Feit en mening

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Feit en mening

Theorie

• Feit: controleerbaar,  je kan er niet over discussiëren. Typische verwoordingen: "Het is bewezen dat...", "Onderzoek wijst uit dat..."
• Mening: persoonlijk standpunt waarmee je het oneens kunt zijn. Typische verwoordingen: "Ik vind dat...", "Volgens mij..."

Geef een voorbeeld van een feit.

Informatief artikel versus opiniestuk / recensie

Artikel: "Jake Paul wint gevecht tegen Mike Tyson" (= feit)

Recensie: "Schijnvertoning van de eeuw" (= mening)

Maar: in de praktijk is het onderscheid niet altijd even eenvoudig

"Kevin De Bruyne voetbalt beter dan jullie leerkracht Nederlands."

1. Feit
2. Mening

"Kevin De Bruyne voetbalt beter dan Eden Hazard."

1. Feit
2. Mening

Belang van duidelijke criteria

Let op met woorden als 'goed' of 'beter': op welk vlak?

"Het is goed om biologisch te eten."

1. Feit
2. Mening

"Als je gezond wil leven, moet je gevarieerd eten en voldoende bewegen."

1. Feit
2. Mening

"In Siberië is het 's winters koud."

1. Feit
2. Mening

"In België is het 's winters koud."

1. Feit
2. Mening

Belang van referentiekader

• Waarmee vergelijk je?
• Vanuit welke achtergrond vel je een oordeel? Woon je in Spitsbergen of in Spanje?

"Parijs is de hoofdstad van Frankrijk."

1. Feit
2. Mening

"De Krim is deel van Oekraïne."

1. Feit
2. Mening

"Taiwan is deel van China."

1. Feit
2. Mening

Feiten zijn vaak mensenwerk

• Volgens het internationaal recht is de Krim nog steeds Oekraïens, maar het wordt sinds 2014  bezet door Rusland 
• Ook over Taiwan is er al lang onenigheid

• Sommige feiten kunnen veranderen als voldoende mensen akkoord gaan

Maar veel feiten zijn tijdloos 

• Licht beweegt sneller dan geluid
• 2+2=4
• De som van de hoeken van een driehoek is 180 graden
• .....

Standpunt en argument

• Standpunt: mening die onderbouwd is met argumenten en bedoeld is om te overtuigen
• Bijvoorbeeld: "tabaksreclame zou verboden moeten worden"
• Argument: onderbouwt een standpunt
• Bijvoorbeeld "het is wetenschappelijk bewezen dat roken kanker veroorzaakt"

Verschillende soorten argumenten

• feit
• oorzaak-gevolg
• voor- of nadeel
• autoriteit
• voorbeelden als bewijs
• vergelijking
• kenmerk 

Feit

"Kennis van het Engels is noodzakelijk, want de taal wordt door 900 miljoen mensen gesproken."

Oorzaak-gevolg

"Roken is schadelijk, want het veroorzaakt longkanker."

Voor- of nadeel

"Roken is slecht, want het veroorzaakt longkanker (en daar kan je van sterven)."

Autoriteit

"Marc Van Ranst zegt dat het nieuwe vaccin betrouwbaar is."

Voorbeelden als bewijs

"België heeft veel mooie steden: denk maar aan Gent, Antwerpen, Brugge..."

Vergelijking

"Vincent Kompany was een goede verdediger voor de Duivels, zeker als je hem vergelijkt met Wout Faes."

Kenmerken

"Kevin De Bruyne is een goede voetballer, want zijn doorsteekpassen zijn loepzuiver."

Opgelet

Het feit dat je een van de bovenstaande argumenten gebruikt, betekent niet per se dat je argument deugdelijk is of dat je standpunt goed onderbouwd is.

Bijvoorbeeld: RFK Jr., de nieuwe minister van Volksgezondheid van de VS (autoriteitsargument), zegt dat vaccins schadelijk zijn, maar heeft daar geen bewijs voor.

Oefeningen: boek p. 76-78