6.2 Reliëf als klimaatfactor

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

1.2 Reliëf als klimaatfactor

Deze les:

• Korte terugblik op §1.1 
• Uitleg §1.2 
• Zelfstandig aan het werk en/of hulp bij de opdrachten 

Wat is GEEN klimaatfactor?

1. Breedteligging
2. Zeestromen
3. Tropisch bos
4. Hoogteligging

Welke klimaatfactor zie je op de afbeelding?

1. Breedteligging
2. De zon
3. Hoogteligging
4. Zeestromen

Vorige les hebben we het gehad over de Golfstroom in Europa. Wat is de Golfstroom?

1. Een koude zeestroom vanuit de noordpool
2. Een warme zeestroom vanuit de golf van Mexico
3. Een warme zeestroom vanuit Afrika
4. Een warme zeestroom vanuit Azië

Welk kenmerk van aanlandige wind is juist?

1. In de zomer is aanlandige wind warm.
2. Aanlandige wind waait vanaf het land naar zee.
3. In de winter is aanlandige wind koud.
4. In de winter is aanlandige wind warm.

Tropen:

gematigde zone:

Poolstreken:

Combineer de luchtstreken met de juiste breedtecirkels.

De temperatuurzones op aarde noem je de luchtstreken. Bij deze vraag gebruiken we de breedtecirkels als begrenzing van de verschillende temperatuurzones.

Tussen 23½° en 66½°

Vanaf 66 ½ °

Tussen de 23 ½ ° N.B. en 23 ½ ° Z.B.

Welke klimaatfactoren zijn er?

Leerdoelen: wat moet je kennen en kunnen?

1. Je kunt uitleggen wat de kenmerken zijn van de vorm en het reliëf van Europa;
   
2. Je kunt uitleggen hoe gebergten kunnen werken als klimaatscheiding;
   
3. Je kunt het verband uitleggen tussen het reliëf en de temperatuur: hoe hoger, hoe kouder;
   
4. Je kunt het verband uitleggen tussen het reliëf en de neerslag: stuwingsregen en regenschaduw;
   
5. Je kunt uitleggen wat het verband is tussen aanlandige winden en het ontbreken van reliëf; 
   

Wat is reliëf?

Plak een foto van een reliëfvorm in Europa

Reliëf

= Hoogteverschil

Vier reliëfvormen

■ hooggebergte: de meeste toppen zijn hoger dan 1.500 m (foto De verlaten stad Machu Picchu)

■ middelgebergte: de meeste toppen zijn tussen de 500 en 1.500 m hoog (foto Het Zwarte Woud)

■ heuvelland: de meeste toppen zijn tussen de 200 en 500 m

■ laagland: het is vrijwel overal lager dan 200 meter

Hoogteligging (reliëf) en temperatuur

Relïef en neerslag

• Stuwingsregens: Neerslag die ontstaat door stijgende lucht tegen een gebergte.
• Loefzijde: De windkant van een gebergte met veel neerslag.
• Lijzijde: De kant van de berg die uit de wind ligt; er valt weinig neerslag.
• Regenschaduw: De lijzijde van een berg, waar de dalende en warme lucht weinig of geen neerslag brengt.

Werkzaamheden

• Lees de theorie van pararaaf 2.2
• Maak opdracht  1,2 en 3 in een tweetal met de atlas

• Huiswerk voor de volgende les:
  Opdracht 4, 5 en 6

Opdracht in tweetal

• Verklaar de verschillen in temperatuur in de zomer en in de winter tussen Bergen en Lillehammer.
• Verklaar de verschillen in temperatuur in de zomer en in de winter tussen Bergen en Bodo?
• Verklaar de verschillen in neerslag tussen Trondheim en Sundsvall. 
• Maak in je antwoorden zo veel mogelijk gebruik van de klimaatfactoren. 

Vorm van Europa 

• Europa is een schiereiland: aan 3 kanten zee
  
• Binnen Europa zijn er verschillende schiereilanden
  
• Europa heeft grote inhammen, de zee is nooit ver weg

Berg als klimaatscheiding

Verschil in klimaat

Door de bergen is er links een ander klimaat dan rechts.

Daarom heet dit gebergte een klimaatscheiding.

Leerdoelen: wat moet je kennen en kunnen?

1. Je kunt uitleggen wat de kenmerken zijn van de vorm en het reliëf van Europa;
   
2. Je kunt uitleggen hoe gebergten kunnen werken als klimaatscheiding;
   
3. Je kunt het verband uitleggen tussen het reliëf en de temperatuur: hoe hoger, hoe kouder;
   
4. Je kunt het verband uitleggen tussen het reliëf en de neerslag: stuwingsregen en regenschaduw;
   
5. Je kunt uitleggen wat het verband is tussen aanlandige winden en het ontbreken van reliëf; 
   

Begrippen 

Theorie: aanlandige wind, eeuwige sneeuw, gelede kust, gletsjer, Golfstroom, heuvelland, hoge breedte, hooggebergte, klimaat, klimaatscheiding, laagland, lijzijde, loefzijde, middelgebergte, neerslag, regenschaduw, reliëf, schiereiland, stuwingsregen, temperatuurgradiënt

Basisboek: heuvelland, hooggebergte, hoogvlakte, laagland, laagvlakte, lijzijde, loefzijde, middelgebergte, plateau, regenschaduw, stuwingsregen

Wat heb je geleerd deze les?

Over welk onderdeel van de lesstof wil je graag nog wat extra uitleg?

Aan de slag 

Maken: H6§2 -opdr. 1, 2, 4 t/m 9

Lezen: H6§2 en basisboekteksten (staat allemaal bij de theorie)