H5 thema 1 Stofwisseling bs 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Uit het Thema Ecologie (H4)

De producenten zijn autotroof en kunnen door koolstofassimilatie (fotosynthese) organische stoffen produceren voor het hele ecosysteem.

Autotrofe organismen gebruiken meestal energie in de vorm van licht voor assimilatie.

Het draait in de natuur natuurlijk niet om ketens, maar om kringlopen!

Reducenten zijn dus essentieel om de kringloop van stoffen te sluiten.

Let goed op bij het gebruik van de term voedingsstof.
Denk dan: voor wie is die voedingsstof?

Autotrofe organismen hebben namelijk anorganische voedingsstoffen nodig.

Heterotrofe organismen moeten organische voedingsstoffen opnemen!

Kennis:                                                                           Bs 2

1. DNA (gen) -> RNA -> eiwit
2. Enzymen zijn altijd eiwitten.
3. De code voor het maken van alle duizenden verschillende enzymen in ons lichaam staat dus in de duizenden genen die we hebben.
4. We hebben duizenden verschillende enzymen, want enzymen zijn substraat-specifiek.
5. Enzymen ontlenen vaak hun naam aan het substraat dat ze knippen of plakken, gevolgd door -ase.
   

Een enzym is een eiwit

• Denaturatie
  

Enzym = bio-katalysator

• een enzym kan moleculen afbreken of opbouwen
• een enzym kan reacties katalyseren (versnellen)
• één specifiek enzym versnelt één specifieke reactie (substraatspecifiek)
  
• een enzym wordt gebruikt, niet verbruikt
  

Elk enzym zijn eigen functie:

• Splitsend enzym- hydrolyse m.b.v. water
• Opbouwend enzym- condensatie reactie
  

Voorbeeld: een verteringsenzym

Wat heeft een enzym nodig om een product te maken?

1. ATP
2. eiwit
3. fotosynthese
4. substraat

Wat betekent het dat een enzym substraatspecifiek is?

1. Een enzym kan maar één type substraat produceren
2. Een enzym kan maar één type substraat omzetten
3. Een enzym heeft maar één actief centrum
4. Een enzym wordt geactiveerd door één specifiek substraat

Enzymactiviteit

= Hoeveelheid substraat die per tijdseenheid wordt omgezet.

Hangt af van:

• Temperatuur
• Zuurgraad
• Substraat concentratie

Enzymactiviteit

De enzymactiviteit kan worden uitgedrukt in:

• de hoeveelheid substraat die per tijdseenheid wordt omgezet;
• de hoeveelheid reactieproduct die per tijdseenheid ontstaat.
  

De enzymactiviteit kan ook worden afgeleid uit de tijd die een bepaalde hoeveelheid enzym nodig heeft om een bepaalde hoeveelheid substraat om te zetten.

Welk enzym zal het meeste voorkomen in het menselijk lichaam?

1. enzym x
2. enzym z
3. enzym y
4. enzym x en y

Wat is de optimum temperatuur van enzym Y?

1. 10 °C
2. 30 °C
3. 35 °C
4. 43 °C

Wat is de maximum-temperatuur van enzym Z?

1. 35 °C
2. 55 °C
3. 60 °C

De maximumtemperatuur van een enzym vertelt je...

1. ...bij welke temperatuur het enzym kapot gaat
2. ...bij welke temperatuur het enzym gaat werken
3. ...bij welke temperatuur het enzym het beste werkt
4. geen van genoemde antwoorden

Enzym simulatie

• Nodig: 3 mensen per team
  1x enzym, 1x timer, 1x teller
• Het ‘enzym’ houdt 1 hand achter de rug. Pakt binnen 10 seconden zoveel mogelijk schuimpjes (=substraat) van de grond op. Let op: 1 per keer!
• Eerst 5 schuimpjes op grond.
• Dan 10, 15, dan veel
• Maak hiervan een grafiek.
• Doe het nogmaals, maar nu met 2 enzymen.

Enzym simulatie