Krant en Klaar februari 2021

• NT2
• MBO
• Studiejaar 1

URK

Urk was vroeger een eiland. Het lag midden in de

Zuiderzee. Het stormde vaak op de Zuiderzee.

De golven waren hoog. Soms verdronken mensen in het hoge wilde water.

In 1927 bouwden Cornelis Lely en zijn mannen een dikke, lange dijk. Die heette de Afsluitdijk en kwam tussen Noord-Holland en Friesland. In 1932 was de dijk klaar. Dat was het einde van de Zuiderzee. Het werd een groot meer en kreeg een nieuwe naam: het IJsselmeer.

Wat klopt?

1. De Zuiderzee lag in Urk
2. Urk lag in de Zuiderzee
3. Het IJsselmeer is een eiland
4. De Zuiderzee is gebouwd door Cornelis Lely.

Wat klopt?

1. Cornelis Lely bouwde een lange dijk van Urk naar het IJsselmeer
2. Door de dijk die Cornelis Lely bouwde, werd de Zuiderzee het IJsselmeer
3. Tussen 1927 en 1932 werd de Zuiderzee dichtgegooid
4. Het IJsselmeer ligt in Urk, Friesland en in Noord-Holland.

Polders

Grote delen van het IJsselmeer werden polders. Een polder is een stuk land, dat vroeger zee was. De grootste polder werd Flevoland. Op de volgende slide zie je de oude Zuiderzee en het nieuwe IJsselmeer met daarin de polders.

Het eiland Urk was vanaf 1942 geen eiland meer. Het was nu een dorp, dat bij de polder Flevoland hoorde. De Urkers waren er niet blij mee.

“Ze hebben de zee van ons gestolen”,

zeiden ze.

K

Cornelis Lely

Wat is een polder?

De Zuiderzee

Er waren toen nog geen polders

Het IJsselmeer (met polders)

 <-Urk

de Zuiderzee

de afsluitdijk

Flevoland

<-Urk

Wat klopt?

1. Het IJsselmeer werd een polder
2. Het IJsselmeer werd een polder, behalve Flevoland
3. Het eiland Urk werd een polder
4. Urk werd een deel van Flevoland.

In de tekst staat: “Ze hebben de zee van ons gestolen.”
Wat betekent dat?

Verboden

Boeren uit andere delen van Nederland

gingen nu in Flevoland wonen. Ze werden gesteund door de regering. Die had liever geen Urkers. Volgens de regering waren

Urkers goede vissers, maar geen goede boeren.

Daarom kregen ze niet zo makkelijk een stuk land. Boeren uit

andere delen van ons land kregen dat wel.

Urkers  mochten niet zomaar ergens in Flevoland gaan wonen.

Dat was verboden. Ze konden niets anders, dan in hun eigen dorp blijven. Alleen op zondag mochten ze over de dijk fietsen. In café’s in Emmeloord hingen bordjes. Daarop stond: ‘Verboden

voor Urkers.’ Pas in 1948 kwam er een weg van Urk naar de rest van de polder.

Waarom mochten Urkers niet zomaar ergens in Flevoland gaan wonen?

Urkers zien, hoe hun eiland verdwijnt

Aan de kant gezet

De mensen in Urk voelden zich

aan de kant gezet. Ze mochten in de polder niet meedoen.

Daarom keerden ze zich tegen

bestuurders en tegen regels en

wetten. Dat gevoel is er bij de

Urkers nog steeds. Urkers willen

zelf hun ruzies oplossen. “Andere mensen moeten zich daar niet mee bemoeien”, vinden ze. 

de afsluitdijk

Vooral jonge Urkers zijn al een tijd in het nieuws. Ze zorgen voor rellen. Eind vorig jaar gebeurde

dat iedere zaterdag. Ze gooiden

vuurwerk en stenen naar de politie.

In de tekst staat: “De mensen in Urk voelden zich aan de kant gezet.”
Wat betekent dat?

In de tekst staat: 'Daarom keerden ze zich tegen
bestuurders en tegen regels en wetten'.
Wat betekent dat?

Verzet

In ons land zijn regels om een eind te maken aan corona. In het

hele land is kritiek op die regels.

Toch houden de meeste mensen zich eraan. Maar op Urk is het

verzet erg groot. Verzet tegen mondkapjes bijvoorbeeld.

Of tegen het verbod op feesten.

In januari staken Urkse jongeren een teststraat in brand.

(In een teststraat laten mensen zich testen om te zien of zij corona hebben.) Journalisten die daar over schreven, werden bedreigd.

Er wonen veel jongeren op Urk. Ze hebben hun eigen plekken, waar ze drinken en

feesten. Ze doen soms dingen, die in het ‘gewone’ leven niet kunnen. Maar de bewoners

van Urk zeggen daar niet veel over. Ze kijken liever de andere kant op.

Rellen ...

In de tekst staat: “Ze kijken liever de andere kant op.”
Wat betekent dat?

1. De mensen in Urk kijken liever naar de zee, dan naar het land
2. De mensen in Urk doen alsof ze sommige dingen niet zien of weten
3. De mensen in Urk werken niet mee met de politie
4. De mensen in Urk willen liever niet op de foto.

Kleine groep?

De meeste mensen op Urk schamen zich voor het geweld van jongeren. Maar ze zeggen: “Het is een kleine groep die voor deze onrust zorgt. Maar journalisten maken alles veel erger. Die schrijven dingen die niet kloppen. Daardoor lijkt het, alsof héél Urk

vol zit met relschoppers.” De Urkers geven de journalisten dus de schuld ... Maar de journalisten denken daar anders over.

In andere steden waren in januari ook rellen. De beelden zag je op tv.

Toch vinden veel Urkers, dat hun dorp vooral de verkeerde aandacht krijgt ...

God ...

Er staan 24 kerken in Urk. Op zondag gaan daar veel mensen naar toe. Ook jongeren.

Ze vinden de regels van het geloof belangrijk. Maar naar andere regels en wetten luisteren ze niet zo. Ook niet nu we extra regels hebben door corona. De oudere mensen zeggen dat God alles ziet en alle problemen oplost. Ook corona.

Maar intussen zijn er heel veel mensen in het dorp besmet met het virus.

In de tekst staat: “Maar intussen zijn er heel veel mensen in het dorp besmet
met het virus.”
Hoe komt dat?

1. God lette even niet op
2. Jongeren doen wat ze zelf belangrijk vinden
3. Oudere mensen besmetten veel jongeren
4. Dat komt door het koude weer.

woordenschat  Urk

de polder / de polders

zich aan de kant gezet voelen

zich tegen iets keren

zich mee bemoeien

de rel / de rellen

het verzet

zich schamen voor

de onrust

de relschopper / de relschoppers

Waar komt die uitdrukking vandaan?

‘Alles is oké’

Waar komt die uitdrukking vandaan?

 ‘Alles is oké’

“Hoe gaat het?”

“Alles is oké.”

Als je dat zegt, bedoel je dat alles prima is. Er zijn geen problemen. Alles is oké. Je mag ook schrijven okee, okay, O.K. of ok. Het is allemaal hetzelfde: het gaat goed.

In 1609 woonden er maar weinig mensen in Amerika. Grote delen van dat land waren nog niet ontdekt. In dat jaar voer een Nederlands schip op een grote rivier. Dat was niet ver van de plek waar nu New York ligt. De rivier werd smaller en smaller.

Het water werd wilder. Het werd te gevaarlijk om verder te gaan. Na een poos wilde de kapitein terug. Hij keerde het schip in een bocht. Hij zag op de oevers kinderen spelen. Daarom noemde hij die plek Kinderhoeck.

Ongeveer 30 jaar later ging een groep Nederlanders daar naar toe om er te wonen. Later deden meer mensen dat.

In 1788 werd het een gemeente, waar vooral Nederlanders leefden.

De naam Kinderhoeck werd Kinderhook, maar je spreekt het

hetzelfde uit.

In 1782 werd Martin van Buren in Kinderhook geboren.

Zijn voorouders kwamen uit Nederland.

In 1837 werd hij president van

Amerika. Zijn tegenstanders gaven hem een bijnaam: Old Kinderhook (O.K.)

Dat betekent: oude man uit Kinderhook.

Van Buren vond O.K. eigenlijk een mooie bijnaam.

Het huis in Kinderhook waar Van Buren is geboren

Hij gebruikte het voor

zijn politieke partij: de O.K. Democratische Partij.

In diezelfde tijd gebruikte een krant de afkorting O.K. ook.

De krant bedoelde daarmee Oll Korrekt (alles is goed).

Het woordje Oll moet eigenlijk All zijn, maar je spreekt de A uit als een O. Het woordje

Korrekt moet eigenlijk Correct zijn, maar je spreekt de C uit als een K.

 De krant vond het leuk om die letters te gebruiken in plaats van de A en de C.

Van Buren gebruikte O.K. ook als Oll Korrekt. Daarmee bedoelde hij dat de ‘oude man uit Kinderhook’ alles goed deed.

woordenschat 'Alles is oké'

varen,  voer, hebben gevaren

de oever / de oevers

de voorouder / de voorouders

de tegenstander / de tegenstanders

de bijnaam