HC 1_begin Engelse kolonisatie - fysiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

HC 1 - Begin Engelse kolonisatie

Deze les gaat hierover

Deze les

- Waarom gingen de Britten na 1588 veel meer en sneller koloniseren dan in de periode daarvoor?

- Een voorbeeld van de eerste kolonisaties: Pocahontas

99 problems van Filips II

NL gewesten

Oorlog vanaf 1568

Duitse vorstendommen

Veel gebieden zijn onder de afpsraak 'diens gebied, diens gebed', protestants geworden. Oorlog is voorbij. 

Oorlog Turken

Vanaf 1570. In de eerste jaren vanaf de troonsbestijging van Filips vormde het zich uitbreidende Ottomaanse rijk van Süleyman de Grote in het oosten van het Middellandse Zeegebied de voornaamste externe bedreiging voor Spanje. 

Filips besloot een tegenaanval te doen Vanaf 1565 was het westelijk deel van de Middellandse Zee stevig in handen van Spanje en Filips II kon gerust ademhalen. Toch vormde de Turkse zeemacht steeds een dreiging voor de christenen. Besloten werd om Johan van Oostenrijk, een buitenechtelijk kind van Karel V, de leiding te geven over de gecombineerde vloot van de christenen die koers zette naar de Golf van Lepanto, waar de vijand zich ophield. Op 7 oktober 1571 vond daar de beroemde zeeslag van Lepanto plaats waarbij de Christenen een overwinning boekten. 

Koningin van Engeland

Koningin Elizabeth van Engeland (protestants) vermeed een confrontatie met Spanje en zegde de Nederlanden, die haar daarom hadden gevraagd, voorlopig geen steun toe. Dat veranderde na de val van Antwerpen. Drie dagen nadat de Spanjaarden de stad in bezit hadden genomen stuurde Elizabeth een leger naar Zeeland. Filips II was woest. Een Spaanse reactie kon natuurlijk niet uitblijven. Filips verordonneerde de bouw van de Grote Armada.

Spaanse Armada verslagen

1588

De hertog van Parma

Komt hij op tijd voor zijn afspraak met de Armada?

Doe het niet!

Doe het niet, zegt de hertog van Parma. De ervaren legerleider heeft weinig vertrouwen in het plan van Filips II om een gigantische oorlogsvloot naar Engeland te sturen. Maar Filips is vastberaden. Het bewind van de protestantse koningin Elizabeth I is hem al jaren een doorn in het oog. In het voorjaar van 1588 vertrekken zo’n 130 schepen uit Lissabon om een invasie van Engeland voor te bereiden. Parma moet daarna op land het karwei afmaken. Parma moet een groot leger van 15.000 soldaten aan kust bij Duinkerken op de been brengen om met de armada naar Engeland te worden verscheept.

Hertog van Parma

Queen Elizabeth I 

Calais

In het Kanaal blijkt snel dat de aarzelingen van Parma en Medina-Sidonia terecht zijn geweest. De invasieplannen van de Spaanse koning leken heel simpel. De Armada kreeg bevel naar het Kanaal te varen, waar de hertog van Parma en zijn dertigduizend geoefende soldaten, die in Vlaanderen gelegerd waren, zich bij hen zouden aansluiten. De gecombineerde strijdkrachten zouden dan het Kanaal oversteken, bij Essex aan land gaan en naar Londen oprukken. Filips veronderstelde dat de Engelse katholieken hun protestantse koningin in de steek zouden laten en zijn troepen zouden komen versterken.

Filips’ plan vertoonde echter ernstige gebreken. Hij ging ervan uit dat hij door god zou worden gesteund, maar hield geen rekening met twee belangrijke obstakels: de sterkte van de Engelse vloot en de moeilijkheid de troepen van de hertog van Parma op te halen terwijl er geen haven was die daarvoor diep genoeg was. De hertog van Medina-Sidonia had zich aan zijn opdracht gehouden en had zich met de Armada naar de plek begeven waar de hertog van Parma en zijn troepen zich bij hen zouden aansluiten. In afwachting van bericht van de hertog van Parma gaf hij de vloot bevel om bij Calais, voor de Franse kust, voor anker te gaan. Terwijl de Spaanse schepen voor anker lagen en kwetsbaar waren, lieten de Engelsen acht schepen op hen af drijven die ze met brandbare materialen hadden gevuld en vervolgens in brand hadden gestoken. Het merendeel van de Spaanse kapiteins zette in paniek koers naar volle zee om aan het gevaar te ontkomen. Daar werden ze door de stevige wind en de stroming noordwaarts gedreven.

Einde Spaanse Armada

Ondanks de enorme omvang slaagt de Armada er niet in de Engelse vloot echt in de problemen te brengen, en begin augustus is het gedaan met de invasiepoging. De reis terug, via Schotland en Ierland, wordt een drama op zich. Als de verzwakte vloot in zwaar weer terechtkomt, vergaat een groot deel van de schepen die de confrontatie met de Engelsen hebben overleefd. De zeelui die zwemmend de kust weten te bereiken, worden met duizenden afgeslacht.

Maar wat als...

De Spanjaarden wél in hun plan geslaagd zouden zijn?

Hoe zag de wereld er nu dan uit?

Op de volgende sheet

Een voorbeeld van de eerste kolonisaties: Pocahontas

Pocahontas

Pocahontas’ echte naam was Matoaka. ‘Pocahontas’ was haar bijnaam als kind, en betekent in haar taal: "ondeugend meisje". 

‘Door de Powhatan-prinses - die een Engelse dame was geworden - naar Engeland te brengen om te worden getoond aan royalty's, geestelijken en kooplieden, hoopte de Virginia Company meer geld en meer kolonisten naar Virginia te trekken.’

‘In the utmost of my extremities, that blessed Pokahontas, the great king’s daughter of Virginia, oft saved my life.’

– John Smith

Wat gaan we doen?

Lees of bespreek met je docent de biografie van Pocahontas op F-site.nu in dit opdrachtenblad. Bekijk de bronnen en beantwoord de vragen bij opdracht 1 op het opdrachtblad.

Afsluiten

Kun je deze vragen nu beantwoorden?

- Waarom gingen de Britten na 1588 veel meer en sneller koloniseren dan in de periode daarvoor?

- Een voorbeeld van de eerste kolonisaties: Pocahontas

Huiswerk...

1. Vragen 1.1 t/m 1.3, blz. 8