Koningen willen meer macht

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

De tijd van 

kastelen, kloosters en steden

GROEIENDE HANDEL

​1. Leven op het platteland

2. Het christendom wordt belangrijker

3. De islam ontstaat

4. De handel groeit weer

5. Koningen willen meer macht

PLANNING

• Bespreken (huis)werk
• Leerdoel(en)
• Instructie
• Aan de slag
• Volgende les

SOMtoday

• Lees de leertekst op pagina 156, 157 en 158.
  
• Maak opdr. 7 t/m 12 op pagina 157 en 159.

view.publitas.com

PLANNING

• Bespreken (huis)werk
• Leerdoel(en)
• Instructie
• Aan de slag
• Volgende les

LEERDOEL(EN)

• Je kunt uitleggen dat het lastig was                                        om een middeleeuws koninkrijk te besturen.
• Je kunt uitleggen waarom koningen                                        hun gebieden centraal wilden besturen.
• Je kunt beschrijven hoe koningen                                            probeerden hun macht te vergroten

Zet de namen op de juiste plek

Dit systeem heet het ...

Leenheer

Leenstelsel

Leenman

Achterleenman

LEENSTELSEL

LEENSTELSEL

LEENSTELSEL

Welke VOORDELEN heeft de 

koning als hij overgaat van het 

LEENSTELSEL naar CENTRALISATIE?

LEENSTELSEL

CENTRALISATIE

ACHTERLEENMAN

LEENMAN

LEENHEER

Centralisatie 

en Staatsvorming

3 minuten

02:05

Wat is GEEN kenmerk of
onderdeel van centralisatiepolitiek?

1. Het inhuren van goed getrainde en goed bewapende soldaten.
2. Het in dienst nemen van goed geschoolde ambtenaren.
3. Het lenen van grond aan leenmannen in ruil voor trouw.
4. Het gelijkmaken van belasting en wetgeving in een gebied.

02:50

Wat is een Staat?

1. Een gebied dat oorlog heeft met een ander gebied.
2. Een gebied dat goed recht overeind staat.
3. Een gebied met vaste grenzen en dezelfde wetten.
4. Een gebied waar een koning de baas is.

Wat is centralisatie?

1. Een gebied wordt bestuurd door allemaal graven die de baas zijn in hun eigen gebied.
2. Dan moeten de graven de koning bijstaan met raad en daad.
3. Als een gebied wordt geregeerd vanuit steeds een andere plaats.
4. Een gebied wordt steeds meer bestuurd vanuit een vaste plaats met vaste regels.

Maak de zin af:

Door staatsvorming en centralisatie...

1. ...nam de macht van de boeren toe.
2. ...nam de macht van de adel af.
3. ...nam de macht van de steden toe.
4. ...nam de macht van de koning af.

vroege middeleeuwen

late middeleeuwen

?

Uit welke mensen bestaat het leger? 

Wie zitten er in het leger?

1

?

Wie zijn de baas in de gebieden?

Wie hebben de meeste macht?

2

?

Op welke manier worden de gebieden bestuurd?

Hoe wordt belasting en rechtspraak geregeld?

3

adel/

ridders

ambtenaren/

overheidsdienaar

huurlingen/

gehuurde soldaten

centralisme/

in één punt

leenmannen/ vazallen

decentralisme/

meer punten

ER BLIJFT ER ÉÉN OVER!

De opkomst van handel en ambacht als basis 

voor het opnieuw 

opleven van de steden.

De opkomst van 

de stedelijke burgerij 

en zelfstandige steden.

De opkomst  van staatsvorming en centralisatie.

LEERDOEL(EN)

• Je kunt uitleggen dat het lastig was                                        om een middeleeuws koninkrijk te besturen.
• Je kunt uitleggen waarom koningen                                        hun gebieden centraal wilden besturen.
• Je kunt beschrijven hoe koningen                                            probeerden hun macht te vergroten

Extra uitleg

5 minuten

PLANNING

• Bespreken (huis)werk
• Leerdoel(en)
• Instructie
• Aan de slag
• Volgende les

AAN DE SLAG

• Lees de leertekst op pagina 162 t/m 165.
• Maak opdracht 4, 5, 7 en 9 op pagina 163, 164 en 166.
• Lees uitleg 1 op pagina 168.
• Maak opdracht 9 en 10 op pagina 172.
• Optioneel: Maak opdracht 11 op pagina 173.

PLANNING

• Bespreken 'huis'werk
• Leerdoel(en)
• Instructie
• Aan de slag
• Volgende les

05 min.