1.5: Laag-Nederland t/h

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

1.5 Laag-Nederland

Wat gaan we doen?

Leerdoelen

1. Start maken aan paragraaf 1.5

2. Maken opdrachten

3. Les afsluiten

* Ik weet wat veen is en wat dijken en polders zijn.

* Ik begrijp waarom er veel klei en veen in Laag-Nederland voorkomt en hoe de mens daar bruikbare landbouwgrond van gemaakt heeft.

* Ik kan op een topografische kaart de kenmerken van Laag-Nederland aangeven.

Aan de kust

Het westelijke deel van Nederland ligt laag en is vaak door de zee overspoeld.

Door de zee ontstaan stranden en duinen

Aan de kust

• Het westelijke deel van Nederland ligt laag en is vaak door de zee overspoeld -> door de zee ontstaan stranden en duinen
• Gat in de duinen -> ontstaan waddenzee
• Bij stilstaand water -> kleideeltjes naar de bodem -> dikke lagen klei
• Waddenzee veranderd in moeras -> dode plantenresten hopen zich op onder water -> geen zuurstof -> materiaal verrot niet -> ontstaan veen

Bij vloed stroomt het water naar binnen en bij eb stroomt het weer weg

1. Zee brak door de duinen

2. Er ontstaat soort Waddenzee

3. Water staat stil: klei zakt naar beneden.

4. Gat in de duinen ging dicht: de Waddenzee werd moeras.

5. Dode plantenresten kwamen

= stuk zee langs de kust dat regelmatig droogvalt

Hoe Laag-Nederland ontstond door zeespiegelstijging

* 1000 jaar v. Chr. is een nieuwe strandwal gevormd langs de kust

* achter de strandwal ontstond de Waddenzee --> binnenzee Water stond vaak stil = sedimentatie van zeeklei

Laag-Nederland

* Het landschap in NL is vooral na de laatste ijstijd ontstaan

* De temperatuur steeg --> zeespiegel steeg

* In deze periode ontstonden veel grondsoorten

Hoe Laag-Nederland ontstond door zeespiegelstijging

* De stranden en duinen zijn gevormd door de zee

* achter de duinen ontstond een moerasgebied, hier vormde zich een laag veen

Samengevat

De grondsoorten in Laag-NL zijn afgezet onder verschillende omstandigheden

Duinzand --> door golven en wind

Zeeklei --> In stilstaand water achter de duinen

Veen --> dode plantenresten onder water zonder zuurstof

Hoog-Nederland

Laag-Nederland

Opdrachten

Paragraaf 1.6: opdrachten maken

1.6 Het landschap in Laag-Nederland

Wat gaan we doen?

- Herhalen

- Paragraaf 1.6 afmaken

- Maken opdrachten

- Afsluiting

Leerdoelen

Ik weet welke maatregelen de mens in Laag-Nederland heeft genomen om zich tegen het water te beschermen

Ik begrijp hoe Laag-Nederland is opgevuld met veen en klei

Ik kan met behulp van een foto of kaart bepalen of een landschap in Hoog- of Laag-Nederland ligt

De bewoners van Laag-Nederland

Moesten hun gebouwen beschermen tegen overstromingen

Dus ze bouwden op terpen 

Zijn de terpen of de dijken ouder?

De eerste dijken bestonden uit terpen die met elkaar verbonden waren

= de eerste polders!

de dijk      

Binnen- en buitendijks

Buitendijks gebied

Binnendijks gebied

Welk gebied ligt hoger ten opzichte van de zeespiegel?

Polder

Stuk land, omgeven door

dijken, waar de waterstand

geregeld kan worden.

Vaak onder NAP

het gemaal pompt het water weg

Binnendijks

Buitendijks

De mens heeft al eeuwenlang

het landschap van Hoog-Nederland en 

Laag-Nederland ingericht.

Op welke foto zie je Laag-Nederland 

afgebeeld?

1. Het plaatje boven
2. Het plaatje onder

1. Hoog-Nederland 2. Laag-Nederland

1. Hoog-Nederland 2. Laag-Nederland

Opdrachten

Paragraaf 1.6: opdracht 1, 4, 5 en 6

Afsluiting

Onduidelijkheden?

Huiswerk volgende les: paragraaf 1.6 opdracht 1, 4, 5 en 6

Volgende les: herhalen