Dementie leerjaar 1 periode 3 les 1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Lesdoelen week 1

 De student heeft kennis van:

• De belangrijkste indelingen en verklaringen van gedrag bij dementerende zorgvragers.
• Verschillende manieren om naar een zorgvrager met een dementieel beeld te kijken.
• (basiskennis) mensen met een vorm van dementie.
• Begrippen die met Dementie te maken hebben.
• De benaderingswijzen bij dementie 

Waar denk je aan bij het woord dementie?

Vormen van dementie

• Alzheimer
• Vasculaire dementie 
• Frontaalkwab dementie
  
• Korzakov
• Lewy-Body

Wat is de meest voorkomende vorm van dementie?

1. Fronto-temporaal
2. Lewy-Body
3. Alzheimer
4. Vasculair

Signalen van dementie in het filmpje

Ziekteverloop en symptomen

1. Bedreigde ik -beginnende dementie
Beginnend- vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar 
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie
Matig- meer complexere taken, overzicht houden bijv financiën, 'verdwaaldgevoel' 
3. De verborgen ik - ernstige dementie
Ernstig- orientatieproblemen, herkent
bijv mensen niet meer, tijdsbesef 

4. De verzonken ik - ernstige dementie
Taalproblemen en volledige afhankelijkheid 

Tekst

 Bedreigde ik = beginnende dementie
Verdwaalde ik = matig ernstige dementie
Verborgen ik = ernstige dementie (volledig afhankelijk)
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Zie thema 4.13 PBSD

stadium 1 

stadium 2

stadium 3

stadium 4

Beginnende dementie

bedreigde ik

Matig ernstige dementie

verdwaalde ik

Ernstige dementie: deels afhankelijk

verborgen ik

Ernstige dementie: helemaal afhankelijk

verzonken ik

Bespreek:

- Per stadium wat de zorgvrager nog wel kan en wat niet.

- Welke begeleiding heeft de zorgvrager per stadium nodig?

DEMENTIE

Verloop van dementie

Dementie is een combinatie van symptomen

Hersencellen krimpen of verbindingen raken beschadigd.

Snelheid is afhankelijk van soort hersenziekte (er zijn meer dan 50 soorten)

Stadia:

1. Beginnende dementie

2. Matig ernstige dementie

3. Ernstige dementie, persoon is volledig afhankelijk

4. Ernstige dementie, persoon kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks en ligt in foetushouding.

wat was jouw leukste ervaring met een cliënt tijdens je stage tot nu toe?

wat was je minst leuke ervaring met een cliënt tijdens je stage tot nu toe?

Heb je in je stage te maken met cliënten met dementie?

Wat is dementie?

• Verzamelnaam voor meer dan 50 ziekten, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. 
• Verwerking van informatie in de hersenen raakt verstoord. 
• Beschadigingen in de hersenen verergeren waardoor steeds verdere achteruitgang in het functioneren. 

De bekendste is de ziekte van Alzheimer. 

Dementie is een verzamelnaam voor meer dan 50 ziekten, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken.

De verwerking van informatie in de hersenen raakt verstoord.

Beschadigingen in de hersenen verergeren waardoor iemand met dementie steeds verder achteruitgaat in functioneren.

De bekendste is de ziekte van Alzheimer. 

Wat trof je in deze korte film?

Welk beeld komt bij jou tevoorschijn als je denkt aan dementie?

Cijfers dementie (Nederland)

• >270.000 mensen met dementie. Ongeveer 12.000 mensen jonger <65 jaar. 
• Ieder uur krijgen vijf mensen dementie.
  
•  Toename door vergrijzing. Geschat wordt half miljoen in 2040.
• 65 procent krijgt de diagnose: ziekte van Alzheimer. 
• Treft ruim 8 procent van de mensen > 65 jaar.
• Treft ruim 25 procent van de mensen >80 jaar.
  
• Treft ruim 40 procent van de mensen >90 jaar.
  
• De kans is 1 op de 5 dat iemand dementie krijgt. 
• Voor vrouwen is dat 1 op 3, voor mannen 1 op 7. 

In Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie. Hiervan zijn ongeveer 12.000 mensen jonger zijn dan 65 jaar. Ieder uur krijgen vijf mensen in Nederland dementie.

 Het aantal mensen met dementie zal door vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040.

Van de mensen met de diagnose dementie heeft ongeveer 65 procent de ziekte van Alzheimer.

Ruim 8 procent van de mensen boven de 65 jaar heeft dementie.

Ruim 25 procent van de mensen boven de 80 jaar heeft dementie.

Ruim 40 procent van de mensen boven de 90 jaar heeft dementie.

De kans is 1 op de 5 dat iemand dementie krijgt.

Voor vrouwen is dat 1 op 3, voor mannen 1 op 7. 

Symptomen dementie?

Mensen met dementie hebben een combinatie van symptomen

Geheugenstoornissen 

Met één of meer cognitieve stoornissen:

• Afasie: moeite om woorden te vinden en problemen om zich uit te drukken met taal
  
• Apraxie: verminderd vermogen om motorische handelingen uit te voeren
  
• Agnosie: onvermogen om objecten te herkennen
  
• Stoornissen in uitvoerende functies : zoals rekenen, logisch nadenken, plannen

Gedragsproblemen

Dementie is er niet van de ene op de andere dag. De schade in de hersenen ontstaat vaak geleidelijk. Er wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaken van dementie, maar de oorzaak van dementie is nog niet duidelijk. Wetenschappers denken dat veranderingen in de hersenen met de ziekte te maken hebben.

0

Symptomen

1. Vergeetachtigheid
2. Problemen dagelijkse handelingen
3. Vergissingen tijd & plaats
4. Taalproblemen
5. Kwijtraken van spullen
6. Slecht beoordelingsvermogen
7. Terugtrekken uit sociale contacten
8. Veranderingen in gedrag en karakter
9. Onrust
10. Problemen met zien

Er zijn vier fasen van dementie

welke zijn dat?

welke kenmerken horen hierbij?

Ziekteverloop 4 fases

1. Bedreigde ik - beginnende dementie
2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

3. De verborgen ik - ernstige dementie

4. De verzonken ik - ernstige dementie

1. Bedreigde ik - beginnende dementie

vergeetachtig voor omgeving nog niet altijd zichtbaar moeite met meer complexere taken, overzicht houden bijv financien, 

2. De verdwaalde ik - matige ernstige dementie

Steeds meer geheugenproblemen, leeft meer in het verleden, 'verdwaaldgevoel', verminderde belangstelling, motoriek gaat achteruit 

3. De verborgen ik - ernstige dementie

leeft in een innerlijke belevingswereld, neemt zelf geen initiatief meer tot contact. Er is nog wel contact mogelijk, herkent mensen niet meer, tijdsbesef is weg . Volledig afhankelijk.

4. De verzonken ik - ernstige dementie

Volledige afhankelijkheid, brabbelwoorden en klanken. Emoties zijn moeilijk waarneembaar.  
Verzonken ik = (cliënt kan niet meer lopen, spreekt nauwelijks, ligt vaak in foetushouding als pasgeboren baby)

Specifieke gedragen 

van cliënten met dementie

• Perseveren
• Confabuleren
• Verzamelzucht
• Achterdocht
• Decorumverlies

herhalen van vragen, operkingen, verhalen

het opvullen van gaten in het geheugen met (verzonnen) verhalen om de tekorten in het geheugen te verbloemen

verlies van uiterlijke waardigheid zoals waarden en normen

Alzheimer

Vasculaire dementie

Lewy Body

Frontotemporale dementie

komt op jongere leeftijd voor. is erfelijk

trillen, gebogen houding, stijve spieren

Langzaam denken, spreken en handelen

De meest voorkomende vorm van dementie. 

Het verloop van dementie is progressief. Wat betekend dit?

Welke mengvorm van dementie komt heel veel voor?

1. Vasculaire dementie en Lewy Body dementie
2. Lewy Body dementie en Frontotemporale dementie
3. Alzheimer en Vasculaire dementie
4. Alzheimer en Lewy Body dementie

Welke hersenfunctie gaat bij dementie als eerst achteruit?

1. Het korte termijngeheugen
2. Het lange termijn geheugen

Verloop dementie

• Leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte. 
• Diagnose wordt gemiddeld na 14 maanden gesteld. Bij jonge mensen duurt dit > vier jaar. 
• Aantal klachten en de ernst ervan neemt toe. 
• Progressieve ziekte.

Mensen met dementie leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte.

De diagnose wordt gemiddeld na 14 maanden gesteld. Bij jonge mensen is dit meer dan vier jaar.

Gedurende het ziekteproces neemt zowel het aantal klachten als de ernst ervan toe.

Progressieve ziekte: Er is geen genezing mogelijk voor dementie. Uiteindelijk overlijdt een patiënt aan de gevolgen van dementie.  

Vraag 1: Hoelang kunnen mensen met de ziekte, alzheimer, leven?

Vraag 2: wat is een voorbeeld van apraxie?

1. Niet meer weten hoe je moet lopen
2. Verlies van zindelijkheid
3. Vergeten hoe de koffie gezet moet worden
4. Het constante gebruik van scheldwoorden tijdens het communiceren

Vraag 3: wat is een voorbeeld een afasie?

1. Hakkelen tijdens het vertellen van een verhaal
2. Agressief taalgebruik tijdens het communiceren
3. Termen uit andere, vroeger geleerde talen door de zinnen verwerken

Vraag 4: Wat is een voorbeeld van agnosie?

1. Het niet meer herkennen van eigen kinderen
2. Niet meer goed kunnen lopen
3. Het proces van de ogen, waardoor je langzaam blind wordt