KA 32: Discussies over de 'sociale kwestie'.

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

welkom!

1. intro

2. de sociale kwestie

3. 1848 en democratisering

4. afronding

5. aan het werk!

 

KA 32: discussies over de Sociale Kwesties

er ontstond discussie over de arbeidsomstandigheden van de arbeiders

de Sociale Kwestie

de opvatting van (rijkere) burgers dat er iets moet veranderen aan de slechte leefomstandigheden van arbeiders ten gevolge van de industriële revolutie

de Sociale Kwestie.

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.

• Eind 19e eeuw., vooral in de steden.
• 'De rijken worden rijker, de armen worden armer’
• Alleen ‘de rijken’ mogen stemmen
• Hierdoor blijven ‘de rijken’ aan de macht

Let op: De weekinkomsten van een mannelijke arbeider

was ongeveer 900 cent (9 gulden)

0

Wie helpt de arbeiders? 

• Nederland kent drie grote politieke groepen: socialisten (links), confessionelen (midden) en liberalen (rechts)

• Deze politieke groepen hebben allemaal een andere oplossing voor de Sociale Kwestie, maar ook allemaal eigen belangen

Liberalen

• Nachtwakersstaat: overheid zorgt alleen voor orde en veiligheid
• 
  
• Rijke burgers
• 
  
• Economie helemaal vrij laten
• 
  
• Sociale wetten kosten veel geld

Conservatieven/ Confessionelen

• Confessie=geloof (Protestant/Rooms-katholiek)

• Ongelijkheid omdat God het zo wil
• conservatief 

• Goede christenen helpen elkaar

• Werkgevers en werknemers moeten er samen uitkomen

Socialisten

• Overheid moet er alles aan doen om arbeiders te beschermen

• Betere arbeidersomstandigheden (o.a. meer loon)

• Om dit te bereiken: strijd voor algemeen kiesrecht (ook met stakingen en demonstraties)

• 
  

ondertussen.....

1848

• Belangrijkste Grondwetswijzing in de Nederlandse geschiedenis: basis voor de huidige grondwet
• Koning is onschendbaar, ministeriële verantwoordelijkheid
• Nederland wordt een parlementaire democratie en constitutionele monarchie
• Invoering censuskiesrecht
• Klassieke grondrechten worden vastgelegd
• rechtstreekse verkiezing van Tweede Kamer, gemeenteraden en Provinciale Staten
• indirecte verkiezing van de Eerste Kamer

Van liefdadigheid naar sociale wetten

• Armenwet (1854)

• 'Kinderwetje van Van Houten' (1874)
  

• Leerplichtwet (1900), 
• Woningwet (1901),
• Ongevallenwet (1901)

• Let op: Meestal waren de uitkeringen erg laag en voor korte tijd

Vóór de Woningwet...

...na de Woningwet

Alkoof: Een alkoof is een nis zonder ramen in een gebouw.

Aan het werk!

Leren en lezen KA 32

maken 32.1 t/m 32.9

(optioneel = naar keuze, niet verplicht)

32.1 (optioneel)

32.2 (optioneel)

32.3 (optioneel)

32.4 (optioneel)

32.5 (verplicht)

32.6 (verplicht)

32.7 (verplicht)

32.8 (verplicht)

32.9 (verplicht)

Wie helpt de arbeiders? (1)

• Sommige fabrikanten gaven de arbeiders wél wat extra's (soms ook uit eigen belang: een fittere arbeider werkt harder...)

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Waarom kan je de de protestanten niet echt een emancipatie beweging noemen?