4 Bevruchting en zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Thema 2 Voortplanting en seksualiteit

2.4 Bevruchting en zwangerschap

Wat gaan we vandaag doen

herhaling vorige les: 2.4 bevruchting en zwangerschap deel 1

leerdoelen vandaag

nieuwe theorie

zelf aan de slag

herhalen leerdoelen

Primaire geslachtskenmerk

Secundaire geslachtskenmerk

Penis

Schaamhaar

Vagina

Balzak

Borsten

Schaamlippen

Bredere heupen

De zaadcel beweegt zich voort met

1. de kop
2. de zweepstaart
3. zwemvliezen
4. embryo

Tijdens de menstruatie wordt het baarmoederslijmvlies:

1. Dikker
2. Dunner

Hoelang duurt een menstruatiecyclus (gemiddeld)?

1. 20 dagen
2. 14 dagen
3. 28 dagen
4. 3 á 4 dagen

Wat wordt er tijdens de menstruatie afgebroken?

1. Het baarmoederslijmvlies
2. De spierlaag van de baarmoeder

Leerdoelen

•  Je kunt beschrijven welke veranderingen er in het lichaam van een vrouw plaatsvinden net voor en na de bevruchting.
  
•  Je kunt de verschillen in de functie van zaadcellen en eicellen noemen.
  
• Je kunt de embryonale ontwikkeling beschrijven.
  
•  Je kunt beschrijven hoe eeneiige en twee-eiige tweelingen ontstaan.

Bevruchting en zwangerschap

• Vanaf de puberteit rijpen eicellen en worden zaadcellen gemaakt: je bent vruchtbaar
  
  
• Als een zaadcel de vrijgekomen eicel bereikt, kan een meisje zwanger worden.

Levensduur

• Als sperma in de vagina komt, bewegen de zaadcellen zich naar de eileiders.
• De zaadcellen kunnen 3 dagen in leven blijven in het lichaam van een vrouw.
• In een eileider kan na ovulatie een eicel aanwezig zijn.
  
• Een eicel blijft ongeveer 24 uur in leven.

Bevruchting

In de eileider kan bevruchting plaatsvinden:

1. De kop van 1 zaadcel dringt de eicel binnen.
   
2. Het celmembraan van de eicel wordt dan meteen ondoordringbaar voor de andere zaadcellen.
   
3. De kern van de zaadcel versmelt met de kern van de eicel. 
   
4. Zo ontstaat 1 bevruchte eicel met 1 kern.

zelf aan de slag

2.4 Bevruchting en zwangerschap:
Opdrachten 1 tot en met 6 maken in stilte

2.4 Bevruchting en zwangerschap

1. Na de bevruchting deelt de bevruchte eicel zich een aantal keren.
   
2. Zo ontstaat een klompje cellen.
   
3. Dit klompje cellen wordt door de eileider naar de baarmoeder vervoerd.

2.4 Bevruchting en zwangerschap

• Het baarmoederslijmvlies is dik rond de tijd van de eisprong.
  
• In het dikke slijmvlies kan het klompje cellen vastgroeien.
  
• Dat heet innesteling.
  
• De vrouw is dan zwanger.
  
• De periode van ovulatie tot innesteling duurt ongeveer 9 dagen.

Zwangerschap

• Na de innesteling groeit het klompje cellen uit tot een embryo.
  
• Zo noem je het ongeboren kindje in de eerste 3 maanden.
  
• In het begin is het embryo nog klein.
  
• Om te groeien heeft het zuurstof en voedingsstoffen nodig.
  
• Die neemt het embryo op uit het slijmvlies van de baarmoeder.

• Links zie je een embryo van 7 weken oud. Het heeft een hart en bloedvaten.
  
  
• Op de plaats in de baarmoeder waar het embryo is ingenesteld, begint nu de placenta (moederkoek) te groeien).

In de placenta stroomt bloed van het embryo vlak langs het bloed van de moeder.

Door kleine gaatjes in de wanden van de bloedvaten, gaan stoffen van het ene bloedvat naar het andere.

Voeding en uitscheiding

In de placenta:

• gaan zuurstof en voedingsstoffen van het bloed van de moeder -> het bloed van het embryo.

• gaan afvalstoffen van het bloed van het embryo -> het bloed van de moeder.

Navelstreng en vruchtwater

• Verbonden met
• Navelstrengslagader --> koolstofdioxiode en andere afvalstoffen
• Navelstrengader --> zuurstof en andere voedingsstoffen (maar ook evt alcohol of drugs)
• Embryo; vruchtwater en vruchtvliezen

Slagader van het embryo

Wat is de stroomrichting?

Komt vaak terug in proefwerk

2.4 Bevruchting en zwangerschap

Na 3 maanden noem je het ongeboren kind een foetus.

Een foetus heeft al alle kenmerken (en onderdelen) van een mens.

Foetus

Na 3 maanden: embryo -> foetus (spreek uit: feutus)

• Om de foetus heen zie je de vruchtvliezen.
• De foetus ligt in vruchtwater.
• Het vruchtwater beschermt de foetus tegen stoten, uitdroging en verandering van de temperatuur.

Onderzoek

Prenataal onderzoek:

Onderzoeken om te kijken naar de gezondheid van een kind in de baarmoeder.

Afwijkingen bij het ongeboren kind kunnen zo worden opgespoord.

herhalen leerdoelen

Aan het einde van de les kan je :

• beschrijven hoe de bevruchting bij de mens verloopt
• de embryonale ontwikkeling beschrijven

zelf aan de slag

2.4 Bevruchting en zwangerschap:
Opdrachten maken in stilte