Les 2 Grondwet en rechtsstaat

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 3

Hoofdstuk 1

De Grondrechten

Artikel 1

Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. 

Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.

Geef een voorbeeld van discriminatie

Klassieke grondrechten

Beschermen ons tegen de overheid 

Geven ons rechten tegen een te machtige overheid

Staan sinds 1848 in de Grondwet

Klassiek betekent: 'iets uit vroeger, maar niet verouderd'

bijvoorbeeld:

• Artikel 1: Anti-discriminatie artikel


• Artikel 2: Wie is Nederlander?


• Artikel 4: Kiesrecht


• Artikel 7: Vrijheid van meningsuiting


• Artikel 8: Recht op vereniging


• Artikel 9: Recht op vergadering


• Artikel 10: Onaantastbaarheid van de persoonlijke levenssfeer


• Artikel 11: Onaantastbaarheid van het lichaam


• Artikel 13: Briefgeheim

welke van deze klassieke
grondrechten ken je?

welke van deze klassieke
grondrechten vind jij
het belangrijkste?

Sociale grondrechten

Plichten van de overheid: 

zorgen voor een goed bestaan

Zijn pas later in de Grondwet gekomen

bijvoorbeeld:

• Recht op veilig bestaan


• Recht op onderwijs


• Recht op gezondheidszorg


• Recht op woongelegenheid


• Recht op bewoonbaar gebied


• Recht op rechtsbijstand


• Recht op werk

welke van deze sociale
grondrechten ken je?

welke van deze sociale
grondrechten vind jij
het belangrijkste en waarom?

Nederland is een rechtsstaat

• Er zijn grondrechten
• Er is onafhankelijke en openbare rechtspraak
• Er is een scheiding der machten
• Er is een grondwet
• De macht van de overheid is vastgesteld door rechtsregels

Wat is de trias politica?

Scheiding van de machten:

1. De wetgevende macht: de regering (de koning en de ministers). Eerste kamer en de tweede kamer (parlement). Ze maken en controleren wetten.

2.De uitvoerende macht: regering, provincies en gemeentes. Ze voeren de wetten uit. Ook Politie (MvJ) en Defensie (MDef).

3. De rechterlijke macht: onafhankelijke rechters en het Openbaar Ministerie

Wat vind je van de scheiding
van de machten? En waarom?

Bedenk een situatie waarbij het goed is dat de 3 machten zijn gescheiden

Wie bedacht de regels t.a.v. Corona?
Wie controleert dit?
Wie straft bij overtreding?