Persoonlijkheidsstoornissen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Persoonlijkheidsstoornissen

Wat gaan we deze les bespreken?

1. Wat is er een persoonlijkheidsstoornis​
2. Cluster A,B,C​
3. Borderline​
4. Antisociale persoonlijkheidsstoornis​
5. Theatrale persoonlijkheidsstoornis​
   
6. Behandeling​
7. Houding hulpverlener

Persoonlijkheidsstoornissen

Wat is het verschil tussen een psychiatrische aandoening en een persoonlijnkheidsstoornis?

Persoonlijkheidsstoornis

Extreme persoonlijke eigenschappen, die vaak als hinderlijk worden ervaren. 

Deze eigenschappen bezorgen de persoon zelf en de omgeving voortdurend last. Iemand met een persoonlijkheidsstoornis is niet goed in staat zijn gedrag aan te passen aan wisselende omstandigheden.

Eerste uitingen

​

De eerste uitingen tussen 18- en 25-jarige leeftijd: 

Een levensfase met grote veranderingen op het gebied van relaties, werk en leefomgeving. 

Clusters persoonlijkheidsstoornissen

De DSM-5 spreekt van 11 persoonlijkheidsstoornissen die in 3 types zijn onderverdeeld.

Cluster A, B en C

cluster A

Persoonlijkheidsstoornis cluster A

Vreemd, apart, weinig contacten

• paranoïde
• schizoïde
• schizotypische

Onder cluster C vallen mensen die over het algemeen erg angstig zijn. Ze zijn bang om relaties aan te gaan of juist om mensen te verliezen. Ze vermijden conflictsituaties en hebben moeite om zelfstandig in het leven te staan.

Vermijdend​

Afhankelijk​

Dwangmatig

psyq.nl

cluster B

Persoonlijkheidsstoornis cluster B

Vaak impulsief, reageren verhit en vinden het moeilijk om met hun emoties om te gaan

Tot cluster B behoren mensen die zeer verhit kunnen reageren, impulsief zijn en het moeilijk vinden om met hun emoties om te gaan.

Borderline

antisociaal

histrionisch

narcistisch

cluster C

Persoonlijkheidsstoornis cluster C

Kenmerken: angstig, gespannen en grote mate van controle

Onder cluster C vallen mensen die over het algemeen erg angstig zijn. Ze zijn bang om relaties aan te gaan of juist om mensen te verliezen. Ze vermijden conflictsituaties en hebben moeite om zelfstandig in het leven te staan.

Vermijdend​

Afhankelijk​

Dwangmatig

Niemand is een klier voor zijn plezier

Borderline

Wat weet je al van borderline?

Borderline

• Impulsiviteit​
  
• Stemmingswisselingen​
  
• Relaties bouwen en breken​
  
• Zwart-wit denken​
  
• Psychotische kenmerken​
  
• Automutilatie​
  
• Identiteitsproblemen​
  
• Vervreemd voelen

Liefde en grenzen maakt van patienten mooie mensen

Filmpje: Goed hulpverlenen of zinloos medisch handelen?

deleidsepsychiater.nl

fictieve casus. Discussievraag: Goed hulpverlenerschap of zinloos medisch handelen?

Theatrale persoonlijkheidsstoornis

Theatrale persoonlijkheidsstoornis

• Theatraal (overdreven) gedrag.​
  
• Oppervlakkige emoties.​
  
• Voortdurend op zoek naar aandacht, bevestiging en goedkeuring.​
  
• Makkelijk beïnvloedbaar door anderen of door omstandigheden.​
  
• Ongepast seksueel verleidelijk gedrag.

Omgang

• Zorg voor voldoende afstand​
  
• Ben duidelijk

Behandeling

• Psychotherapie​

Schematherapie is een vorm van cognitieve gedragstherapie die kan helpen om hardnekkige patronen van denken, voelen en doen te veranderen. 

Dialectische gedragstherapie: Het uitgangspunt van DGT is dat de borderline gedragingen het resultaat zijn van enerzijds hoge kwetsbaarheid voor emoties en prikkels en anderzijds uw neiging uzelf en uw emoties te veroordelen.​

Cognitieve therapie​:Hierbij leer je de symptomen van je angst te herkennen en probeer je je gedachtes die de hevige angst opwekken te veranderen.​

​

• Opstellen signaleringsplan

Houding hulpverlener

• Wees geïnformeerd.​
  
• Bewaar geduld​
  
• Zeg wat je doet, doe wat je zegt.​
  
• Maak goede afspraken​
  
• Maak duidelijke waar je wel en waar je niet kunt helpen.​
  
• Overleg met anderen

Antisociale persoonlijkheidsstoornis

Antisociale persoonlijkheidsstoornis

• Prikkelbaar​
  
• Agressief​
  
• Onverschillig​
  
• Impulsief​
  
• Moeite met regels​
  
• Externaliseren​
  
• Liegen​
  
• Roekeloos

Omgang

• Zorg voor voldoende afstand​
  
• Ben duidelijk

Persoonlijkheidsstoornis cluster A

• Worden omschreven als 'vreemd' of 'excentriek'
• Kenmerken: weinig contact met anderen. Leven alleen of geïsoleerd. Zoeken niet snel hulp 
• Kan sprake zijn van psychotisch gedrag

Ze kunnen ‘vreemd’ of ‘apart’ overkomen. Vaak hebben zij weinig contact met anderen en leven alleen of geïsoleerd. Zij zullen niet snel hulp zoeken.

Paranoïde​

Schizoïde​

Schizotypisch