3.4 krachten in werktuigen

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

3.4 krachten in werktuigen

Wat lees je op de schaalverdeling van een krachtmeter af?

1. de grootte van de kracht
2. de kracht op de veer
3. de meetafstand
4. het meetbereik

De massa van de steen is 250 g. De krachtenschaal is 1 cm ≡ 1 N. Hoe groot is de pijl die je zou moeten tekenen?

1. 2,5 cm
2. 0,25 cm
3. 25 cm
4. 0,025 cm

De richting van de nettokracht is naar

1. links
2. rechts
3. boven
4. beneden

Bereken in de situatie hiernaast de nettokracht.
Fnetto =

Krachten

Met je vingers krijg je een vastgedraaide moer niet los. 

Met een steeksleutel gaat dit heel gemakkelijk. 

Hoe komt het dat het losdraaien met een steeksleutel zoveel gemakkelijker gaat?

Hefboom

Een breekijzer is een voorbeeld van een hefboom.

Een hefboom heeft drie punten (figuur 3):

1. een werkpunt; het werkpunt is waar je de kracht uitoefent.
2. een draaipunt; bij het draaipunt kan de hefboom draaien.
3. een last: met het last oefent de hefboom een kracht uit op een voorwerp

Noem voorbeelden van hefbomen

Wat is een hefboom?

Een draaipunt met een korte en een lange arm. 

Een last-arm en een werk-arm

Kracht vergroten

• Met een steeksleutel kun je een moer losdraaien die stevig vastzit (figuur 1). 
• Je gebruikt de sleutel daarbij als hefboom. 
• Zoals elke hefboom heeft een steeksleutel een draaipunt;
• In figuur 1 is dat draaipunt aangegeven met een rode stip.

De arm van een hefboom

De brandweerman zet het lastpunt tussen de deur.

Het draaipunt zet hij tegen de auto. 

De brandweerman duwt op het werkpunt.

Het lange uiteinde houd je vast.

Met het korte uiteinde zet je kracht op een voorwerp.

Werkarm

lastarm

De arm van een hefboom

• De arm van een kracht is de afstand tot   het draaipunt. 
• De arm staat altijd loodrecht op de lijn   waarlangs de kracht werkt. 
• Let erop dat de arm niet hetzelfde is als   de lengte van de hefboom.
• Bij de meeste werktuigen wordt ervoor   gezorgd dat de werkarm groot is en   de lastarm klein.

Dubbele hefbomen

Tangen en scharen bestaan uit twee hefbomen die om hetzelfde draaipunt draaien.

                                                                             Dubbele hefboom: 

                                                                       de ene hefboom is oranje,                                                                                    de andere is blauw.

De beide hefbomen draaien 

rond de rode stip:

het draaipunt.

        De hefboomregel = Evenwicht

  Lengte arm x kracht op arm  =         Lengte arm x kracht op arm

 

De hefboomregel

Momentwet  (Binas)

M_linksom =M_rechtsom

_{M = F×l}

F_l ×l_l = F_r×l_r

_{Werkarm × werkracht = lastarm × lastkracht}

Even oefenen

Bepaal of deze hefboom in evenwicht is als alle 50 gram wegen.

Wat is het symbool voor de kracht?

1. M
2. F
3. f
4. r

Wat is de eenheid van de kracht?

1. F
2. N
3. m
4. Nm

Welke formule moet je gebruiken voor de hefboom regel?

1. F = m x g
2. M = F : g
3. M = F x r
4. F1 x l1 = F2 x l2

Wat is het gewicht van een voorwerp op aarde met een massa van 10 kg?

1. 9,8 N
2. 98 N
3. 980 N
4. Niet uit te rekenen met deze gegevens

De arm van een kracht is altijd gelijk aan de lengte van de balk.

1. Onjuist
2. Juist

Nog even oefenen

aan de slag

maken opgaven van 3.4