Les 4, deel 2/3: Wildplukken

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 6

Les 4: Wildplukken

DEEL 2

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

 

        weet je meer over het nieuws;

        weet je meer over wildplukken, welke regels daarbij

        gelden en waarom die belangrijk zijn.

    

        kun je de tekst samenvatten met behulp van een mindmap;

         kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies nu zelf een nieuwsartikel van één van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

Wildplukken, wat zijn de regels?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

eerst even scannen

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: Genoeg.nl (6/9/2023)

Tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over 'wildplukken' en de regels daarvoor, denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

Wildplukken: wat zijn de regels?

De herfst is natuurlijk de tijd van de dwarrelende bladeren maar zeker ook van opkomende paddenstoelen, bramen en vallende kastanjes. Lekker, versgeplukt wild uit het bos! Maar dan het liefst zonder de natuur te beschadigen. Hoe zit het eigenlijk: mag je in Nederland überhaupt wildplukken? En wat zijn daarvoor de regels?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

überhaupt

Betekenis: eigenlijk, hoe dan ook

Bespreeksuggestie(s):

• 
  

Heb jij wel eens gewildplukt in het bos (kastanjes geraapt of bramen geplukt)?

Leg uit.

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

Welke regels zijn bijvoorbeeld belangrijk bij wildplukken, denk jij?

Leg je antwoord uit.

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Natuurbescherming
Officieel is wildplukken in Nederland op veel plekken verboden. Dit heeft vooral te maken met de natuurbescherming. Het plukken van een handvol bramen of paddenstoelen lijkt misschien onschuldig, maar volgens ecologen kan dit een grotere impact hebben op de natuur dan je zou denken. Jij bent namelijk niet de enige in het bos, ook voor veel wilde dieren zijn paddenstoelen en bramen een belangrijke voedselbron. Als wij mensen alle struiken zouden leegplukken, dan komt de voedselvoorziening van bijvoorbeeld insecten en vogels in gevaar.

de voedselvoorziening

Betekenis: alles wat ervoor nodig is om te zorgen dat je genoeg en goed eten hebt

de impact

Betekenis: het effect

het nieuws

de tekst

terugblikken

de ecoloog

Betekenis: iemand die planten en dieren in hun omgeving bestudeert

Bespreeksuggestie(s):

• Bespreek met je leerlingen de betekenis van het woord 'de voedselbron'. Hoe kom je achter de betekenis? Kijk eventueel ook nog eens naar slide 11 met hen.
  

Lees deze alinea nog eens heel goed. Leg in je eigen woorden uit waarom wildplukken op veel plekken in Nederland verboden is.

het nieuws

de tekst

terugblikken

In het antwoord moet 'natuurbescherming' terugkomen en moet uitgelegd worden wat het effect is van wildplukken op de dieren.

de tweede alinea

Kleine hoeveelheden worden gedoogd
Om deze redenen is wildplukken in een groot aantal natuurgebieden en diverse gemeenten officieel niet toegestaan. Dit geldt bijvoorbeeld voor alle gebieden van Natuurmonumenten. Ga je hier toch plukken, dan riskeer je een boete. In de praktijk wordt plukken in veel van deze gebieden echter gedoogd, mits je slechts kleine hoeveelheden neemt en op de wandelpaden blijft. Het vaak gehoorde advies voor dit soort gebieden is dan ook om niet te wildplukken, of alleen in zeer beperkte mate. want het is toch wel zo fijn als we in de toekomst van dezelfde natuur kunnen blijven genieten als nu? Plukken op particuliere grond, zoals fruitboomgaarden van boeren, is vanzelfsprekend alleen toegestaan met toestemming van de eigenaar.

riskeren

Betekenis: (expres) de kans lopen dat het mis gaat

het nieuws

de tekst

terugblikken

gedogen

Betekenis: toch goedvinden terwijl het eigenlijk verboden is

in de praktijk

Betekenis: in werkelijkheid, in het echt

particulier

Betekenis: privé

in beperkte mate/met mate

Betekenis: niet te veel

Klik hier en luister mee!

Natuurmonumenten?

Ken je de organisatie Natuurmonumenten? Op hun website kun je zien en lezen wat ze doen! Kijk daar ook eens onder de tab 'Kinderen' en klik dan op 'Wat is OERR?'

Bespreeksuggestie(s):

• Ga indien nodig in op begrippen als 'echter', 'slechts' en 'mits'.
• Weten de leerlingen wat 'toestemming' betekent?
  

Wanneer wordt wildplukken vaak gedoogd?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. wanneer je veel plukt en van de wandelpaden af gaat
2. wanneer je fruit plukt bij boeren
3. wanneer je maar heel weinig plukt en als je op de wandelpaden blijft
4. wanneer je een boete betaalt

Wat is volgens jou de belangrijkste reden dat wildplukken vaak wordt gedoogd?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de derde alinea

Alleen voor eigen gebruik
Los van deze ‘gedoogplekken’ zijn er ook plekken in ons land waar je wél gewoon legaal kunt plukken. Zo zijn er verspreid over Nederland meerdere pluktuinen, waar je tegen betaling bloemen en fruit kunt plukken. Daarnaast staat Staatsbosbeheer in zijn gebieden ook wildplukken toe. Belangrijk hierbij is dat het wildplukken in de natuur alleen voor eigen gebruik mag: hele emmers vol meenemen voor commercieel gebruik is verboden. Als richtlijn hanteert Staatsbosbeheer dat je ongeveer een vol ‘champignon-bakje’ van 250 gram mag meenemen (zie figuur 1).

Ook is het plukken op eigen risico. Dit is met name bij paddenstoelen van belang. Daarbij zijn de giftige en niet-giftige exemplaren namelijk niet altijd even makkelijk van elkaar te onderscheiden. Pluk daarom alleen soorten die je kent en waarvan je zeker weet dat ze veilig zijn (zie figuur 2).

de richtlijn

Betekenis: de aanwijzing voor hoe iets moet en voor wat niet mag

figuur 2

figuur 1

het nieuws

de tekst

terugblikken

Natuurmonumenten?

Ken je de organisatie Staatsbosbeheer? Op hun website kun je zien en lezen wat ze doen!

Bespreeksuggestie(s):

• Kennen je leerlingen het begrip 'legaal'? Misschien het tegenovergestelde (illegaal) al wel?
• Bespreek met je leerlingen wat 'op eigen risico' betekent. Misschien herkennen ze het woord 'riskeren' erin!
• 
  

Waarom mag je in de gebieden van Natuurmonumenten NIET wildplukken en in de gebieden van Staatsbosbeheer WEL, denk je?

 

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom is de richtlijn van een vol champignonbakje van 250 gram handig als we het hebben over 'voor eigen gebruik' denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

In het antwoord van de leerlingen moet terugkomen dat alleen de richtlijn 'voor eigen gebruik' niet zal werken, omdat dat door iedereen anders kan worden geïnterpreteerd; voor de een is eigen gebruik een klein bakje, maar voor de ander is het misschien we drie volle emmers!

Waarom is het niet verstandig om zelf paddenstoelen te plukken als je dat nog nooit eerder hebt gedaan en niets van paddenstoelen weet?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. omdat je dan niet het verschil kent tussen de giftige en niet-giftige paddestoelen
2. omdat je dan meer dan een vol champignonbakje plukt
3. omdat Staatsbosbeheer dat niet gedoogt
4. omdat dat niet legaal is (dus illegaal)

het laatste kopje

Adviezen Staatsbosbeheer
Met deze adviezen van Staatsbosbeheer weet je zeker dat je op een verantwoorde manier kunt wildplukken:
Oriënteer je vooraf goed
Zoals hierboven gezegd kan het van gebied tot gebied erg verschillen of je wel of niet mag wildplukken. Controleer dit daarom goed voor je op pad gaat. Pluk alleen in gebieden waar je mag komen en houd je aan de daar geldende regels.
Respecteer de natuur
Niets mis mee om van de natuur genieten maar bedenk wel dat je in de natuurgebieden in feite te gast bent. Gedraag je daar dan ook naar als je gaat wildplukken. Blijf op de wandelpaden, zodat je de dieren zo min mogelijk verstoort en de bodem niet vertrapt.
Pluk met mate
Complete struiken leegplukken wordt afgeraden. Als alle vruchten en zaden van een bepaalde plant worden geplukt, kan dit er op termijn namelijk voor zorgen dat deze soort uit het gebied verdwijnt. Pluk daarom maar een klein deel, zodat je hier volgend jaar ook weer kan gaan plukken. Bovendien doe je zo ook de andere wildplukkers een plezier.

verantwoord

Betekenis: als iets verstandig en veilig is

op termijn

Betekenis: in de toekomst

het nieuws

de tekst

terugblikken

Lees het eerste advies van Staatsbosbeheer nog eens goed. 

Wat denk je dat 'je oriënteren' betekent?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Welk advies vind jij het beste? Bespreek samen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

oriënteer je vooraf goed

respecteer de natuur

pluk met mate

Welk advies zou jij nog meer hebben, bijvoorbeeld voor kinderen die willen gaan wildplukken?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Voor wie denk jij dat dit artikel is geschreven?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat vind jij? Zou wildplukken veel strenger gecontroleerd moeten worden 

(dus niet meer worden gedoogd)? Bespreek samen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Maak op een groot vel wit papier een mindmap van de tekst. 

 Maak een foto van je mindmap en upload die hier.

het nieuws

de tekst

terugblikken

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.

Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Ja, dit doel heb ik behaald

Nee, aan dit doel moet ik nog werken

Ik weet meer over het nieuws.

Ik weet meer over wildplukken, welke regels daarbij

gelden en waarom die belangrijk zijn.

Ik kon de tekst samenvatten

met behulp van een mindmap.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Je bent nu klaar

met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken