onze' melkweg: 120.000 lj.

model van ons zonnestelsel

Praktische opdracht afmaken