Orthopedagogiek ADHD

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

Wat weten we nog?

Dyslexie, dyscalculie, faalangst

DYSLEXIE

DYSCALCULIE

Cliënten met deze leerstoornis hebben hardnekkige problemen met het aanleren van woorden, spellen en lezen.

Cliënten met deze leerstoornis hebben hardnekkige problemen met het leren rekenen.

Welke sterke kant past bij iemand met dyslexie?

1. Systematisch
2. Goed kunnen automatiseren
3. Denken in beelden

Bart zit in groep 6 en heeft dyslexie. Hierdoor is hij vaak faalangstig als hij moet presteren.

Bart moet een toets begrijpend lezen maken. Hoe kun je deze toets het beste aanbieden?

1. De vragen voorlezen. Bart mondeling laten beantwoorden.
2. De vragen voorlezen. Bart schriftelijk laten beantwoorden.
3. Je geeft hem extra tijd om de toets te maken.
4. Je stelt om op z'n gemak. En laat een toets op makkelijk niveau maken.

Wat is een kenmerk van dyscalculie?

1. Maakt vaak omkeringen van getallen
2. Beweegt en schrijft houterig
3. Heeft moeite met communicatie en taal
4. Kan geen tafels leren

Wat is faalangst?

1. Een angst uit schaamte. Omdat er uitstelgedrag is
2. Een angst die voortkomt uit uit schaamte die mensen voelen bij een mislukking.
3. Een angst om er niet mooi uit te zien.

Anisa ziet op tegen de presentatie van haar werkstuk voor haar klasgenoten, terwijl haar schriftelijke werkstuk al met een 8 beoordeeld is.

'Straks kan ik de vragen niet beantwoorden' is een van de gedachtes die haar faalangstig maakt. Wat kan een helpende gedachte zijn?

1. Ik ga een geweldige spreekbeurt over een goed onderwerp houden
2. Ik ga me niet zenuwachtig maken. Je kunt je over zoveel dingen druk maken
3. Ik ga mij ziekmelden. Dan komt de presentatie later. En kan ik nu rust pakken.
4. Ik vind het houden van een spreekbeurt spannend, maar ik weet meer dan mijn klasgenoten.

Tegen je zelf zeggen 'ik ben niet bang, ik ben geweldig, ik ga me dat niet aantrekken' zal niet als waarheid door jezelf gezien worden. En daarom onjuist.

Orthopedagogiek

Lesdoelen

• Prikkelverwerking 
• Betekenis afkorting ADHD
• Wat is het verschil tussen ADHD en ADD?
• Kenmerken
• Begeleiding 

"Labels plakken"
Noem hier 1 voordeel en 1 nadeel van.

Prikkelverwerking

Prikkels die ons bereiken. De hele dag door.

Van buitenaf:
- geluiden, geuren, beelden, tast, smaak

Van binnen:
- honger, pijn, dorst, denken, voelen (spierspanning)

Ervarings-oefening

Ervaar de prikkels.

Sluit je ogen. 

Luister naar het geluidsfragment. (1.30min)

Wat valt je op?

Aandacht en hyperacviteit

Cliënten met een aandachtsstoornis zijn snel afgeleid. 
Hebben moeite zich te concentreren. 
Veel cliënten daarnaast ook hyperactief. 
Die combinatie noemen we ADHD.

Attention Deficit Hyperactivity Disorder. 
Cliënten met ADHD kunnen probleemgedrag laten zien. Ze zijn zo druk en reageren impulsief, dat het storend is. Eerst doen, dan pas denken. 

Is ADHD herkenbaar voor jou?

JA, ABSOLUUT!

JA, IK HEB DAT SOMS.

NEE, IK HERKEN DAT NIET.

En wat is ADD?

Als er sprake is van een aandachtsstoornis ZONDER hyperactiviteit en impulsiviteit. Dat noemen we ADD.

Attention Deficit Disorder. 
We zien cliënten die snel afgeleid zijn. En moeite hebben om zich te concentreren. En daardoor bijvoorbeeld slordig en  vergeetachtig. Door snelle afleiding niet taakgericht. 

Uitleg bij deze afbeelding.
Bij normale prikkelverwerking is er in het brein een soort 'filter'. Linker afbeelding. De persoon kan hier redelijk goede controle over hebben. Dus kiezen wat van alle prikkels binnen komt. Waar ga je op letten? Bv in de woonkamer een boek lezen, maar er speelt ook muziek, de wasmachine draait, een hond blaft. En toch focus op letters in het boek. Bij rechterafbeelding werkt dit filter minder goed. Met alle gevolgen van dien. Alle prikkels: geuren, smaak, gevoel, licht, kleur, geluid enzovoorts...komt als het ware tegelijk binnen. Grote moeite zich dan te focussen op 1 ding tegelijk of filteren van belangrijke / onbelangrijke informatie. 

Gedragskenmerken

Aandachtsstoornis

Hyperactiviteit

Impulsiviteit

Motorische stoornis

Leerproblemen

Lage frustratiedrempel

snel afgeleid, moeite met concentratie

overbeweeglijk, rusteloos, niet stil kunnen zitten

direct reageren, eerst doen dan denken, ongeduldig

onhandig, onbeheerst, houterig

wat vandaag wordt geleerd, is morgen weer vergeten

als iets niet lukt, geeft dat snel veel frustratie

Gedragsproblemen

Bij cliënten met ADHD zien we vaak gedragsproblemen.
Bijvoorbeeld verzetten of agressie.

Ook komt angstig en depressief gedrag voor. 

Daarnaast kunnen cliënten last hebben van faalangst en negatief zelfbeeld. Dit hangt samen met het krijgen van kritiek en negatieve aandacht. --> ZIT STIL, BLIJF AF, LUISTEREN! 

Meer dan "Alle Dagen Heel Druk"
Wat zijn pluspunten van
mensen met ADHD?

Voorbeelden:
creatief, fantasierijk, enthousiast, beweegt graag en snel, eerlijk, gevoel voor humor, originele ideeën, vrolijk, doet direct wat gevraagd wordt, onderneemt en onderzoekt, stoer / durft veel, scherpzinnig: ziet alles

Wat is belangrijk in de begeleiding voor cliënten met AD(H)D?

1. Niet teveel aandacht geven aan impulsiviteit
2. Voor regelmaat zorgen
3. Voldoende fysieke afstand houden
4. Strenge regels opstellen.

Begeleiding

- zorg voor regelmaat (balans in prikkels, structuur)
- wees duidelijk (doe wat je zegt, zeg wat je doet)

- help bij selecteren van informatie (wat is belangrijk?)

- geef positieve aandacht (heb geduld, toon begrip, pluspunten)

- ruimte voor uitleven (energie kwijt kunnen)

Huiswerk

Boek: agogisch medewerker GGZ
Thema 8.17:
1a t/m c
9a t/m f
10a t/m c

PPO portfolio opdracht 1a + 1b