6.4 en 6.5

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Dia's met de kleur geel  of de tekst "gele dia" zijn leeronderdelen, die je ook wekelijks samenvat.

Dia's met de kleur rood zijn oefeningen over de leeronderdelen.

Dia's met de kleur blauw zijn de momenten van zelfstandig

werken.

De overige dia's zijn gewoon ter ondersteuning van de les.

6.4 Leerdoelen 

• Je kent de ligging van het Noordpoolgebied.
• Je kent de verschillen tussen de Noord- en Zuidpool.
  
• Je weet wat de natuurlijke omstandigheden in de Noordelijke IJszee
   zijn.
• Je kunt op een kaart aangeven welke landen belangen hebben in het
   Noordpoolgebied en waarom.
  

6.4 De Noordelijke IJszee

ijs smelt door de opwarming van de aarde. Het versterkt broeikaseffect. 

Broeigassen die daarvoor mede verantwoordelijk zijn: CO2 en methaan.

Landijs ligt op land. Wordt extra toegevoegd aan zee en kan zorgen voor een stijging van de zeespiegel. Dat is de gemiddelde hoogte van het water.

Bij een te grote stijging loopt Nederland gevaar. Nederland, neder betekent laag. Nederland betekent laag land. De bescherming van het lage land gebeurd door duinen en dijken. 

Bij een stijging van het zeewater zal er ook iets met de duinen moeten gebeuren.....

Verschillen Noord- en Zuidpool

Noordpool

• zee-ijs
• winter -34 °C
  
• zomer 10 °C
  
• 4 miljoen inwoners
• ijsberen
  

Zuidpool

• landijs
• winter -64 °C
• zomer -20 °C
• alleen onderzoekers
• pinguïns
  

gele dia

Vroeger was niet duidelijk van wie de zee was. 

Tegenwoordig zijn daar de volgende drie afspraken over gemaakt door de Verenigde Naties (VN).

1.  De eerste 12 zeemijl (= 22 km) hoort bij het land waar het aan grenst.

2. Een exclusieve economische zone (EEZ) is een gebied dat zich tot 200 zeemijl (370 km) buiten de kust van een land uitstrekt. 

Binnen deze zone heeft deze staat een aantal rechten, zoals het recht op: 

- exploitatie van de aanwezige grondstoffen, 

- het recht op visserij en
- het recht op wetenschappelijk onderzoek.

3. Indien een land buiten dit gebied grondstoffen wil winnen, dan moet dit worden aangevraagd bij de VN.
Dit gebeurt rondom het Noordpoolgebied

Rusland vindt dat hun

exclusieve economische zone veel groter is dan de 200-mijlszone.

6.5 De Noordelijke IJszee

6.5 Internationale verdragen over de Noordelijke IJszee

Lees ter voorbereiding ook 3.12 uit het boek goed door.

Deze tekst maakt onderdeel uit van het proefwerk.

De filmpjes uit 3.12 maken ook onderdeel uit van de toetsstof.

Terugblik 3.11

 6.5 Leerdoelen 

• Je weet wat de noordelijke doorvaart is.
  
• Je kent de economische belangen van de Noordpool.
  
• Je kent de maatschappelijke belangen van de Noordpool.
  
• Je weet van een ngo is en welke belangen worden beheerd.

• Er smelt iedere zomer meer ijs dan
  er in de winter aangroeit.
  
  
• Nu al 40% bevaarbaar 's zomers.
  
• In 2050 ijsvrij in de zomer

Het smelten van ijs geeft de mogelijkheid om de noordelijke doorvaart te gebruiken.

Earth Charter "handboek van de aarde".

In dit handboek staan afspraken hoe we moten omgaan met de aarde.

1. Respecteer de aarde

2. Beheer de rijke schatten en de schoonheid van de aarde goed.

www.greenpeace.org

Hoe wordt de blauwe route genoemd?

1. Noordelijke vaart
2. Noordervaart
3. Noordwestelijke doorvaart
4. Noordelijke doorvaart

Noem een voordeel en een nadeel als je afhankelijk bent van de blauwe zeeroute.

Wat is geen afspraak van de Earth Charter om de mensenrechten te beschermen?

1. 1. Respecteer de aarde en het leven.
2. 2. Zorg goed voor alle levensvormen.
3. 3. Bouw democratische, rechtvaardige en vreedzame samenlevingen op voor iedereen.
4. 4. alle aardolie voorraden mogen gewonnen worden voor de lokale bevolking.