6.3 De Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

De Gouden Eeuw

Tijd van welvaart en wereldhandel

Leerdoelen

Aan het eind van de les kun je:

1. Je kunt uitleggen wat bedoeld wordt met de Gouden Eeuw.

2. Je kunt uitleggen waarom de Nederlanders goed lagen voor de handel.

3. Je kunt voorbeelden geven van deze handel. 

De Gouden Eeuw

Verdienen tijdens de 80-jarige oorlog

• Tijdens de 80-jarige oorlog was er veel werk in de Republiek      - Er werd veel geld verdiend.
• De Nederlanden kenden verschillende middelen van Bestaan 

        - Landbouw
        - Ambachten
        - Handel

Handel met de Oostzee

• Akkerbouw deed het in de Nederlanden niet zo goed. 

      - De grond is erg nat.

• Uitermate geschikt voor veeteelt!
  
• Wordt gebruikt voor o.a. vlees, eieren, melk, kaas, enz.
  

     - Werd gebruikt om te verhandelen

• Graan werd gehaald uit het Oostzeegebied
  
• De handel met dit gebied zorgde ervoor dat de Republiek veel geld begon te verdienen
  

Waarom werd Amsterdam op palen gebouwd?

Waarom werden de grachten, zoals de Prinsengracht aangelegd?

Waarom werden goederen in pakhuizen opgeslagen?

De stapelmarkt

• In de Republiek werd Amsterdam een belangrijke havenstad.
  

        - Schepen van over de hele wereld  ..........kwamen naar Amsterdam om ..........hun spullen te verkopen.

• Alle goederen die aankwamen werden opgeslagen in pakhuizen
  

       - Vanuit daar werden de spullen verder .........verkocht

• Amsterdam werd de bekendste stapelmarkt

De Gouden Eeuw

• Door de toenemende handel kregen veel mensen geld in de Republiek
  

      - Handelaren voor handel
      - Ambachten voor productie spullen
      - Dagarbeiders hadden werk.

• Sommige mensen werden echt heel rijk door de handel
  
• Gingen dit verdiende geld uitgeven
  

       - Schilderijen
       - Dure kleding
       - Specerijen

Waarom werd de VOC opgericht?

Noem twee dingen die de VOC mocht doen in Azië.

De VOC

• Vanaf 17e eeuw gaat Republiek meedoen met overzeese handel
  
• Allemaal kleine handelsorganisaties
  

        - Compagnie

• Enorm veel concurrentie
  

• In 1602 worden al die kleine compagnieën samengevoegd tot 1 bedrijf!
• Verenigde Oost-Indische Compagnie
  

De Oost

Nederlands Indië

De VOC veroverde het gebied wat nu Indonesië heet. Zij maken het hun eigen kolonie. De VOC bestuurt dit zelf.

De hoofdstad was Batavia. Dit is nu Jakarta. 

Zuid-Afrika

Zuid-Afrika was een kolonie van de VOC, waar een tussenstop gemaakt kon worden voor de reis naar Azië. Later werd dit door Engeland van de VOC veroverd. 

De enige, in Republiek en kolonie

• VOC kreeg monopolie op handel in de Oost
  

        - Waren de enige die in dit gebied handel mochten drijven.

• Kregen veel rechten van de Staten-Generaal
  

       - Oorlog voeren

       - Gebieden veroveren

• VOC verjaagd andere Europese kolonisten
  

       - Inheemse bevolking alleen nog handel met de Nederlanders

• Stichten factorijen

      - Grote forten vanuit waar de VOC handel dreef, maar ook de gebieden kon beheersen.

Factorij

Aandelen

• VOC had veel geld nodig
  
• Handelstocht is erg duur.  Veel risico’s

• Gaan daarom aandelen verkopen.
  
• Aandeelhouders betalen mee aan de VOC
  

• Investeren in bedrijf, krijgen deel van winst

         - Je kon makkelijk geld verdienen
         - Ook minder risico!

West Indische Compagnie

• De West-Indische Compagnie
  
• Opgericht in 1621
  
• Monopolie op de West-Indie (Amerika)
  

• Nooit zo machtig als VOC
  
• Geen speciale rechten
  
• Veel concurrentie met andere landen
  

Kapen en handelen

• WIC in dienst van Republiek tijdens 80-jarge oorlog
  

        - Moest vijandige (Spaanse) schepen kapen

• Grootste succes: Piet Hein
  

• Na 80-jarige oorlog WIC in verval
  

       - Handel is niet spectaculair en kapen mag niet meer!

• Besluiten zich ook bezig te gaan houden met slavenhandel
  
• Dit via de driehoekshandel