H6.1 Koolwaterstoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo lwoo, vwo
• Leerjaar 4

4V H6.1 Koolwaterstoffen

Leerdoelen:

- Koolwaterstoffen kunnen indelen op algemene kenmerken

- Vanuit het koolstofskelet of structuurformule de molecuulformule afleiden

- Begrip homologe reeks kennen en kunnen toepassen

- Effect van isomerie op het kookpunt kunnen uitleggen

- Zelfwerkzaamheid: Maak van 4.1 1 tm 3, 4, 5c en 6

Wat is een koolwaterstof?

organische verbindingen van uitsluitend waterstof (H) en koolstof (C). 

4 manieren voor hetzelfde molecuul

• RV´s met koolstofverbindingen altijd m.b.v. structuurformules (tenzij anders vermeld).
• koolstofskelet (rechts) kunnen lezen, niet zelf maken.

Zijtak

Vertakt

Stam

Alifatisch

Onverzadigd

Cyclisch

Verzadigd

Onvertakt

Langste aaneengesloten reeks van C-atomen

Aan de stam hangen 1 of meerdere C-atomen

C-atomen vormen 1 aaneengesloten keten

Aan de stam hangen 1 of meer   C-atomen

In het molecuul zit een ringsysteem

Geen C=C of drievoudige binding C,C binding

minimaal een dubbele of drievoudige C,C-bindingen

bevat geen benzeen ring(en)

Aromatisch: bevat wel benzeenringen

Benzeen

Dit molecuul is:

Vertakt

Onvertakt

Alifatisch

Aromatisch

Cyclisch

Onverzadigd

Verzadigd

Dit molecuul is:

Vertakt

Onvertakt

Alifatisch

Aromatisch

Cyclisch

Onverzadigd

Verzadigd

Dit molecuul is:

Vertakt

Onvertakt

Alifatisch

Aromatisch

Cyclisch

Onverzadigd

Verzadigd

Dit molecuul is:

Vertakt

Onvertakt

Alifatisch

Aromatisch

Cyclisch

Onverzadigd

Verzadigd

Homologe reeks

• Groep stoffen waarvan de moleculen dezelfde algemene formule hebben (molecuul wordt telkens CH₂ groter).
• Alle verbindingen in de homologe reeks hebben vergelijkbare fysische èn chemische eigenschappen.

 

alkadieen

alkaan

alkeen

alkyn

Isomeren

• dezelfde molecuulformule, maar andere structuurformule
• dit zijn verschillende stoffen, met een andere set stofeigenschappen

Kookpunten vergelijken van 2 isomeren met molecuulformule C4H10

Hoogste kookpunt

Laagste kookpunt

In welk blok staan twee isomeren en
 in welk blok staan twee dezelfde moleculen? 

dezelfde moleculen

isomeren

Zoek steeds de 2 isomeren bij elkaar 

(zelfde molecuulformule, andere structuur (tekening)

4V H6.1 Koolwaterstoffen

Leerdoelen:

- Koolwaterstoffen kunnen indelen op algemene kenmerken

- Vanuit het koolstofskelet of structuurformule de molecuulformule afleiden

- Begrip homologe reeks kennen en kunnen toepassen

- Effect van isomerie op het kookpunt kunnen uitleggen

- Zelfwerkzaamheid: Maak van 4.1 1 tm 3, 4, 5c en 6