8.4 Veranderingen in Ecosystemen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H8 Ecosystemen en evenwicht

Wat staat je te wachten?

4Hbiol2

4Hbiol3

In de stikstofkringloop vindt in de grond een omzetting plaats van afval (dode resten van organismen) in (stikstof)mineralen. Welke organismen zorgen voor deze omzetting?

1. Planten
2. Dieren
3. Bacteriën en schimmels

Afbraak van N-bevattende organische stof in ammonium en ammoniak heet...

1. nitrificatie
2. denitrificatie
3. ammonificatie
4. fixatie

Welke kringloop/kringlopen zijn bij eutrofiëring verstoord?

1. Koolstofkringloop
2. Stikstofkringloop
3. Koolstofkringloop en stikstofkringloop

De stikstofbacteriën in wortelknolletjes vormen een belangrijke schakel in de stikstofvoorziening van bepaalde klavers.
Welke bewering over de bacterie bij het omzetten van stoffen met stikstof is juist?

1. Bacterie zet anorganische stoffen om in andere anorganische stoffen
2. Bacterie zet anorganische stoffen om in organische stoffen
3. Bacterie zet organische stoffen om in anorganische stoffen
4. Bacterie zet organische stoffen om in andere organische stoffen

Stikstofkringloop

8.4 Veranderingen in Ecosystemen

Leerdoelen

1. Je kan uitleggen waardoor populatieschommelingen kunnen optreden
2. Je weet hoe je populatiegroottes kan bepalen
   
   
3. Je kan uitleggen hoe (a)biotische factoren veranderen met tijd
4. Je kan uitleggen hoe samenstellingen van populaties en de gebieden veranderen

Populatiegroottes

1. Geboorte/sterfte/migratie
2. Intraspecifieke competitie - binnen één soort

Neemt hoeveelheid voedsel onderaan de voedselpiramide toe, dan de hoeveelheid organismen hoger in de piramide ook

Concurrentie/competitie

Wat leidt NIET tot een populatiegroei van een soort?

1. Meer predatie
2. Stijging in het aanbod van voedsel
3. Afname van ziektes
4. Minder concurrentie van andere soorten

Bepalen populatiegrootte

De grootte van een populatie wordt weergegeven als populatiedichtheid (= het gemiddelde aantal individuen per oppervlakte-eenheid of volume-eenheid)

Manieren om de populatiegrootte te bepalen:

• Steekproef: tellen van aantallen in een 1m2 en dan omrekenen voor het gehele gebied
• Vangen, merken en terugzetten

Vangen, merken en terugzetten

N = populatiegrootte

M = aantal 1ste vangst

Nv = aantal 2de vangst 

Mv = aantal gemerkte bij 2de vangst

N = (Nv / Mv) * M

Successie

• Successie is het opeenvolgen van de soortensamenstelling van planten en dieren
  
• Bij successie veranderen de omstandigheden hier door kunnen er nieuwe planten en dieren in het systeem komen
  
• Zo kan in de loop van de tijd een kale duin veranderen in een bos

Successie

Er barst een ondergrondse vulkaan uit en er ontstaat een nieuw eiland. Welke successie gaat waarschijnlijk plaatsvinden?

1. Primaire successie
2. secundaire successie

Afronding

Huiswerk: opdracht 5, 6, 7, 8, 11, 12 en 13 van 8.4 

Resultaten van het PO Groentekweek

• Vul de waarnemingstabellen in
• Verwerken van resultaten? 
• Wat moet er in de presentatie?

Presentatie

• Welke plant? Welke abiotische factoren? 
• Hypothese? Zorg voor een goede theorie!
•  Resultaten in overzichtelijke grafieken 
• Welke conclusies kun je trekken? 
• Discussie: conclusie plaatsen in theorie, verbeterpunten en vervolgonderzoek